Mersin (il)
Mersin, Türkiye'nin bir ilidir. Mersin merkezli ilin dördü merkez ilçe olmak üzere 13 ilçesi vardır. Merkezdeki ilçeleri Akdeniz, Mezitli, Yenişehir, Toroslar; diğer ilçeleri ise Anamur, Aydıncık, Bozyazı, Silifke, Tarsus, Çamlıyayla, Erdemli, Gülnar ve Mut'tur. Toplam on üç ilçesi bulunmaktadır.[2] Büyükşehir belediyesi statüsü bulunmaktadır. Türkiye'nin güneyinde bulunan bir liman kentidir. Mersin Limanı Türkiye'nin en büyük limanları arasındadır.[3]
| Mersin | |
|---|---|
 İlin Türkiye'deki konumu | |
 İl sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| Coğrafi bölge | Akdeniz Bölgesi |
| İl merkezi | Mersin |
| İdare | |
| • Vali | Ali Hamza Pehlivan |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 16.010 km² |
| Nüfus | |
| • Toplam | 1.727.255 |
| • Kır | - |
| • Şehir | 1727255 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 324 |
| İl plaka kodu | 33 |
Resmî site T.C. Mersin Valiliği | |
Coğrafya değiştir
İl yüzölçümünün %87'si dağlıktır. İlin en yüksek tepesi, 3524 m ile Medetsiz Tepesi'dir. Önemli geçişleri: Sertavul ve Gülek Boğazları'dır. Belli başlı akarsuları doğudan batıya Berdan Irmağı, Deliçay, Efrenk Çayı (Muftü Çayı), Mezitli Çayı, Karacaoğlan Çayı, Alata Çayı, Limonlu Çayı (Lamas Çayı), Göksu ve Dragon Çayıdır.
İldeki en büyük ova doğu kesimde Çukurova'nın devamı olan Tarsus (berdan) ovasıdır. Ayrıca ilin batı kesiminde küçük kıyı ovaları görülür ki bunlardan en büyükleri Silifke ve Anamur kıyı ovalarıdır.
İklim değiştir
Mersin ve çevresinde, tipik sıcak ve ılıman astropikal iklimi hakimdir. Yaz ayları sıcak ve aşırı nemli, ortalama (28 °C nemlilik ise %88'ler civarında kış ayları ise 16 °C) oldukça ılık ve yağışlıdır (yıllık yağış ortalaması 1096 mm). Mersin'de çevre illerden farklı olarak ekstrem sıcaklıklara nadiren rastlanır (çok yüksek sıcaklıklar ya da sıfırın altındaki değerler gibi).
İlin uzun yıllar sıcaklık ortalaması ise 22 °C derecedir ve bu özelliğiyle Türkiye'nin ve Avrupa'nın en sıcak kesimidir.
Ancak yaz aylarında özellikle aşırı nem bunaltıcı olabilmektedir. İl en fazla yağışı Aralık-Ocak döneminde alır. 2001'de yaşanan sel felaketinde 2 gün içerisinde metrekareye 669 kg yağış düşmüştür.
Nüfus değiştir
| Mersin il nüfus bilgileri | ||||
|---|---|---|---|---|
| Yıl | Toplam | Sıra | Fark | Şehir - Kır |
| 1940[4] | 257.709 | 31 | %27 68.303 189.406 %73 | |
| 1945[5] | 279.484 | 31 | %8 |
%27 74.361 205.123 %73 |
| 1950[6] | 317.929 | 29 | %14 |
%27 85.613 232.316 %73 |
| 1955[7] | 371.667 | 24 | %17 |
%30 113.182 258.485 %70 |
| 1960[8] | 444.523 | 20 | %20 |
%34 152.506 292.017 %66 |
| 1965[9] | 511.273 | 18 | %15 |
%37 189.382 321.891 %63 |
| 1970[10] | 590.943 | 19 | %16 |
%42 246.300 344.643 %58 |
| 1975[11] | 714.817 | 16 | %21 |
%47 332.900 381.917 %53 |
| 1980[12] | 843.931 | 12 | %18 |
%50 424.544 419.387 %50 |
| 1985[13] | 1.034.085 | 10 | %23 |
%55 566.419 467.666 %45 |
| 1990[14] | 1.266.995 | 7 | %23 |
%62 787.284 479.711 %38 |
| 2000[15] | 1.651.400 | 8 | %30 |
%61 999.220 652.180 %39 |
| 2007[16] | 1.595.938 | 8 | -%3 |
%66 1.056.331 539.607 %34 |
| 2008[17] | 1.602.908 | 9 | %0 |
%77 1.229.431 373.477 %23 |
| 2009[18] | 1.640.888 | 9 | %2 |
%77 1.270.621 370.267 %23 |
| 2010[19] | 1.647.899 | 10 | %0 |
%78 1.281.048 366.851 %22 |
| 2011[20] | 1.667.939 | 10 | %1 |
%78 1.303.018 364.921 %22 |
| 2012[21] | 1.682.848 | 10 | %1 |
%79 1.327.870 354.978 %21 |
| 2013[22] | 1.705.774 | 10 | %1 |
Şehir ve kır ayrımı kaldırılmıştır. |
| 2014[23] | 1.727.255 | 10 | %1
| |
| 2015[24] | 1.745.221 | 11 | %1
| |
| 2016[24] | 1.773.852 | 11 | %2
| |
| 2017[24] | 1.793.931 | 11 | %1
| |
| 2018[24] | 1.814.468 | 11 | %1
| |
| 2019[24] | 1.840.425 | 11 | %1
| |
| 2020[24] | 1.868.757 | 11 | %2
| |
| 2021[24] | 1.891.145 | 11 | %1
| |
| 2022[24] | 1.916.432 | 11 | %1
| |
Güncel Nüfus Değerleri(TÜİK 6 Şubat 2023 verileri [25])
Mersin il nüfusu: 1.916.432 (2022 sonu). İlin yüzölçümü 16.010 km2'dir. İlde km2'ye 120 kişi düşmektedir. (Yoğunluğun en fazla olduğu ilçe: 2007 kişi ile Yenişehir’dir)
İlde yıllık nüfus artış oranı% 1,34 olmuştur. Nüfus artış oranı en yüksek ve en düşük ilçeler: Silifke (% 3,70)- Çamlıyayla(-% 1,43)
06 Şubat 2023 TÜİK verilerine göre 13 İlçe ve belediye, bu belediyelerde toplam 805 mahalle bulunmaktadır.
| 2022 yılı sonunda Mersin ili ve ilçelerinin yerleşim yeri ve nüfusla ilgili sayısal bilgileri [26] | |||||||
| İlçe | Nüfus 2021 | Nüfus 2022 | Fark | Değişim% | Mah.Say. | Alanı km2[27] | Yoğunluk |
| Akdeniz | 255.682 | 255.946 | 264 | 0,10 | 65 | 265 | 966 |
| Anamur | 66.828 | 66.846 | 18 | 0,03 | 56 | 1430 | 47 |
| Aydıncık | 11.314 | 11.468 | 154 | 1,35 | 15 | 352 | 33 |
| Bozyazı | 26.910 | 26.812 | -98 | -0,37 | 26 | 642 | 42 |
| Çamlıyayla | 8.208 | 8.164 | -44 | -0,54 | 14 | 602 | 14 |
| Erdemli | 147.512 | 151.928 | 4.416 | 2,95 | 71 | 2279 | 67 |
| Gülnar | 27.557 | 27.889 | 332 | 1,20 | 50 | 1416 | 20 |
| Mezitli | 218.816 | 222.436 | 3.620 | 1,64 | 40 | 371 | 600 |
| Mut | 62.803 | 62.874 | 71 | 0,11 | 102 | 2718 | 23 |
| Silifke | 127.849 | 132.665 | 4.816 | 3,70 | 88 | 2692 | 49 |
| Tarsus | 347.314 | 350.732 | 3.418 | 0,98 | 179 | 2029 | 173 |
| Toroslar | 315.408 | 319.711 | 4.303 | 1,36 | 68 | 1075 | 297 |
| Yenişehir | 274.944 | 278.961 | 4.017 | 1,45 | 31 | 139 | 2007 |
| Mersin | 1.891.145 | 1.916.432 | 25.287 | 1,34 | 805 | 16.010 | 120 |
Konum değiştir
| Konum Bilgileri | |||||
| İlçe | Kuruluş yılı[28] | Alanı km² | Rakım mt. | Merkeze km[29] | Ulaşan Yollar[29] |
| Akdeniz | 2008 | 265 | 8 | 1 |  -18,  / -K8
|
| Anamur | Cumh.önce | 1.430 | 33 | 223 | -14, 
|
| Aydıncık | 1987 | 352 | 21 | 170 | -15, 
|
| Bozyazı | 1987 | 642 | 6 | 209 | -15
|
| Çamlıyayla | 1990 | 602 | 1.168 | 90 |  -17=> =>
|
| Erdemli | 1954 | 2.279 | 13 | 37 | -17,  
|
| Gülnar | Cumh.önce | 1.416 | 965 | 147 | -15=>33-69,  ,  , 
|
| Mezitli | 2008 | 371 | 64 | 11 | , / -K11-K12, 
|
| Mut | Cumh.önce | 2.718 | 314 | 158 |  -07,  -06, 
|
| Silifke | 1933 | 2.692 | 19 | 83 | -17, -08, 
|
| Tarsus | Cumh.önce | 2.029 | 25 | 27 | -18, / -K7,
|
| Toroslar | 2008 | 1.075 | 74 | 1 | , / -K09-K10, 
|
| Yenişehir | 2008 | 139 | 8 | 5 | -18, / -K8
|
| MERSİN | Cumh.önce | 16.010 | 18 |  /
| |
| *Metropol ilçelerin merkeze uzaklıkları, kaymakamlık ile valilik arasındaki uzaklıktır. | |||||
Yönetim değiştir
Merkezi Yönetim değiştir
Büyükşehir illerinde Merkezi yönetim Vali, İl Müdürleri ve İl Danışma Kurulundan oluşur.
Mersin, bir ‘büyükşehir’dir. Bu özelliğine göre yönetimi belirlenmiştir. Protokolde ilk sırada yer alan Vali, merkezi yönetimi temsil eder ve Cumhurbaşkanı tarafından atanır.
Büyükşehir yapılan illerde, İl Genel Meclisi, yetki ve görevlerini Büyükşehir Belediye Meclisi'ne devretmiş ve kaldırılmıştır.
Mersin Valisi, 1977-Rize doğumlu Ali Hamza Pehlivan, 12.5.2022/209 sayılı kararla atanmış ve 21 Mayıs 2022'de göreve başlamıştır.[30]
Vali ve kaymakamlara ait bilgiler Mersin'in ilçeleri sayfasında gösterilmiştir.
Yerel yönetim değiştir
Büyükşehir Belediyelerinde Yerel yönetim, Büyükşehir Belediye Başkanı, Büyükşehir Belediye Meclisi ve Büyükşehir Belediye Encümeni'nden oluşur.
Yerel yönetimi temsil eden Büyükşehir Belediye Başkanı, ildeki tüm seçmenlerin oy çokluğu ile seçilir. Yerel seçimlerde İlçe Belediye Başkanı ve İlçe Belediye Meclisi için de oy kullanılarak ilçelerin belediye meclisleri oluşur. İlçe Belediye meclislerinden alınan üyelerle (başkan kontenjanı, ilçe nüfusu ve parti oy oranına göre) de Büyükşehir Belediye Meclisi oluşur. Bu mecliste ilçe belediye başkanları da yer alır.[31][32] Meclisin başkanı Büyükşehir Belediye Başkanı'dır.
Büyükşehir belediye encümeni, belediye başkanının başkanlığında, belediye meclisinin kendi üyeleri arasından bir yıl için gizli oyla seçeceği beş üye ile biri genel sekreter, biri malî hizmetler birim amiri olmak üzere belediye başkanının her yıl birim amirleri arasından seçeceği beş üyeden oluşur. (5216 saylı kanun 16.madde)
Büyükşehir yapılan illerde, İl Genel Meclisi, yetki ve görevlerini Büyükşehir Belediye Meclisi'ne devretmiş ve kaldırılmıştır.
Mersin Büyükşehir Belediye Başkanı, 1963-Tarsus doğumlu Vahap Seçer (CHP), 31 Mart 2019 seçimlerinde %45,09 oy oranıyla seçilmiştir.[33]
İlçe belediyeleri, 2019 Türkiye yerel seçimleri'ne göre, üç değişik parti tarafından yönetilmektedir. Bu ilçelerden 2'si AK PARTİ, 3'ü CHP ve 8'i MHP'li belediye başkanıdır.[34]
Mersin Büyükşehir Belediye Meclisi üye sayısı 79’dur (Büyükşehir Belediye Başkanı, 13 ilçe belediye başkanı ve 66 üye) Bunların 14’i AK PARTİ, 29'u CHP, 30’u MHP, 3'i İYİ P., 2'si HDP, 1'i DP'tir[35]
Belediye başkanları ve meclislere ait bilgiler Mersin'in ilçeleri sayfasında gösterilmiştir.
Altyapı değiştir
Ulaşım değiştir
Mersin'in Tarsus ilçesinde yapımı devam eden Çukurova Bölgesel Havalimanı, Mersin ve Adana'ya hizmet verecektir. Şehir ulaşımı için planlanan Mersin metrosu ise yapım aşamasındadır.
Kaynakça değiştir
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Veri Tabanı (Tüm iller)". TÜİK. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ "Mersin Limanı". mersin.bel.tr. 14 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2013.
- ^ . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016.
- ^ . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f g h
- "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Mersin Nüfusu". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Mersin Nüfusu". nufusune.com.
- "Mersin Nüfusu". nufusubu.com.
- ^ "Merkezi Dağıtım Sistemi". 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2020.
- ^ "Merkezi Dağıtım Sistemi". 25 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2020.
- ^ "İl İlçe Alanları" (PDF). 24 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Şubat 2020.
- ^ İçişleri Bakanlığı- İller İdaresi Genel Müdürlüğü
- ^ a b Karayolları Genel Müdürlüğü
- ^ "Mersin Valisi Ali Hamza Pehlivan görevine başladı". Memurlar.Net. Erişim tarihi: 16 Nisan 2023.
- ^ "6360 Sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi Ve Yirmi̇ Yedi̇ İlçe Kurulması İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanuna İlişkin Rehber" (PDF). 29 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2020.
- ^ "BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE MECLİSİ" (PDF). 10 Eylül 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2020.
- ^ "Belediye Başkanımız". 23 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2020.
- ^ "Mahalli İdareler Seçimi". 1 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2020.
- ^ "Mersin Belediye Meclisi". 12 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2020.