Ahmetcan İsmail

Derya Pınar Ak

Ahmetcan İsmail (Uygurca: ئەخمەتجان ئىسمائىل, ya da Ahmetjan Ismail), araştırmacı, Uygur tababet doktoru, yazar, müzisyen, diyetisyen, sinolog ve sosyo-psiko bilimci ve Uygur aktivistidir. 2015 yılının Kasım ayında Hindistan’daki Tababet Kurultayı'nda Doktora ve profesörlük ünvanını almıştır.[1]

Ahmetcan İsmail
Kendi dilinde adıئەخمەتجان ئىسمائىل
Doğum5 Kasım 1965 (58 yaşında)
MilliyetUygur
Vatandaşlık Çin Türkiye
EğitimXinjiang Uygur Tababet Yüksek Meslek Okulu
MeslekTababet doktoru, yazar, müzisyen.

2019 tarihinde Ahmetcan İsmail tarafından İngilizce yazılan "East Turkestanwill not be Established" (Doğu Türkistan Devleti Kurulamayacak) adlı kitap için ölümüne fetva verilmiştir.[2]

Özgeçmişi değiştir

Ahmetcan İsmail 1965 kasım ayında Çin Halk Cumhuriyeti Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi Turfan şehri Piçan ilçesinde doğdu. 1983 kasım ayında "Urumçi Şehri Sağlık Meslek Okulu"nda "Uygur Tababet Tedavi Sınıfı" açıldığında lise birincisi olarak kabul edildi. 1986.yılı eylülde Hotan Vilayeti Uygur Tababet Hastanesine teklif edildi. 1987-1988 arası Hotanda kurulan "Xinjiang Uygur Tababet Yüksek Meslek Okulu"nda bir yıl Uygur Tababet Öğretmenlerini yetiştirme Programması’’nda okudu. 1988.yıl sonu Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi Sağlık Nazareti (Bölgenin Sağlık Bakanlığı) "Uygur Tababet Tetkik Kurulu" Kadim Eserler bölümüne teklif edilip ta 1998.yıl hazirana kadar bu kurumda araştırmacı olarak çalıştı. Bu süreçte "Uygur Tababet Kamusu" (Uygur Tababeti Anskpelodisi anlamında)nu hazırlama projesine katıldı. Aynı zamanda 1990-1998 yıllar arasında "Uygur Tababetçiliği" dergisinde editör olarak çalıştı. Kurumlarda çalışırken bir yandan Xinjiang Üniversitesi Uygur Dil-Edebiyat bölümünün açık öğretimine katılıp tezli lisans diploması aldı. 1998.yılında kurumlardaki bürokratik ağır işleyiş ve şeklen icraatlara itirazla kurumdan istifa etti. 2017 mayıs ayına kadar yürüttüğü kendi muayenehanesini açtı.[1]

Müzik çalısmaları değiştir

Ahmetcan İsmail tedavi amaçlı pozitif müzikler yaptı. Uygur Bölgesinde 60, çeşitli ülkelerde 500 milli müzik festivalı düzenlemiştir.

Kitapları değiştir

Urumçi’de Tıp, Piskoloji, Sosyoloji ve tarihle ilgili 35 kitabi yayınlanmıştır. 2013.yılında "Sayın Başbakan Şunlar Yapılsa İyi Olurdu" (1—2) ve "Tababetle Sağlıklı Türkiye" adında 3 kitabı neşirden çıkmıştır. 2020.yili ise Türkiye sosyolojisine ait "Devlet Medeniyeti" adında 4 ciltli kitabı neşredilir.[3] 2000.yılında "Ülkeler ve bölgeler adının geliş tarihi" adlı kitabı Urumçi'de yayımlanır.[4]

2024.yıl ocak ayında "Barış ve Kalkınma - 23. Asırda Uygurlar" adındaki önemli felsefe ve strateji kitabı neşredilir. 2023.yıl baharda bitirmiş olduğu “Uygurlara Ait 1111 Soruya Cevap” (Geçici isim) adındaki eserin editörlüğünü yaptı.

Tartışmalar değiştir

2019.yıl Şubat ve Mart aylarında "East Turkestan Will Not Established -The Facts About China and Uyghurs" ve "The Whole World Owes the Uyghurs — All Right of Uyghurs Will be Estabilshed" adındaki İngilizce kitabı neşredilip ciddi tartışmalar yaşandı.[5] Bu kitapı yazdığı için ona Türkiye’de "göçmen" statüsünde bulunan, Doğu Türkistan İslami Partisi’nin Başkan Yardımcısı Abdulkadir Yapçan tarafından ölüm fetvası verilmiştir.[6][7][8] Ahmetcan İsmail bu kitapta Uygurların bölme, bölünme projelerine ve bıktırma taktığıne aldanmayıp, bütün Çin’de siyasi, ekonomi ve medeniyette söz sahibi olmasının kendileri için en karlı yol olduğunu şiddetle tavsiye etmekte, bütün Çin Halkına abilik yapmasını önermektedir.

1995-2013 tarihinde Urumçide neşr edilmiş kitapları değiştir

  • Kısaca Uygur Tababet terminlerine izahat
  • Uygur Tababetinde çok kullanılan ilaçların şifalı rolü
  • Uygur Tababet ilaçlar desturu
  • Mizac, hilit ve insan
  • Mizac ve yeme-içme
  • Acı günlerde
  • Uygur Tababetinin şanlı nuru
  • Uygur Tababetinde perhizler
  • Sağ tende sağlam akil
  • Gençlere hitap -Tedbirin nasıl olsa takdirin öyle olur (4 Ciltlik)
  • Uygur yeme-içme medeniyeti (10 Ciltlik)
  • Her kafada bin hayal
  • Mizani Tıp (tercüme)
  • Ülkeler ve bölgeler adının geliş tarihi
  • Türkiye yakın zaman tarihi
  • 1999.yılındakı büyük vakalar
  • Telekamera
  • Uygur Tababet kamusu (6 Ciltlik)
  • Uygur Tababetinde çok kullanılan şifalı bitkiler rehberi
  • Kısaca Uygur Tababet piskolojisi
  • Yararlı yemeklerimiz
  • Meslek sahiplerine hitaben
  • Türkçe öğrenelim

Kaynakça değiştir

  1. ^ a b İsmail, Ahmetcan (20 Mayıs 2023). Devlet Medeniyeti. Artshop Yayıncılık. ISBN 978-625-8224-70-2. 
  2. ^ Aydınlık (13 Mart 2023). "Uygur ayrılıkçısı Yapçan'dan talimat: Ahmetcan İsmail'i öldürün". Aydınlık. 13 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2024. 
  3. ^ "ئەخمەتجان ئىسمائىل – ئۇيغۇر كۇتۇپخانىسى" (Uygurca). 25 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2024. 
  4. ^ "دۆلەت ۋە رايۇنلار نامىنىڭ كېلىش تارىخى". تۈركىستانىي كۇتۇپخانىسى (Uygurca). 4 Şubat 2018. Erişim tarihi: 21 Ocak 2024. 
  5. ^ "Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi". aybu.edu.tr. Erişim tarihi: 21 Ocak 2024. 
  6. ^ günler, iyi. "İsmail Cengiz - 'Çinlilerle birlikte bütün Çin'i ortak yönetmek(". www.iyigunler.net/. 3 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2024. 
  7. ^ Uygur ayrılıkçısı Yapçan'dan Uygur yazara ölüm fetvası (İngilizce), erişim tarihi: 21 Ocak 2024 
  8. ^ Aydınlık (7 Nisan 2023). "Türk-Çin İş Der: "Ölüm fetvası veren terörist Abdulkadir Yapçan derhal yargılanmalı!"". Aydınlık. 8 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2024. 

Dış bağlantılar değiştir