Andrey Tupolev

Andrey Nikolayeviç Tupolev (d. 10 Kasım 1888 - ö. 23 Aralık 1972), çok sayıda askeri bombardıman uçağı ve dünyanının ilk sesüstü (süpersonik) yolcu uçağını da içermek üzere çeşitli sivil Sovyet uçağının tasarımını gerçekleştiren büroyu yöneten SSCB'li uçak tasarımcısı.

Andrey Nikolayeviç Tupolev
Rusça: Андрей Туполев
Tupolev ofisinde, 1944
Doğum	10 Kasım 1888 Tver, Rus İmparatorluğu
Ölüm	23 Aralık 1972 (84 yaşında) Moskova, Sovyetler Birliği
Defin yeri	Novodevichy Mezarlığı, Moskova
Kariyeri
Dalı	Havacılık ve uzay mühendisliği
Çalıştığı kurum	Tupolev dizayn bürosu
İmza

Andrey Tupolev'in portresinin yer aldığı 1988 yılında basılan pul.

Hayatı

İlk yılları

Tupolev 1909'da Moskova Yüksek Teknik Okulu'na girdi ve Rus havacılığının öncüsü sayılan Nikolay Y. Jukovski'nin öğrencisi ve izleyicisi oldu. 1918'de Jukovski ile birlikte Merkezi Aerohidrodinamik Enstitüsü'nü kurdu. 1922'de enstitünün tasarım bürosunun başkanı oldu ve sonraları hepsi kendi alanlarının öncü isimleri durumuna gelen Pavel O. Suhov, Vladimir M. Myasisçev ve Vladimir M. Petliyakov gibi pek çok tasarımcının çalışmalarını yönetti. Bu büronun çalışmaları sonucunda tümüyle metal gövde üretimi Sovyet havacılık sanayisinin standart bir özelliği durumuna geldi.

İkinci Dünya Savaşı dönemi

Tupolev 1936'da Almanya'ya bilgi satmakla suçlandı.Birçok başka Sovyet tasarımcıyla birlikte tutuklandı ve askeri uçak tasarımıyla görevlendirilen bir ekibin başına getirildi. II. Dünya Savaşı sırasında yaygın olarak kullanılan çift motorlu bombardıman uçağı Tu-2 bu çalışmanın ürünü oldu. Tupolev 1943'te hem özgürlüğünü, hem de Stalin Ödülü'nü kazandı. 1944'te, üçü SSCB'nin uzakdoğusunda zorunlu iniş yapan ABD yapımı Uçan Kale adıyla anılan B-29 uçağının aynısını yapmakla görevlendirildi. Bu projenin sonucunda Tupolev Tu-4 geliştirldi; ilki 1947'de uçurulan Tupolev Tu-4'ler 1950'lerin ortalarına değin SSCB'nin ana stratejik bombardıman uçağı oldu.

Savaş sonrası

Pistonlu motorlu pek çok uçağın motorunu jet motoruyla değiştiren Tupolev, 1952'de yaygın kanatlı ve hafif alaşım çatkılı, orta erimli bombardıman uçağı T-16'yı gerçekleştirdi.Tupolev'le uzun bir süreden beri çalışmakta olan Aleksandr A. Arkhangelski'nin başında olduğu bir grup da, ilki 1954'te uçurulan ve tüm zamanların en dayanıklı askeri uçağı olan, türboprop motorlu dev bombardıman uçağı Tupolev Tu-95'i geliştirdi.Bu uçaktan iki sivil uçak doğdu: 1955'te hizmete giren ve düzenli sefer yapan ilk jet motorlu yolcu uçağı olan Tu-104 ve o güne değin yapılanlar içinde en büyük pervaneli yolcu uçağı olan uzun erimli Tu-114.

Geç yaşamı

1963'te Tupolev'in oğlu Aleksey, sesüstü nakliye uçağı Tupolev Tu-144'ü üreten ekibin baş tasarımcısı oldu. Moskova ile Orta Asya ve Uzak Doğu arasındaki uçuş süresini kısaltmak amacıyla geliştirilen Tupolev Tu-144 1969'daki deneme uçuşu sırasında ses hızını aştı ve bir yıl sonra ses hızının iki katına ulaştı.Ama çeşitli tasarım sorunları taşıyan ve yönetim sorunlarıyla karşılaşan Tupolev Tu-144'ler 1970'lerde ancak kısa bir süre jet yolcu uçağı olarak kullanılabildi.

Tupolev'in ölümünden sonra Aleksey tasarım bürosunun başına getirildi. Aleksey, 1970'ler ve 1980'lerde, yeni kuşak hareketli kanatlı uçaklar olan orta erimli Tupolev Tu-160'ların yapımını yönetti.