Abbâsî mutfağı

Abbâsî mutfağı,Abbâsîler dönemindeki mutfak kültürüdür. İslâm’ın ilk yıllarında son derece sade olan beslenme tarzı, Abbâsîler döneminde giyim-kuşam, ev süsleme, sanat ve edebiyat gibi alanlardaki gelişime paralel olarak ilerleme kaydeder. Mutfak ile ilgili günümüze kadar gelen en eski el yazması onuncu yüzyıla ait olan İbn Sayyar el-Varrak’ın “Kitabu’l Tabih” adlı eseridir. Bu eser dokuzuncu yüzyılın başında Bağdad’da yer alan yüksek mutfak kültürü ile ilgili kanıtlar içermektedir. Kitâbü't-Tabîh (Arapça: كتاب الطبيخ ‎, Yemek Kitabı) Muhammed bin el-Hasan bin Muhammed bin el-Karim el-Bağdadi (genellikle el-Bağdadi olarak adlandırılır) (ö. 1239) yazdığı yemek kitabıdır. Abbasi dönemine ait yemekleri derlemiştir.

Yemekler

• Tirit (ekmeğin et suyuna doğranması ve onun üzerine pişirilmiş et parçalarının konması yoluyla yapılır)
• Lemze (yağlı ekmek anlamına gelir)
• Kûtân (balık ve pirinç)
• Utriyye (un yemeği)
• Rebîke (hurmanın yağla karıştırılması ile yapılır)
• Ceşîş (yoğrulmuş unun bir çömleğe konması ve üstüne et ya da hurma ilâve edilerek pişirilmesi ile elde edilir.)
• Akke (yağlı hamurun kurutulması manasına gelir)
• Kadîd (dilim olarak kesilmiş et yemeği)
• Safîf (etin enlemesine kesilmesi ile elde edilir)
• Savîk (buğday ve arpadan elde edilir)
• Hazîre (yemek) (yağ ve undan yapılan bir çorbadır)(Bol suyun içine küçük et parçalarının konması ve bunun üzerine un serpilmesi anlamına gelir.)
• Asîde (etsiz hazîre)
• Serîd (et suyu ve nohuttan yapılan kebaptır)

Ekşi et yemekleri

• Sumâkiyye (sumak suyu ile yapılır)
• Limûniyye (limon ve etle yapılır)
• Rummâniyye (nar ve etle yapılır)
• Hisrimiyye (ham üzümle yapılır)
• Tuffâhiyye (elma ve başka bazı meyvelerin etle birlikte pişirilmesiyle yapılır)
• Ribâsiyye (kuşüzümü ile pişirilir)
• Naranciyye (portakal ve diğer narenciyelerle yapılır)

En sık yapılan et yemekleri

• Bezmâverd (kavrulmuş et, beyaz ekmek, gül suyu, nane yaprağı, sirke, limon tuzu ve cevizle yapılır)(Bu nedenle “lokma el-kadî”, “lokma el-hulefâ”, “nergisu’l-mâide” gibi isimler de verilmiştir)
• Dikbârika (et, nohut, kişniş, soğan, pırasa, sirke, biber ve bazen da şeker ilave edilerek yapılan bir yemektir)
• Madirâ (kaymak anlamına gelen mâdir kelimesinden türetilen “Mâdirâ” ise, kaymak tutmuş süt ile et ya da tavuktan yapılır)
• Sikbâc (Fârisi kökenli bir yemek olan sikbâc yemeği, yağlı et, havuç, patlıcan, badem, kuş üzümü, kuru incir, hurma suyu karışımı, sirke ve özel bazı baharatlarla yapılır)
• İsfidbâc (beyaz çorba anlamında bileşik Farsça bir adı olan İsfidbâc yemeği, badem sütü ve etten yapılır)

Tavuk yemekleri

• Hâmidâ
• Masûs
• Mamkûr
• Mutacân
• Maklû
• İsfidbâc
• Haşhaşiyye
• Feludhâciyye
• Halaviyye

Tatlılar

• Felûzec (İran asıllı bir tatlı türü olan Felûzec, yer bademi, şeker, gül suyu ve diğer bazı karışımlarla yapılır)
• Lazvînâc (bir badem şekerlemesi olan Lazvînac, ezilmiş badem, ekmek kırıntıları, gülsuyu şurubu, şeker ve susam yağından yapılır)
• Zalâbiyâ (ana malzemesi şekerle badem olan Zalâbiyâ, gül suyu, misk ve kafûrla lezzetlendirilir, çeşitli kalıplar içinde pişirilir)
• Sabûniyyâ (çözülmüş şeker ve yer bademi ile hazırlanır ve kalıplara dökülür)
• Khabîs (bir çeşit marmelattır. Susam yağı ya da süt, somun ekmeği içi, şekerle yapılmaktaydı)
• Kataif

İçecekler

• Nebîz (nebîz’in, “en-nebîzu’l-a’nabî”, “en-nebîzu’z-zabibî”, “en-nebîzu’t-tamarî”, “en-nebîzu’l-asalî” ve “dushabî” gibi çeşitleri vardır)
• Fukka
• Dûshâb el-mahsûrî

Sütle hazırlanan yemekler

• Mâdirâ
• Lebeniyye