1. Lig şampiyonları listesi

Vikimedya liste maddesi

1. Lig şampiyonları listesi, Türkiye futbol ligleri hiyerarşisinin en üst düzey ikinci futbol ligi olan 1. Lig'in şampiyonlarının ve istatistiklerinin sıralandığı liste. Geçmişte Türkiye 2. Futbol Ligi, 2. Futbol Ligi A Kategorisi, Lig A gibi isimlerle de anılan ligin adı 2007-08 sezonunda 1. Lig olarak son kez değiştirilmiştir. İlk sezon olan 1963-64 sezonu deplasmanlı iki maç üzerinden normal lig sistemiyle yapılmış, üçüncü sezondan otuz sekizinci sezona kadar grup sistemiyle oynanmıştır.[1][2][3] 2004-05 sezonundan itibaren ise tekrar deplasmanlı iki maç sistemine dönülmüş, 2005-06 sezonundan sonra play-off sistemi de lige eklenmiştir.

1. Lig
Ülke Türkiye
İlk sezon1963-64
Takım sayısı18
En başarılı takımSamsunspor (7 kez)
Son şampiyonSamsunspor (2022-23)

İlk sezonu 13 takımla oynanan lig sonraki sezon 16, grup sisteminin getirildiği üçüncü sezon ise 22 takımla oynanmıştır. Takip eden sezonlarda da birçok kez değişen takım sayısı son olarak 2002-03 sezonunda 18 olarak belirlenmiştir. Bu sezondan itibaren yalnızca 2010-11 sezonunda Ankaraspor'un ligden ihraç edilmesi nedeniyle 17 takımlı olarak,[4][5] 2013-14 sezonunda ise Ankaraspor'un lige tekrar dahil olmasıyla 19 takımlı olarak oynanmıştır.[6][7] Ligde puan sistemi olarak 1987-88 sezonuna kadar galibiyete iki, beraberliğe bir puan veren sistem uygulanırken bu sezondan itibaren galibiyete üç, beraberliğe bir puan veren üç puanlı sisteme geçilmiştir.[8] 1. Lig'e katıldıkları sezondan beri hiç küme düşmeyen yalnızca iki takım vardır. Bu takımlar Antalyaspor ve Trabzonspor'dur.

1. Lig'de şu ana kadar 53 farklı takım şampiyonluğa ulaşmıştır. 1963-64 sezonunda ilk kez Türkiye 2. Futbol Ligi adıyla düzenlenen ligi ilk sırada bitiren Şekerspor ligin ilk şampiyonu olmuştur.[9] Toplamda ise Samsunspor 7 şampiyonluk ile en fazla şampiyon olan takım konumundadır. Samsunspor'un ardından 5 şampiyonlukla Mersin İdman Yurdu, 4 şampiyonlukla Kayserispor, Karşıyaka ve Adana Demirspor gelmektedir.[10]

Sezonlara göre şampiyonlar değiştir

Sezon Şampiyon Lig sistemi
1963-64 Şekerspor Deplasmanlı lig
1964-65 Vefa
1965-66 Eskişehirspor Yükselme grubu
1966-67 Mersin İdman Yurdu, Bursaspor İkili grup
1967-68 İstanbulspor, İzmirspor
1968-69 Ankaragücü, Samsunspor
1969-70 Karşıyaka, Boluspor
1970-71 Adanaspor, Giresunspor
1971-72 PTT, Şekerspor
1972-73 Kayserispor, Adana Demirspor
1973-74 Trabzonspor, Zonguldakspor
1974-75 Orduspor, Balıkesirspor
1975-76 Mersin İdman Yurdu, Samsunspor
1976-77 Diyarbakırspor, Ankaragücü
1977-78 Kırıkkalespor, Göztepe
1978-79 Gaziantepspor, Rizespor
1979-80 Mersin İdman Yurdu, Kocaelispor
1980-81 Göztepe, Sakaryaspor, Diyarbakırspor Üçlü grup
1981-82 Sarıyer, Antalyaspor, Mersin İdman Yurdu, Samsunspor Dörtlü grup
1982-83 Karagümrük, Denizlispor, Gençlerbirliği, Orduspor
1983-84 Eskişehirspor, Altay, Malatyaspor Üçlü grup
1984-85 Rizespor, Kayserispor, Samsunspor
1985-86 Diyarbakırspor, Boluspor, Antalyaspor
1986-87 Adana Demirspor, Karşıyaka, Sakaryaspor
1987-88 Adanaspor, Kahramanmaraşspor, Konyaspor
1988-89 Gençlerbirliği, Bursaspor (B)[not 1], Zeytinburnuspor
1989-90 Bakırköyspor, Aydınspor, Gaziantepspor
1990-91 Samsunspor, Altay, Adana Demirspor
1991-92 Kocaelispor, Karşıyaka, Kayserispor
1992-93 Samsunspor Yükselme grubu
1993-94 Petrol Ofisi
1994-95 Karşıyaka
1995-96 Çanakkale Dardanelspor
1996-97 Kardemir Demir Çelik Karabükspor
1997-98 Erzurumspor
1998-99 Vanspor
1999-00 Yimpaş Yozgatspor
2000-01 Göztepe
2001-02 Altay Deplasmanlı lig
2002-03 Konyaspor
2003-04 Sakaryaspor
2004-05 Sivasspor
2005-06 Bursaspor
2006-07 Gençlerbirliği OFTAŞ
2007-08 Kocaelispor
2008-09 Vestel Manisaspor
2009-10 Kardemir Karabükspor
2010-11 Mersin İdman Yurdu
2011-12 Akhisar Belediyespor
2012-13 Kayseri Erciyesspor
2013-14 İstanbul Büyükşehir Belediyespor
2014-15 Kayserispor
2015-16 Adanaspor
2016-17 Sivasspor
2017-18 Çaykur Rizespor
2018-19 Denizlispor
2019-20 Hatayspor
2020-21 Adana Demirspor
2021-22 Ankaragücü
2022-23 Samsunspor

Play-off tablosu değiştir

Play-off sisteminin başladığı 2005-06 sezonundan itibaren play-off galiplerinin lig tablosundaki sıralaması kalın yazı ile belirtilmiştir.

Sezon 1. Takım 2. Takım 3. Takım 4. Takım 5. Takım 6. Takım
2005-06 Bursaspor Antalyaspor Altay Sakaryaspor İstanbulspor Orduspor
2006-07 G.birliği Oftaş İstanbul BB Malatyaspor Diyarbakırspor Kasımpaşa Altay
2007-08 Kocaelispor Antalyaspor Sakaryaspor Eskişehirspor Diyarbakırspor Boluspor
2008-09 Manisaspor Diyarbakırspor Boluspor Kasımpaşa Altay Karşıyaka
2009-10 Karabükspor Bucaspor Adanaspor Altay Karşıyaka Konyaspor
2010-11 Mersin İdman Yurdu Samsunspor Gaziantep BB Çaykur Rizespor Orduspor Tavşanlı Linyitspor
2011-12 Akhisarspor Elazığspor Çaykur Rizespor Kasımpaşa Konyaspor Adanaspor
2012-13 Kayseri Erciyesspor Çaykur Rizespor Manisaspor Bucaspor Konyaspor Adana Demirspor
2013-14 İstanbul BB Balıkesirspor Orduspor Ankaraspor Samsunspor Mersin İdman Yurdu
2014-15 Kayserispor Osmanlıspor Alanyaspor Adana Demirspor Antalyaspor Samsunspor
2015-16 Adanaspor Karabükspor Alanyaspor Adana Demirspor Elazığspor Balıkesirspor
2016-17 Sivasspor Malatyaspor Eskişehirspor Boluspor Göztepe Giresunspor
2017-18 Çaykur Rizespor Ankaragücü Boluspor Ümraniyespor BB Erzurumspor Gazişehir Gaziantep
2018-19 Denizlispor Gençlerbirliği Hatayspor Osmanlıspor Gazişehir Gaziantep Adana Demirspor
2019-20 Hatayspor BB Erzurumspor Adana Demirspor Akhisarspor Fatih Karagümrük Bursaspor
2020-21 Adana Demirspor Giresunspor Samsunspor İstanbulspor Altay Altınordu
2021-22 Ankaragücü Ümraniyespor Bandırmaspor İstanbulspor BB Erzurumspor Eyüpspor
2022-23 Samsunspor Çaykur Rizespor Pendikspor Bodrumspor Sakaryaspor Eyüpspor

Şampiyonluk sayılarına göre takımlar değiştir

Kulüp Şampiyonluk İkincilik Şampiyon olunan sezonlar
Samsunspor
7
4
1968-69, 1975-76, 1981-82, 1984-85, 1990-91, 1992-93, 2022-23
Mersin İdman Yurdu
5
1
1966-67, 1975-76, 1979-80, 1981-82, 2010-11
Kayserispor
4
5
1972-73, 1984-85, 1991-92, 2014-15
Karşıyaka
4
5
1969-70, 1986-87, 1991-92, 1994-95
Adana Demirspor
4
2
1972-73, 1986-87, 1990-91, 2020-21
Çaykur Rizespor
3
4
1978-79, 1984-85, 2017-18
Adanaspor
3
3
1970-71, 1987-88, 2015-16
Diyarbakırspor
3
3
1976-77, 1980-81, 1985-86
Ankaragücü
3
3
1968-69, 1976-77, 2021-22
Göztepe
3
2
1977-78, 1980-81, 2000-01
Kocaelispor
3
1
1977-78, 1980-81, 2000-01
Sakaryaspor
3
1
1980-81, 1986-87, 2003-04
Altay
3
0
1983-84, 1990-91, 2001-02
Denizlispor
2
5
1982-83, 2018-19
Antalyaspor
2
5
1981-82, 1985-86
Şekerspor
2
2
1963-64, 1971-72
Boluspor
2
2
1969-70, 1985-86
Gaziantepspor
2
2
1978-79, 1989-90
Konyaspor
2
2
1987-88, 2002-03
Sivasspor
2
2
2004-05, 2016-17
Eskişehirspor
2
1
1965-66, 1983-84
Bursaspor
2
1
1966-67, 2005-06
Orduspor
2
1
1974-75, 1982-83
Kardemir Karabükspor
2
1
1996-97, 2009-10
Gençlerbirliği
2
0
1982-83, 1988-89
Zeytinburnuspor
1
3
1988-89
Petrol Ofisi
1
3
1993-94
İzmirspor
1
2
1967-68
Trabzonspor
1
2
1973-74
Balıkesirspor
1
2
1974-75
Aydınspor
1
2
1989-90
İstanbul Büyükşehir Belediyespor
1
1
2013-14
İstanbulspor
1
1
1967-68
Sarıyer
1
1
1981-82
Malatyaspor
1
1
1983-84
Kahramanmaraşspor
1
1
1987-88
Bakırköyspor
1
1
1989-90
Kayseri Erciyesspor
1
1
2012-13
Manisaspor
1
1
2008-09
Giresunspor
1
1
1970-71
Vefa
1
0
1964-65
PTT
1
0
1971-72
Zonguldakspor
1
0
1973-74
MKE Kırıkkalespor
1
0
1977-78
Karagümrük
1
0
1982-83
Bursaspor (B)
1
0
1988-89
Çanakkale Dardanelspor
1
0
1995-96
Erzurumspor
1
0
1997-98
Vanspor
1
0
1998-99
Yimpaş Yozgatspor
1
0
1999-00
Gençlerbirliği OFTAŞ
1
0
2006-07
Akhisar Belediyespor
1
0
2011-12
Hatayspor
1
0
2019-20

Bölgelere göre şampiyonluk sayıları değiştir

Ülkenin yedi coğrafi bölgesinden de şampiyon çıkarken 51 farklı takım şampiyonluk yaşamıştır. İç Anadolu Bölgesi takımları toplam 23 şampiyonluk ile fazla şampiyonluk yaşayan takımlar olmuş, Doğu Anadolu Bölgesi takımları ise toplamda 3 şampiyonluk ile en az şampiyon olan takımlar olmuşlardır. İç Anadolu Bölgesi toplam 13 farklı şampiyon takım çıkarmışken Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nden yalnızca 2 farklı şampiyon olmuştur.

Bölge Şampiyonluk Kulüpler
İç Anadolu
23
Kayserispor (4), Ankaragücü (3), Şekerspor (2), Konyaspor (2), Eskişehirspor (2), Gençlerbirliği (2), Sivasspor (2), Petrol Ofisi (1), Kayseri Erciyesspor (1), PTT (1), MKE Kırıkkalespor (1), Gençlerbirliği OFTAŞ (1), Yimpaş Yozgatspor (1)
Marmara
18
Kocaelispor (3), Sakaryaspor (3), Bursaspor (2), Zeytinburnuspor (1), Balıkesirspor (1), Sarıyer (1), İstanbulspor (1), Bakırköyspor (1), Vefa (1), Fatih Karagümrük (1), Çanakkale Dardanelspor (1), Bursaspor (B) (1), İstanbul Büyükşehir Belediyespor (1)
Karadeniz
18
Samsunspor (7), Çaykur Rizespor (2), Boluspor (2), Orduspor (2), Kardemir Karabükspor (2), Trabzonspor (1), Giresunspor (1), Zonguldakspor (1)
Akdeniz
16
Mersin İdman Yurdu (5), Adana Demirspor (4), Adanaspor (3), Antalyaspor (2), Kahramanmaraşspor (1), Hatayspor (1)
Ege
16
Karşıyaka (4), Göztepe (3), Altay (3), Denizlispor (2), İzmirspor (1), Aydınspor (1), Manisaspor (1), Akhisar Belediyespor (1)
Güneydoğu Anadolu
5
Diyarbakırspor (3), Gaziantepspor (2)
Doğu Anadolu
3
Malatyaspor (1), Erzurumspor (1), Vanspor (1)

Notlar değiştir

  1. ^ B grubunu 1. sırada bitiren Bursaspor (B), Bursaspor'un genç takımı olduğundan yönetmelik gereği üst lige kabul edilmemiştir. Onun yerine Bakırköyspor B grubu şampiyonu ilan edilmiş ancak o da sadece o yıl uygulanan kurala göre şampiyonlar arasında en az puanı toplayan takım olduğu için 1. Lig'e çıkamamıştır. Üst lige diğer grup birincileri Gençlerbirliği ve Zeytinburnuspor çıkmıştır.

Kaynakça değiştir

  1. ^ "Türk Futbol Tarihi Cilt 3". tff.org. 1996. 10 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2013. 
  2. ^ "Türk Futbol Tarihi Cilt 4". tff.org. 1999. 10 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2013. 
  3. ^ "Türk Futbol Tarihi Cilt 5". tff.org. 2002. 10 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2013. 
  4. ^ "Ankaraspor tarih oldu!". milliyet.com.tr. 5 Ağustos 2010. 16 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2013. 
  5. ^ "Lig 17 takımla başlıyor". ligtv.com.tr. 4 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2013. 
  6. ^ "Ankaraspor yeniden 2. Ligde!". yenisafak.com.tr. 19 Haziran 2013. 4 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2013. 
  7. ^ "PTT 1. Lig'de takım sayısı değişti". sabah.com.tr. 19 Haziran 2013. 4 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2013. 
  8. ^ Söztutan, Sadık (7 Mart 2012). "Yılmaz bir savaşçı Alex". turkiyegazetesi.com. 26 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2013. 
  9. ^ "Milliyet resimli kısa haberleri". Milliyet. 8 Haziran 1964. s. 8. 
  10. ^ "TFF 1. Lig Geçmiş Sezon Arşivleri". tff.org. 14 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2013.