Şunhua Vakası

Şunhua Vakası
Tarih	17-25 Nisan 1958
Yer	Şunhua Salar Özerk İlçesi, Qinghai, Çin
Sebep	Kanaihua Rinpoche'nin tutuklanması; Kolektifleştirme
Hedef	Kanaihua Rinpoche'nin serbest bırakılması; Kolektifleştirmenin durdurulması
Yöntem	isyan
Sonuç	Başarısız, bastırıldı.; Kanaihua Rinpoche intihar etti.; 1959 Tibet isyanına zemin hazırladı.
Taraflar
Tibetliler; Salarlar (24 Nisan'dan itibaren)	Çin Halk Cumhuriyeti
Öne çıkan kişiler
Nuri Hongbu; Han Yinu; Han Yisifu;	Mao Zedong;
Kayıplar
• 435 ölü, 284 yaralı ve 2.499 tutuklu	17 ölü

Şunhua Vakası ya da Şunhua Katliamı, Nisan 1958'de Şunhua'da başını Salarların ve Tibetlilerin çektiği Kanaihua Rinpoche'nin serbest bırakılması için protestolarla başlayıp şiddetli ve silahlı eylemlere dönüşen Komünist Rejime karşı ayaklanma ve Rejim tarafından 719 silahsız protestocunun yaralanması ve bunların 435'inin ölmesi olayı.^[1]

Arkaplan

Çin Halk Cumhuriyeti, Sosyalizmi yayma politikası izliyordu. 1955 yılında Şunhua'da çiftçilere ait tarım arazilerinin neredeyse tamamının bir gecede kolektifleştirilmesi hoşnutsuzluğa neden olmuştu. Hayvancılığın yaygınlaştırılması ve sosyalist dönüşümün 5 yıl içerisinde tamamlanması hedefleniyordu ve bu nedenle hızlı kararlar alınıyordu. Olası bir isyanı önlemek için dini liderler susturulmaya çalışıldı. Ancak Tibetliler için önemli bir şahsiyet olan dini lider Panchen Lama'nın susturulması girişimi Tibetlileri öfkelendirdi. 17 Nisan 1958'de Nuri Hongbu'nun önderliğinde Tibet isyanı patlak verdi. İsyancılar elektrik direklerini kesip partinin şube sekreterini esir aldılar. Kolektifleştirmenin durdurulması ve Kanaihua Rinpoche'nin serbest bırakılmasını talep ettiler. Silahsız eylemlerle başlayan isyan, silahlı çatışmalara ve yağmalara dönüştü. Daha sonra bir muhtar ve imam önderliğinde 24 Nisan 1958'de Salarlar da isyana katıldı. Ancak muhtar ve imam 25 Nisan gecesi Çin Halk Kurtuluş Ordusu'nun bölgeye yaklaştığını öğrenince Salar protestocuları arkalarında bırakıp kaçtı.^[1]^[2]

Sonuç

Çin Halk Kurtuluş Ordusu'nun isyanı silahla bastırması sonucu yüzlerce silahsız protestocu yaşamını yitirdi. 435 protestocu öldü, 284 kişi yaralandı ve 2.499 kişi tutuklandı. Kanaihua Rinpoche, rejim tarafından isyanı düzenlemekle suçlandı. Yaşanan olayları öğrenen Kanaihua Rinpoche intihar etti. İsyanın kanla bastırılması 1959 Tibet isyanına zemin hazırladı.^[1]^[2]

Ayrıca bakınız

1895 Kansu isyanı

Kaynakça

^ ^a ^b ^c ^d 李江琳. "青海"循化事件"始末". 中国人权双周刊. 19 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2019.
^ ^a ^b Li, Jianglin; 李江琳 (2016-10-10). Tibet in Agony: Lhasa 1959 (İngilizce). Harvard University Press. ISBN 978-0-674-08889-4.

[李江琳-1] 李江琳. "青海"循化事件"始末". 中国人权双周刊. 19 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2019.

[:0-2] Li, Jianglin; 李江琳 (2016-10-10). Tibet in Agony: Lhasa 1959 (İngilizce). Harvard University Press. ISBN 978-0-674-08889-4.

[1]

[2]