Allegheniyen Orojenezi

Allegheniyen Orojenezi veya diğer adıyla Apalaş Orojenezi, Apalaş Dağları ve Allegheny Dağları'nı meydana getiren jeolojik dağ oluşum olaylarından biridir. Allegheniyen Orojenezi terimi ilk olarak 1957'de H.P. Woodward tarafından ortaya koyuldu.

Karbonifer Dönemi'nde Hersiniyen/Variskan/Allegheniyen sıradağlarının konumu. Lavrusya ve Gondvana, bu orojenez sırasında birleşen kıtalardır. Kıyı şeridinin günümüzdeki hâli gri renkle gösterilmiştir. Dikişler kırmızıdır.

Allegheniyen Orojenezi, yaklaşık 325 milyon ila 260 milyon yıl önce,[1] en az beş deformasyon olayı[2] boyunca, Karbonifer'den Permiyen'e kadar olan dönemde meydana geldi. Bu orojenez, Afrika'nın Kuzey Amerika ile çarpışmasından kaynaklanmıştır. O zamanlar bu kıtalar şu anki hallerinde değillerdi. Kuzey Amerika, Lavrasya süperkıtasının bir parçasıyken Afrika da Gondvana'nın bir parçasıydı. Çarpışmanın sonucunda tüm büyük kıtasal kara kütlelerini içeren süperkıta Pangea oluştu. Kıtaların çarpışması, bu orojenezi tetikleyerek günümüzde Kuzey Amerika'nın Doğu Kıyısı'na denk gelen bölgeye büyük bir baskı uygulayarak geniş ve yüksek sıradağlar oluşturdu.[3] Allegheniyen Orojenezi'nin kanıtı olan bu sıradağlar, Alabama'dan New Jersey'e kadar yüzlerce kilometre uzanır ve güneybatıya doğru yeraltına kadar izlenebilir. Kuzeyde ise Allegheniyen deformasyonu, Newfoundland'e kadar uzanır. Orojenez sonrasında gerçekleşen erozyon, sıradağları aşındırdı ve ortaya çıkan tortuları hem doğuya hem de batıya yaydı.

Üç ayrı kıtasal çarpışmanın sonucunda gerçekleşen Allegheniyen Orojenezi. USGS.

Kaynakça değiştir

  1. ^ Hatcher, R.D. "Tracking lower-to-mid-to-upper crustal deformation processes through time and space through three Paleozoic orogenies in the Southern Appalachians using dated metamorphic assemblages and faults". Geological Society of America Abstracts with Programs. Geological Society of America. 6 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2012. 
  2. ^ Bartholomew, M.J.; Whitaker, A.E. (2010). "The Alleghanian deformational sequence at the foreland junction of the Central and Southern Appalachians". Tollo, R.P.; Bartholomew, M.J.; Hibbard, J.P.; Karabinos, P.M. (Ed.). From Rodinia to Pangea: The Lithotectonic Record of the Appalachian Region, GSA Memoir 206. ss. 431-454. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2021. 
  3. ^ This article incorporates public domain material 21 Kasım 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. from Geology of Manassas National Battlefield Park. National Park Service.