Şagora Kilisesi
Şagora Kilisesi (Gürcüce: შაგორას ეკლესია), tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Ardanuç ilçesine bağlı Gümüşhane köyünün sınırları içinde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kilisedir. Aynı adı taşıyan köyün kilisesi olduğu tahmin edilmektedir.[1]
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Gümüşhane, Ardanuç |
| Koordinatlar | 41°06′37″K 41°57′15″D / 41.11028°K 41.95417°D |
| İnanç | Doğu Ortodoks Kilisesi |
| Mezhep | Gürcü Ortodoks Kilisesi |
| Durum | Harabe |
| Mimari | |
| Mimari tür | Kilise |
| Mimari biçim | Gürcü mimarisi |
| Tamamlanma | ? (Orta Çağ) |
| Özellikler | |
| Malzemeler | Kesme taş, dolgu duvar |
Tarihçe değiştir
Şagora Kilisesi'nin bulunduğu Klarceti, tarihsel Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biriydi. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Ancak Osmanlı idaresinin kısa bir zaman sonra, 1574 tarihinde gerçekleştirdiği tahrirde bir yerleşim olarak Şagora geçmez. Bu yerleşimin, burada gümüş madeni çıkması nedeniyle Gümüşhane olarak kaydedildiği tahmin edilmektedir. Bu tarihte Gümüşhane köyü 55 Hristiyan haneden oluşuyordu.[2] Şagora Kilisesi'nin bu Hristiyan nüfusun olduğu anlaşılmaktadır. Şagora 20. yüzyılın başlarında Rusça haritada (1900-1914) kilise kalıntısının bulunduğu yer olarak işaretlenmiştir.[3]
Gürcüce bir yer adı olan Şagora adının, orta anlamındaki "şua" (შუა) ile tepe anlamındaki "gora" (გორა) kelimelerinden türemiş olan ve "orta tepe" anlamına gelen Şua Gora'dan (შუა გორა) değişime uğradığı tahmin edilebilir.[4][5]
Mimari değiştir
Şagora Kilisesi, Gümüşhane köyünün 1 kilometre güneydoğusunda yer alır. Yapı dolgu duvar tekniğiyle inşa edilmiştir. Ancak günümüze duvar kaplama taşları tamamen dökülmüştür. Tek nefli köy kilisesi olan yapıdan geriye duvarların bazı kısımları kalmıştır. Günümüze kalan doğu ve güney duvarları bir bütün halinde değildir. Ayrıca kilisenin kuzeydoğu köşesinin küçük bir bölümü ayakta durmaktadır. Kuzey duvarında yıkık ve genişlemiş halde bir pencere bulunmaktadır. Kalan izlerden kilisenin duvarlarının orta büyüklükse kesme taşlarla kaplı olduğu anlaşılmaktadır.[1]
Kaynakça değiştir
- ^ a b 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2015 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2016, s. 107. 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9123-9-9
- ^ Klarceti (კლარჯეთი), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Cemal Karalidze, Batum, 2016, s. 35 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-0-8969-5
- ^ "Pavle İngorokva, Giorgi Merçule: Onuncu Yüzyıl Gürcü Yazarı (გიორგი მერჩულე: ქართველი მწერალი მეათე საუკუნისა), Tiflis, 1954, s.317". 29 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2023.
- ^ "შუა" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt 29 Ekim 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 0-9535878-3-5
- ^ "გორა" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt 29 Ekim 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 0-9535878-3-5