Şeyh Süleyman Mescidi
Şeyh Süleyman Mescidi, İstanbul'daki Doğu Ortodoks Pantokrator Manastırı'nın bir parçası olan eski bir Bizans binasından dönüştürülmüş bir camidir. Bizans döneminde kullanımı belirsizdir. Küçük bina, Konstantinopolis'teki Bizans orta dönem mimarisinin küçük bir örneğidir.
| Şeyh Süleyman Mescidi | |
|---|---|
 Mescidin 1877 tarihli bir çizimde güneyden görüntüsü, A.G. Paspates' Byzantine topographical studies | |
 | |
| Temel bilgiler | |
| Konum | İstanbul, Türkiye |
| Koordinatlar | 41°01′09″K 28°57′19″D / 41.01917°K 28.95528°D |
| Mezhep | Sünnilik |
| Açılış | 1453'den hemen sonra |
| Mimari | |
| Mimari tür | Mezar yeri veya kütüphane |
| Mimari biçim | Bizans |
| İnşaat başlangıcı | 1118 |
| Tamamlanma | 1124 |
| Özellikler | |
| Malzemeler | Tuğla, kesme taş |
YerDeğiştir
Yapı, Fatih ilçesinin Zeyrek mahallesinde, Zeyrek Sokak'ta,[1] eski Pantokrator Manastırı'nın yaklaşık 120 metre güneybatısında, şimdi Zeyrek Camii'nin bir parçası olarak yer almaktadır.[2]
TarihiDeğiştir
Bu küçük sekizgen yapının 1453'ten önceki tarihi hakkında hiçbir şey bilinmemektedir. Bizans İmparatoriçesi İrini Komnini tarafından 1118-1124 yılları arasında inşa edilen büyük Pantokrator İsa Manastırı'nın bir parçası olduğu neredeyse kesindir.[3] Bazı bilginlere göre bir mezar yeri olabilirken,[2] diğerleri ise manastırın kütüphanesi olduğunu düşünmektedirler.[1]
1453'te İstanbul'un Fethi'den kısa bir süre sonra II. Mehmed döneminde bina Şeyh Süleyman Halîfe (? –1491) tarafından camiye dönüştürüldü. Her halükarda, binanın vakfa bahşedildiğine ait belge eksiktir.[4] 1756'daki büyük yangından sonra bina, Sultan III. Mustafa (h. 1757-1774) döneminde Kazgan Asan Ağa tarafından restore edilmiş ve yakınlardaki medreseye tahsis edilmiştir.[4][5]
TanımıDeğiştir
Yapı kare planlıdır ve pandantifli alçak sekizgen bir kubbe ile örtülüdür.[2][5] Yapının içinde köşelerde dört niş yer almaktadır.[5] Yeraltında kubbe tonozla örtülü sekiz nişli bir mezar mahzeni vardır.[5] Alt kısmın duvar örgüsü kesme taştan, üst kısımda ise tuğladan yapılmıştır.[4] Binanın yakınında bir Bizans sarnıcı halen ayaktadır.[4]
KaynakçaDeğiştir
- Genel
- ^ a b Ronchey & Braccini 2010, s. 572.
- ^ a b c Müller-Wiener 1977, s. 202.
- ^ Krautheimer 1986, s. 409.
- ^ a b c d Müller-Wiener 1977, s. 203.
- ^ a b c d Eyice 1955, s. 59.
- Özel
- Eyice, Semavi (1955). Istanbul. Petite Guide a travers les Monuments Byzantins et Turcs (Fransızca). İstanbul: İstanbul Matbaası.
- Müller-Wiener, Wolfgang (1977). Bildlexikon zur Topographie Istanbuls: Byzantion, Konstantinupolis, Istanbul bis zum Beginn d. 17 Jh (Almanca). Tübingen: Wasmuth. ISBN 978-3-8030-1022-3.
- Krautheimer, Richard (1986). Architettura paleocristiana e bizantina (İtalyanca). Torino: Einaudi. ISBN 88-06-59261-0.
- Ronchey, Silvia; Braccini, Tommaso (2010). Il romanzo di Costantinopoli. Guida letteraria alla Roma d'Oriente (İtalyanca). Torino: Einaudi. ISBN 978-88-06-18921-1.
Dış bağlantılarDeğiştir
| Wikimedia Commons'ta Şeyh Süleyman Mescidi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- 3D reconstruction 12 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. of the Pantokrator Monastery at the Byzantium 1200 project