Vikipedi

1073 Gellivara

Asteroit

1073 Gellivara, geçici ismi 1923 OW, asteroit kuşağının dış bölgelerinde yer alan, yaklaşık 27 kilometre (17 mi) çapında karanlık Themis ailesinden bir asteroittir. Avusturyalı astronom Johann Palisa tarafından 14 Eylül 1923'te Viyana Gözlemevi'nde keşfedildi ve daha sonra İsveç kasabası Gällivare'nin adını aldı.[2][13]

1073 Gellivara
Işık eğrisinden elde edilmiş kalıp modeli
Keşif[1]
KeşfedenJ. Palisa
Keşif yeriViyana Gözlemevi
Keşif tarihi14 Eylül 1923
Adlandırmalar
MPC belirtmesi(1073) Gellivara
Adın kaynağı
Gällivare (Swedish town)[2]
Alternatif adlandırma
1923 OW · 1929 UJ
1932 EP · 1951 QL
Asteroit kuşağı · (dış)
Themis[3][4]
Yörünge özellikleri[1]
Dönem 4 Eylül 2017 (JG 2458000,5)
Belirsizlik parametresi 0
Gözlem yayı93,54 yıl (34.165 gün)
Günöte3,7925 AB
Günberi2,5826 AB
3,1875 AB
Dış merkezlik0,1898
5,69 yıl (2.079 gün)
248,01°
0° 10d 23.52s / gün
Eğiklik1,6043°
39,579°
289,05°
Fiziksel özellikler
C (var sayılan)[3]
11.70[1][3][5] · 11.73[6] · 11,82±0,26[7] · 11.90[8][9][10]
Boyutlar22,10±5,77 km[5]
22,71±7,49 km[6]
25,992±0,336 km[11][8]
26,87±0,79 km[9]
35,73±3,4 km[10]
35.76 km (türetilmiş)[3]
11,32±0,05 sa[12]
0,0241±0,005[10]
0.0289 (türetilmiş)[3]
0,045±0,003[9]
0,0454±0,0047[11][8]
0,07±0,04[5]
0,07±0,08[6]

Yörünge ve sınıflandırma değiştir

Gellivara, 24 Themis adını taşıyan çok büyük bir karbonlu asteroit ailesi,[14] olan Themis ailesine (602) ait bir asteroididir[3][4] Dış asteroit kuşağında Güneş'i 2,6-3,8 AB uzaklıkta; her 5 yıl ve 8 ayda bir döner (2.079 gün; 3,19'lük yarı ana eksen vardır). Yörüngesi, ekliptik ile ilgili olarak 0,19'lik bir eksantrikliğe ve 2 °'lik bir eğime sahiptir.[1] gövdenin gözlem yayı, resmi keşif gözleminden iki hafta sonra, 1 Ekim 1923'te Viyana'da başlar.[13]

Fiziksel özellikler değiştir

Gellivara, Themis ailesinin genel spektral tipiyle uyumlu olan,[14]:23 karbonlu bir C-tipi asteroit olduğu varsayılır.[3]

Rotasyon süresi değiştir

Kasım 2008'de, California'daki Goat Mountain Astronomik Araştırma İstasyonunda (G79) Amerikalı astronom Robert Stephens tarafından yapılan fotometrik gözlemlerden Gellivara'nın dönel bir ışık eğrisi elde edildi. Işık eğrisi analizi, 0,35 kadir (U=2) parlaklık genliği ile 11,32 saatlik bir dönme süresi verdi.[12]

Çapı ve albedosu değiştir

Kızılötesi Astronomik Uydu IRAS, Japon Akari uydusu ve NASA'nın Geniş Alan Kızılötesi Araştırma Kaşifi NEOWISE misyonu tarafından yapılan araştırmalara göre Gellivara'nın çapı 22,10 ile 35,73 kilometre arasında ve yüzeyi 0,0241 ile 0,07 arasında bir albedoya sahiptir.[5][6][11][8][9][10] Collaborative Asteroid Lightcurve Link, IRAS ile aynı fikirdedir ve 11,7'lik mutlak büyüklüğe dayalı olarak 35,76 kilometrelik bir çapla 0,0289'luk bir albedo elde eder.[3]

İsimlendirme değiştir

Bu küçük gezegen, Avusturyalı astronom Joseph Rheden tarafından kaşifin ikinci eşi Anna Palisa'nın izniyle, astronomların 1927'de Güneş'in tam tutulmasına tanık oldukları Laponya'daki küçük İsveç kasabası Gällivare'nin ismi verildi.[2] Gellivara, kaşifin son keşfiydi.[15] Resmi adlandırma alıntısı, 1955'te Paul Herget tarafından The Names of the Minor Planets'de belirtilmiştir (H 101).[2]

Kaynakça değiştir

  1. ^ a b c d "JPL Small-Body Database Browser: 1073 Gellivara (1923 OW)" (2017-03-30 last obs.). Jet Propulsion Laboratory. 19 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2017. 
  2. ^ a b c d Schmadel, Lutz D. (2007). "(1073) Gellivara". Dictionary of Minor Planet Names – (1073) Gellivara. Springer Berlin Heidelberg. s. 92. doi:10.1007/978-3-540-29925-7_1074. ISBN 978-3-540-00238-3. 
  3. ^ a b c d e f g h "LCDB Data for (1073) Gellivara". Asteroid Lightcurve Database (LCDB). 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2017. 
  4. ^ a b "Asteroid 1073 Gellivara – Nesvorny HCM Asteroid Families V3.0". Small Bodies Data Ferret. 19 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2019. 
  5. ^ a b c d Nugent, C. R.; Mainzer, A.; Masiero, J.; Bauer, J.; Cutri, R. M.; Grav, T.; Kramer, E.; Sonnett, S.; Stevenson, R.; Wright, E. L. (December 2015). "NEOWISE Reactivation Mission Year One: Preliminary Asteroid Diameters and Albedos". The Astrophysical Journal. 814 (2): 13. arXiv:1509.02522 $2. Bibcode:2015ApJ...814..117N. doi:10.1088/0004-637X/814/2/117. 25 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2017. 
  6. ^ a b c d Nugent, C. R.; Mainzer, A.; Bauer, J.; Cutri, R. M.; Kramer, E. A.; Grav, T.; Masiero, J.; Sonnett, S.; Wright, E. L. (September 2016). "NEOWISE Reactivation Mission Year Two: Asteroid Diameters and Albedos". The Astronomical Journal. 152 (3): 12. arXiv:1606.08923 $2. Bibcode:2016AJ....152...63N. doi:10.3847/0004-6256/152/3/63. 11 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2017. 
  7. ^ Veres, Peter; Jedicke, Robert; Fitzsimmons, Alan; Denneau, Larry; Granvik, Mikael; Bolin, Bryce; Chastel, Serge; Wainscoat, Richard J.; Burgett, William S.; Chambers, Kenneth C.; Flewelling, Heather; Kaiser, Nick; Magnier, Eugen A.; Morgan, Jeff S.; Price, Paul A.; Tonry, John L.; Waters, Christopher (November 2015). "Absolute magnitudes and slope parameters for 250,000 asteroids observed by Pan-STARRS PS1 - Preliminary results". Icarus. 261: 34-47. arXiv:1506.00762 $2. Bibcode:2015Icar..261...34V. doi:10.1016/j.icarus.2015.08.007. 2 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2017. 
  8. ^ a b c d Mainzer, A.; Grav, T.; Masiero, J.; Hand, E.; Bauer, J.; Tholen, D.; McMillan, R. S.; Spahr, T.; Cutri, R. M.; Wright, E.; Watkins, J.; Mo, W.; Maleszewski, C. (November 2011). "NEOWISE Studies of Spectrophotometrically Classified Asteroids: Preliminary Results". The Astrophysical Journal. 741 (2): 25. arXiv:1109.6407 $2. Bibcode:2011ApJ...741...90M. doi:10.1088/0004-637X/741/2/90. 
  9. ^ a b c d Usui, Fumihiko; Kuroda, Daisuke; Müller, Thomas G.; Hasegawa, Sunao; Ishiguro, Masateru; Ootsubo, Takafumi; Ishihara, Daisuke; Kataza, Hirokazu; Takita, Satoshi; Oyabu, Shinki; Ueno, Munetaka; Matsuhara, Hideo; Onaka, Takashi (October 2011). "Asteroid Catalog Using Akari: AKARI/IRC Mid-Infrared Asteroid Survey". Publications of the Astronomical Society of Japan. 63 (5): 1117-1138. Bibcode:2011PASJ...63.1117U. doi:10.1093/pasj/63.5.1117.  (online, AcuA catalog p. 153 25 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)
  10. ^ a b c d Tedesco, E. F.; Noah, P. V.; Noah, M.; Price, S. D. (October 2004). "IRAS Minor Planet Survey V6.0". NASA Planetary Data System. 12: IRAS-A-FPA-3-RDR-IMPS-V6.0. Bibcode:2004PDSS...12.....T. 14 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2019. 
  11. ^ a b c Masiero, Joseph R.; Mainzer, A. K.; Grav, T.; Bauer, J. M.; Cutri, R. M.; Dailey, J.; Eisenhardt, P. R. M.; McMillan, R. S.; Spahr, T. B.; Skrutskie, M. F.; Tholen, D.; Walker, R. G.; Wright, E. L.; DeBaun, E.; Elsbury, D.; Gautier, T., IV; Gomillion, S.; Wilkins, A. (November 2011). "Main Belt Asteroids with WISE/NEOWISE. I. Preliminary Albedos and Diameters". The Astrophysical Journal. 741 (2): 20. arXiv:1109.4096 $2. Bibcode:2011ApJ...741...68M. doi:10.1088/0004-637X/741/2/68. 9 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2017. 
  12. ^ a b Stephens, Robert D. (April 2009). "Asteroids Observed from GMARS and Santana Observatories" (PDF). Minor Planet Bulletin. 36 (2): 59-62. Bibcode:2009MPBu...36...59S. ISSN 1052-8091. 6 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 5 Şubat 2023. 
  13. ^ a b "1073 Gellivara (1923 OW)". Minor Planet Center. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2017. 
  14. ^ a b Nesvorný, D.; Broz, M.; Carruba, V. (December 2014). Identification and Dynamical Properties of Asteroid Families. Asteroids IV. ss. 297-321. arXiv:1502.01628 $2. Bibcode:2015aste.book..297N. doi:10.2458/azu_uapress_9780816532131-ch016. ISBN 9780816532131. 
  15. ^ Herbert Raab. "Johann Palisa, the most successful visual discoverer of asteroids" (PDF). Astrometrica. 20 Mayıs 2005 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2020. 

Dış bağlantılar değiştir

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=1073_Gellivara&oldid=30985880" sayfasından alınmıştır