Ahmet Haşim
Ahmed Haşim (1887,[1] Bağdat - 4 Haziran 1933, Kadıköy, İstanbul), Fecr-i Ati topluluğu üyesi Türk şair ve yazar.
Ahmet Hâşim | |
|---|---|
 Ahmet Hâşim | |
| Doğum | 1887 Bağdat, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 4 Haziran 1933 (46 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Defin yeri | Eyüp Mezarlığı, İstanbul |
| Eğitim | İstanbul Hukuk Mektebi |
| Meslek | Şair, yazar |
Hayatı değiştir
Ahmet Haşim, Bağdat'ta doğdu. Babası, yüksek rütbeli bir memur ve Bağdat'ın eski ve bilinen sülalelerinden biri olan Alusizade sülalesinden Arif Hikmet Bey; annesi ise yine Bağdat'ın ileri gelenlerinden Kâhyazadeler'in kızı Sara Hanım'dır. Meşhur tefsir alimi Mahmud el Alusi, Ahmet Haşim'in babasının dedesidir.[2] Babasının Arabistan vilayetlerindeki memuriyetleri sebebiyle düzensiz bir ilkokul tahsili gördü. Aynı sebepten dil olarak da sadece Arapça ve Farsça öğrendi. Annesinin ölümü üzerine 12 yaşında babasıyla birlikte İstanbul'a geldi. 1897'de Galatasaray Sultanisi'ne yatılı olarak kaydoldu. Haşim'in sanat ve edebiyata ilgisi, Galatasaray Sultanisi'nde başlar. Haşim 1933'te Kadıköy'deki evindeki yardımcısı Zarife Özgünlü ile evlendi. Evlendikten 18 gün sonra 4 Haziran 1933'te 46 yaşındayken vefat etti. Ahmet Haşim, Eyüp Sultan Camii'nin yanına defnedildi.
Edebî hayatı değiştir
Bilinen ilk manzumesi Leyâl-i Aşkım, 1901'de Mecmua-î Edebiyye'de yayınlandı. Bu dönemde Muallim Naci, Abdülhak Hamit, Tevfik Fikret ve Cenap Şahabettin'in tesiri altında kaldı. Son sınıfta iken Fransız şiirini ve sembolistleri tanıdı. Bundan sonra kendi şahsiyetini gösterdi ve ilk şiirlerini kitaplarına almadı. 1905-1908 yılları arasında yazdığı ve Piyâle başlıklı kitabına aldığı Şi'ir-î Kamer dizisindeki şiirleri hayal zenginliği, iç ahenkteki kuvvet ve büyük telkin kabiliyeti ile dikkat çekti ve beğenildi.
1909'da kurulan Fecr-i Ati'ye girdi. 1907'de mezun olunca Reji İdaresine memur olarak girdi. Bir taraftan da Mekteb-i Hukuk'a devam etti. I. Dünya Savaşı'ndaki askerliği (1914-1918) sırasında Çanakkale Cephesinde bulundu. Savaştan sonra sınavla Duyun-u Umumiye'ye girdi. Duyun-u Umumiye'den çıktıktan sonra Osmanlı Bankası'na memur oldu. Anadolu Demiryolu Şirketi Meclisi İdare Azalığı'na tayin oldu.[3] Ayrıca Anadolu'nun çeşitli yerlerini görme fırsatı buldu. 1924'te Paris'e, 1932'de de hastalığı sebebiyle Frankfurt'a gitti. Çeşitli yerlerde memur olarak çalışan Ahmet Haşim, daha çok öğretmenlik yaptı. Sanâyi-i Nefîse Mektebi'nde, mitoloji dersleri hocalığı ve Mülkiye Mektebi'ndeki Fransızca öğretmenliği görevlerine vefatına kadar devam etti.
Edebî anlayışı değiştir
"Edebiyatı ideolojinin değil, estetiğin emrine vermek" anlayışından hareket eden Fecr-i Ati grubunun yayın organı Servet-i Fünun dergisinde şiirler yayınladı ve Servet-i Fünun topluluğuna yapılan hücumlara makaleleriyle katıldı. 1911'de yayınlanan Göl Saatleri başlıklı şiirleriyle haklı bir şöhret kazandı. Fecr-i Ati dağıldıktan sonra siyasi ve edebî akımların dışında kendisine has bir şiir ve nesir anlayışının tek temsilcisi olarak kaldı.
Şair, dış dünya gözlemlerini kendi prizmasından geçirerek anlatır; sonbahar, akşam kızıllığı ve karamsarlık önemli temalardır. Ahmet Haşim fıkraları, denemeleri ve gezi yazılarıyla da önemli bir yazardır. Düz yazılarında dili sade ve oldukça başarılıdır. Kabri, İstanbul'da Eyüp Sultan Mezarlığı'ndadır.[4]
Eserleri değiştir
Şiir kitapları değiştir
- Akşam Yine Toplandı Derinde
- Ağaç
- Bahçe
- Başım
- Bir Günün Sonunda Arzu
- Bir Yaz Gecesi Hatırası
- BülBül
- Gece
- Gelmeden Evvel Geldin Birlikte
- Göl Saatleri
- Havuz
- Hayal-i Aşkım
- Karanfil
- Karanlık
- Kari'e
- Mehtapta Leylekler
- Merdiven (Popüler)
- Mukaddime
- O Belde
- O Eski Hücreye Benzer ki
- Orman
- Öğle
- Parıltı
- Piyale
- Seher
- Sonbahar
- Süvari
- Şafakta
- Şairsiz Dünya
- Tahattur
- Yarı Yol
Düz yazıları değiştir
- 1928: Gurabahane-i Laklakan
- 1928: Bize Göre
- 1933: Frankfurt Seyahatnamesi
Hakkında Yazılmış Kitaplar değiştir
- Ahmet Haşim, Kerim Sadi,1933, İnsaniyet Kütüphanesi Neşriyatı, İstanbul,
- Ahmet Haşim Monografisi, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, 1934, ISBN 9789754708066
- Ahmet Haşim Poyimita, (Rumca), Kaspakis V., 1934, İstanbul
- Ahmet Haşim, Kunt Ozan, 1934, Arkadaş Basımevi, İstanbul
- Ahmet Haşim Hayatı ve Eserleri, Yusuf Ziya Ortaç, 1937, İstanbul
- Ahmet Haşim, Ahmet Cevat, 1937, Çığır Kitabevi, İstanbul
- Ahmet Haşim ve Sembolizm, Suut Kemal Yetkin, 1938, Cumhuriyet Halk Partisi Yayını, Ankara
- Ahmet Haşim: Hayatı, Seçme Şiir ve Yazıları, Murat Uraz, 1941, Semih Lütfi Kitabevi, İstanbul
- Ahmet Haşim: Hayatı ve Şiirleri, Zahir Güvemli, 1947, Yeni Mecmua Yayını, İstanbul,
- Ahmet Haşim, Şerif Hulusi Kurbanoğlu, 1947, Remzi Kitabevi, İstanbul
- Sanat Sistemleri ve Ahmet Haşim'in Sembolizmi, Cemil Sena Ongun, 1947, Tefeyyüz Kitabevi, İstanbul
- Ahmet Haşim, Hayatı, Sanatı, Eserleri, 1952, Varlık Yayınları, İstanbul
- Bütün Cepheleriyle Ahmet Haşim, Hilmi Yücebaş, 1958, İnkılap Kitabevi, İstanbul
- Fecr-i Ati Şairleri: Ahmet Haşim, Rıfat Evrimer, 1959, İnkılâp Kitabevi, İstanbul
- Ahmet Haşim Şiiri ve Hayatı, Abdülhak Şinasi Hisar, 1963, ISBN 975-08-1072-2
- Ahmet Haşim'in Ruh Ülkesi, Nazan Güntürkün, 1965, İzmir
- Ahmet Haşim. Hayatı, Kişiliği, Şiiri, Attila Özkırımlı, 1975, Toker Yayınları, İstanbul,
- Ahmet Haşim, Memet Fuat, DE Yayınları, 1977, İstanbul
- Ahmet Haşim, Hayatı Sanatı ve Eserleri, Turan Alptekin, Kastaş Yayınları, 1985, İstanbul
- Ahmet Haşim/Yaşamı, Kişiliği, Sanatı, Seçme Şiirleri, Asım Bezirci, İnkılâp Kitabevi, 1986, İstanbul
- Doğumunun Yüzüncü Yılında Ahmet Haşim, 1987, Atatürk Kültür Merkezi Yayını, Ankara
- Ahmet Haşim, Ahmet Özdemir, 1997, Boğaziçi Yayınları.
- Göller ve Çöller Şairi Ahmet Haşim, Ahmet Çoban, 2003, Akçağ Yayınları
- Ahmet Haşim’in Poetikası, 2009, Ali İhsan Kolcu, Salkımsöğüt Yayınevi. Erzurum
- Ahmet Haşim, İsa Kocakaplan, 2009, ISBN 975-6186-38-1
- Ömrüm Benim Bir Ateşti: Ahmet Haşim'in Hayatı, Sanatı, Estetiği, Dramı, Beşir Ayvazoğlu, 2012, Kapı Yayınları, ISBN 9758950768
- Bir Şair, Bir Romancı: Ahmet Haşim - Halide Edip Adıvar, Nazan Güntürkün,2013, İleri Kitabevi
- Ahmet Haşim, İsmail Parlatır, 2015, Akçağ Yayınları, Ankara
- Ahmet Haşim'in Nesirleri, İbrahim Demirci, 2017, Ebabil Yayınları.
Galeri değiştir
-
Şair Ahmet Haşim'in Eyüpsultan'daki mezar taşı
Ayrıca bakınız değiştir
Kaynakça değiştir
- ^ Çağın, Sabahattin (31 Aralık 2019). "Ahmet Haşim". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. 21 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2023.
- ^ Ömrüm Benim Bir Ateşti Ahmet Haşim'in Hayatı, Sanatı, Estetiği, Dramı - Beşir Ayvazoğlu, Kapı Yayınları, İstanbul 2012, ISBN 9758950768
- ^ İbnü'l-Emin Mahmud Kemal İnal (1969). Son Asır Türk Şairleri. Milli Eğitim Basımevi. s. 582.
- ^ Haskan, Mehmet Nermi:Eyüplü Meşhurlar, Eyüp Belediyesi Yayınları, cilt.2, s. 33, İstanbul 2014
|
Vikisöz'de alıntılar |
|
Vikikaynak'ta belgeler |
Konuyla ilgili yayınlar değiştir
- Ahmet Özdemir, Ahmet Haşim, AŞG Yayınları,İst. 1990
- Ahmet Özdemir, Ahmet Haşim Hayatı, Sanatı, Eserleri, Boğaziçi Yayınları, İstanbul 1998.
- Ahmet Haşim: Hayatı,Şahsiyeti, Seçme Şiir ve Yazıları. Ankara: Edebiyat Yayınevi, Türk Şair ve Yazarları Dizisi:6, 1968.
- T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı 12 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Yeni Makale 27 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.