Ali Tandilava
Ali Tandilava (Gürcüce: ალი თანდილავა; d. 28 Kasım 1913,[1] Sarpi, Rus İmparatorluğu - 1985, Sarpi, Sovyetler Birliği), Lazlar ve Lazca ile ilgili çalışmalarıyla tanınan Laz tarihçi ve filolog. En kapsamlı Lazca-Gürcüce sözlüğün yazarıdır.
Hayatı değiştir
Tandilava 1913'te yarısı Gürcistan yarısı Türkiye'ye bağlı olacak şekilde bölünecek Sarp köyünde dünyaya geldi. Köyde Gürcüce eğitim veren okul olmadığından dolayı 1925 yılına kadar Türkçe eğitim veren bir okulda öğrenim gördü. 1928'de yatılı eğitim görmek için Gürcistan'a taşındı. Tiflis Üniversitesi Doğu Kafkas Dilleri Fakültesi'nden 1941'de mezun oldu. 1942-1949 ve 1952'den emekli olduğu 1973'e kadar doğduğu köyde Gürcüce öğretmeni ve okul müdürü olarak çalıştı.
Çalışmaları değiştir
1950'li yıllarda Muhammed Vanilişi ile birlikte Lazların tarihi anlatan Lazeti... isimli Lazca kitabı yazmaya başladı. 1964'te yayımlanan kitap, 1992'de Hayri Hayrioğlu tarafından "Lazların Tarihi" adıyla Türkçeye çevrildi.
Tandilava 1949 yılından öldüğü tarihe kadar Lazca-Gürcüce sözlük üzerinde çalıştı. 22.590 kelimeden oluşan ve her kelimenin cümle içinde kullanıldığı sözlük,[2] Merab Çuhua tarafından düzenlenerek 2009'da elektronik olarak yayımlandı.[3] Ali Tandilava'nın doğumunun 100. yılında, Merab Çuhua, Natela Kutelia, Lali Ezugbaia ve Lile Tandilava tarafından yayıma hazırlanan sözlük, kitap halinde basılı olarak yayımlandı.[4] Kitaba Ali Tandilava'nın çalışmalarının yanı sıra bazı folklorik- etnografik kitaplar ve Lazca ders kitaplarından derlenmiş kelimeler de eklendi.[5]
Kaynakça değiştir
- ^ "გამოxმაურება" (PDF). bsu.edu.ge. 2014. 14 Eylül 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2021.
- ^ სარფი (PDF). Batum: ს.ს. „გამომცემლობა აჭარა“. 2015. s. 47. 15 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Kasım 2021.
- ^ "დიდი ქართველი და ტომით ლაზი მოღვაწის ალი თანდილავას ლექსიკონის პრეზენტაცია გაიმართა". radioatinati.ge. 1 Eylül 2014. 21 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2021.
- ^ "თსუ-ში დღეს "ლაზური ლექსიკონის" პრეზენტაცია გაიმართება". interpressnews.ge. 24 Aralık 2013. 21 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2021.
- ^ Ali İhsan Aksamaz (20 Kasım 2021). "Kapsamlı Lazca- Gürcüce Sözlük Yayınlandı". sonhaber.ch. 20 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2021.