Assa Nehri
Assa Nehri (Rusça: Асса; İnguşça: Эса-хий, romanize: Esa-hiy; Çeçence: Iaьса, romanize: Hesa; Gürcüce: ასა, ღლიღვის-წყალი, romanize: asa, ğliğvis-ts'k'ali), Rusya ve Gürcistan'da bulunan bir nehirdir. Nehir, Sunja Nehri'nin sağ kolu olup Gürcistan'da Duşeti'den başlayarak İnguşetya'dan geçerek Çeçenistan'da Sunja Nehri'ne dökülmektedir.[1]
| Assa Nehri | |
|---|---|
 Nehir görünümü
| |
| Konum | |
| Ülke(ler) | Gürcistan ve Rusya |
| Genel bilgiler | |
| Ağız | Sunja Nehri |
| Uzunluk | 133 km |
| Havza alanı | 2.060 km² |
133 kilometre uzunluğunda olup 2.060 kilometrekarelik bir drenaj havzasına sahiptir.[2] Havza İnguşetya'nın büyük bir kısmını, Çeçenya'nın batısındaki bölgeleri ve Gürcistan'ın kuzeyindeki küçük bölgeleri kapsamaktadır. Nehir havzasında toprakların %70'inden fazlası çığlara maruz kalır.[3]
Assa ve Armhi'nin üst kısımları, kanyon vadilerine sahip olan Ceyrah-Assa Tarihî ve Kültürel Rezervasyonu adı verilen doğal bir koruma alanında birleştirilmiştir. Tarihi önemi, 12. yüzyıldan kalma Orta Çağ Hristiyan Tapınağı ve Tunç Çağı'ndan (M.Ö. 9. ila 6. yüzyıllar) birkaç başka yapı, 16. ve 17. yüzyıllardan kalma yaşanabilir ve savaşların yapıldığı 300 kule ve 18 insan yaşam alanı nedeniyledir. Aynı döneme tarihlenen 200 tonoz bulunmaktadır. Bu tarihî özelliklerinden dolayı Ceyrah-Assa Tarihî ve Kültürel Rezervasyonu UNESCO Dünya Mirası listesine kaydedilmesi önerildi.[4]
Kaynakça
değiştir- ^ Human Rights Watch. Human Rights Watch/ RUSSIA. Human Rights Watch. s. 38. GGKEY:3NG341HY0X5. Erişim tarihi: 25 Nisan 2013.
- ^ "Река Асса (Цирцловн-Цхали)" (Rusça). Devlet Su Kaydı. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2024.
- ^ Vogtmann, Hartmut; Dobretsov, Nikolai (26 Nisan 2006). Environmental Security and Sustainable Land Use - with Special Reference to Central Asia. Springer. ss. 163-. ISBN 978-1-4020-4492-2. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2024.
- ^ "Historical and Cultural Jeyrakh-Assa Reservation". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 12 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2024.
Bibliyografi
değiştir| Wikimedia Commons'ta Assa Nehri ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Гольдштейн, А. Ф. (1977). Башни в горах (PDF) (Rusça). Москва: Советский художник. ss. 1-331.
- Джанашвили, М. Г. (1897). Известия грузинских летописей и историков о Северном Кавказе и России (Rusça). Тифлис: Типография К.П. Козловского. Головинский пр.. № 12. ss. 1-209.