Tartışma:Louis Althusser

itiraz

Althusser'i biraz okudum. burada bahsedilen "raslantisal materyalizm" kavramini ilk duyuyorum.Althusser'in genel teorik tutumuna uymuyor. yapisalci bir teori de raslantisallik kavraminin yeri tuhaf görünüyor.yazan arkadas bunu nerden getirdigini belirtirse sevirim.ayrica ateistti ama kurtulus teleolojisini destekledi demek de büyük bir yanlis intiba olusturuyor ve haksizlik gibi duruyor althusser'e.

onun düsüncelerinin, öncülleri ve etkileri baglaminda temel kategorileriyle sunularak bu yazinin düzeltilmesi gerek.--alibaz 19:02, 3 Temmuz 2006 (UTC)

• bir cevap verilmedi su ana dek.özellikle son kismin degistirilmesi gerek.ayrica marksizm ve marksizm disina etkilerini belirtmek önemli.--alibaz 11:33, 9 Temmuz 2006 (UTC)

Değerli dostum tamamen yüzeysel eleştiriler çerçevesinde yazıyı değiştirmişsiniz ve bir ansiklopedi maddesinden çok bir makale tarzında genişletmişsiniz bana kalırsa, zaman bulamadığım için düzeltemedim. düzeltmeleri bu tartışma bölümüne ekliyorum...

1- "raslantısal materyalizm" kavramını ilk kez duyuyorum, ben ilk kez duyuyorsam Althusser'e uymuyor denilemez. Althusser'in Gallimard yayınlarından çıkan "Sur la philosophie" [Felsefe üzerine] kitabından aynen aktarıyorum (Bu kitap Althusser'in son yazılarını ve kendisiyle ölümünden önce yapılan en son röportajları içerir):

"Je pense que le « veritable » materialisme, celui qui convient le mieux au marxisme, c'est le materialisme aleatoire, dans la ligne d'Epicure et de Democrite." Sur la philosophie, Gallimard, 1994, s. 35 [türkçesi: "Bence "gerçek" materyalizm, marksizme en uygun olanı, Epiküros ve Demokritos çizgisindeki, raslantısal materyalizmdir." bilmiyorum daha açık olabilir mi?]

ve bu kitapta bir çok yerde raslantısal materyalizm görüşü açımlanıyor.

2- "ayrica ateistti ama kurtulus teleolojisini destekledi demek de büyük bir yanlis intiba olusturuyor ve haksizlik gibi duruyor althusser'e" deniyor. Öyle "durabilir" ama öyle değil. Kurtuluş teolojisiyle adı Althusser'den daha çok yanyana gelen ikinci bir marksist filozof yoktur:

"Dans la théologie de la libération, Althusser saisit avant tout un matérialisme pur, un matérialisme « tout nu » qui s’articule autour de certains verbes (manger, boire, s’habiller) qui sont propres aussi bien au marxisme qu’au langage du « Jugement universel » : un matérialisme d’origine chrétienne, une pratique matérialiste d’ascendance religieuse, plus qu’une théologie matérialiste (cette dernière, comme autrefois le matérialisme dialectique, donne, en tant que concept, la même impression comique que lorsque l’on entend parler de « logarithme jaune » !)."

http://multitudes.samizdat.net/Pour-Althusser-notes-sur-l.html#nh16

"Pour Althusser : notes sur l’évolution de la pensée du dernier Althusser [Althusser için: Althusser'in nihai düşüncesinin evrimi üzerine notlar], yazar: Toni Negri (ünlü "imparatorluk" kitabının yazarı)

türkçesi: "Kurtuluş teolojisinde Althusser herşeyden önce saf bir materyalizm sezmiştir, "Evrensel hüküm" diline olduğu kadar pekala marksizme de özgü olan filler (yemek, içmek, giyinmek) etrafında vurgulanan "tamamen çıplak" bir materyalizm....... ve böyle gidiyor,yazının büyük bir bölümü Althusser'in kurtuluş teolojisi görüşünü ele alıyor."

(bu arada burada raslantısal materyalizmin de geç althusser düşüncesindeki yeri ayrıntılı olarak ele alınıyor, hatta yazının bir bölümü tamamen buna ayrılmış, başlığı da "Le matérialisme aléatoire" [türkçesi: raslantısal materyalizm])

Kurtuluş teolojisi de Althusser'den etkilenmiştir karşılık olarak:

"Some Latin American theologians (influenced by Althusser) refer to Marxism simply as a (or the) social science, to be used in strictly instrumental fashion in order to arrive at a more profound knowledge of Latin American reality. Such a definition is at once too broad and too narrow." Liberation Theology Marxism / Michael LOWY

http://www.europe-solidaire.org/article.php3?id_article=664

sonuç: ben pek Althusser uzmanı olmasam da bunları biliyorum. O yüzden kısa bir taslak hazırladım. Benim bildiğim kadarıyla iyi bir ansiklopedi maddesi yazmak için konuyla ilgili mümkün olduğu kadar geniş bir araştırmadan mümkün olduğu kadar özlü, kısa ve tarafsız bir sonucu çıkarmak gerekir. bir de ben bilmiyorum o zaman yoktur dememek gerekir diye düşünüyorum. Umarım sildiğiniz kurtuluş teolojisi ve raslantısal materyalizm bölümlerini geri koyarsınız.

Ayrıca "ideoloji ve devletin ideolojik aygıtları" ayrı bir eser değil Konumlar derlemesi içinde yayınlanan bir makaledir...

Bir diğer nokta yapısalcılık meselesi, özeleştirinin temelleri (türkeçeye özeleştiri öğeleri olarak çevrilmiştir) kitabını okuduysanız, Althusser orada yapısalcılık yakıştırmasını açıkça reddeder, sürekli yapısalcı marksizm olarak sınıflarken althusser'in kendisinin de bu konuda ne düşündüğünü dikkate almanız gerekir.

Sonuç olarak önerim: makale tarzında yapılan eklemelerin tümünün çıkarılması ve özlü ve tarafsız bilgilerle yetinilmesi, bilgisizlik yüzünden çıkarılan bilgilerin geri konmasıdır (örneğin sürekli tekrar eden "çok yetkin, pek yetkin" ibareleri maddenin nesnelliğini yok ediyor...)

selamlar, başarılar...

--Sapiens 07:24, 10 Ağustos 2006 (UTC)

• genis aciklama icin sagol Sapiens.bu noktalari tartismak iyi olacaktir saniyorum.uzun bir zaman önce yazmistim bu notu.cevap gelmeyince bir kac degisiklik yaptim.o iki noktanin disinda bir sey cikarmis degilim yazidan.onlarin cikarilmasinin yanlis olmadigini da simdi sizin aciklamalarinizdan hareketle daha acik olarak anlamis bulunmaktayim, gerci siz bu aciklamalarla aksini iddia etmektesiniz.benim althuserr'in metinlerinde görmedigimi söyledigim ve uygunsuz oldukalri icin cikardigim noktalara iliskin olarak bir kac aciklama yapmak isterim bu vesileyle.

bunlarin (teolojizm ve raslantisal materyalizm) nerden ciktigini merak ediyordum gercekten.mesele anlasiliyor.ancak bu aciklamalar yine de althusr icin sözkonusu ifadeleri ayni sekilde metne koymayi hakli kilmiyor.sonucta senin yaptigin aciklamalar bizzat althusser'in metinlerinde ya da kuramsal calismalarinda böyle kavramlastirmalarin olmadigini gösteriyor.belki vardir, ama en azindan simdilik olmadigi ya da ikimizinde görmedigi acik.senin aciklamlarin kuramsal calismalarin dışından geliyor.

"Bence "gerçek" materyalizm, marksizme en uygun olanı, Epiküros ve Demokritos çizgisindeki, raslantısal materyalizmdir.".Bu söz bu haliyle kismen acik.ama daha önceki metinde bulunan haliyle acik oldugu söylenemez .Illa koymak isterseniz bunu buradaki alinti haliyle koymak mümkün.kaynagida belirtilitilir ve güzel olur.Aksi halde baska bir raslantisal materyalizm tartismasina da gönderme yapabilir bu ve althusser'in bununla ilgisi yoktur.ayrica mesela althusser spinoza etkisindedir ya da spinoza'yi cok önemser, böyledir diye ona Spinozaci filozof ya da tümtanrici vs. niye diyemiyorsak, ayni sekilde her buldugumuz ifadesinden de bir kavramlastirmayi ona yapistiramayiz.

geri kalan aciklamalariniza iki noktada cevap vermek isterim:

1)Althusser'in kendi hakkindaki düsüncelerini dikkate almamaliyiz.aciklamaniza temel itirazim althusser'in ropörtajlari ya da baska yerlerde dogrudan kendisi hakkindaki görüslerinin, ya da birebir ifadelerinin dogrudan onun hakkindaki bir maddenin icerigini belirleyemez olmasiyla ilgilidir. belirlememelidir. Su roprtajinda söyle dedi, bu seminerde böyle aciklamalar yapti diyebiliriz ama onun teorik degerlendirmesinin kaynagi bunlar degildir.buradan yanlis bir noktaya varilir.raslantisal marksizm de oldugu gibi.ya da sizin althusser'in yapisalciligi kabul etmedigini söylemeniz gibi.althusser öyle söylüyor diye, "Althusser yapisalci degildi" diyemeyiz, ancak "althusser yapisalciligi kabul etmemistir" türünde bir sey diyebiliriz.althusser'in kuramsal konumunu degerlendirmek, onun kuramsal metinleriyle ve teorik pratigiyle ilgilidir. Althusser'in kendisi hakkinda ne düsündügünü elbette dikkate alabiliriz, ama bu biiyografisiyle ilgili olur.Ötesinde althusser'in kendi hakkindaki düsüncelerini dikkate almamaliyiz.

2)Baskalarinin althuser hakkindaki düsüncelerini de (dogrudan) dikkate alamayiz.Ikincil yorum kaynaklarindan (Negri gibi) yararlanmak mümkün ama onlarida yoruncularin kendi sözleriyle aktarmakta fayda var.Yoksa mesela postmarksitlerin (Gerci Negri de postmarksist sayilabilir ama benim kastettigim burada Laclau ve Mouffe) althuser yorumunu da "althuser budur" diye buraya koymak zorunda kaliriz.ancak althusser gercekte o degildir.bununla birlikte postmarksistlerin ya da baska herhangi bir kuramsal egilimin althusser degerlendirmesini anlasilir olarak buraya koymakta elbette fayda vardir.

Bunun ötesinde, "Kurtuluş teolojisinde Althusser herşeyden önce saf bir materyalizm sezmiştir, "Evrensel hüküm" diline olduğu kadar pekala marksizme de özgü olan filler (yemek, içmek, giyinmek) etrafında vurgulanan "tamamen çıplak" bir materyalizm" ... ifadesi de gayet acik bu haliyle. ne demek istedigini anlatiyor cümle, ama "yasaminin son dönemlerinde kurtulus teolojisine egilim (siz 'destekledi' diye yazmistiniz)gösterdi" gibi bir ifade cikmiyor burdan. Althusser'in herhangi bir teolojiyi desteklemesi sözkonus olamaz. Kurtulus teolojisinde "saf materyalizmi sezmek"se baska bir seydir acikca. "Kurtulus teolojisi" kendi basina baska bir takim tartismalarla baglidir o ifade üzerine althusser'i konduramayiz ve öyle degerlendiremeyiz.Negri'nin althuser yorumunu alacaksaniz bile bunu uygun ve anlasilir bir noktada almaniz gerekir. su yukardaki alintiyi koymus olsaydiniz bunda anlasilmaz bir sey bulmazdim.ama metindeki hali althuseer ile ilgisiz baglamlari beraberinde getiriyor.hatta ilk notta belirttigim gibi,materyalist althuserr'e haksizlik ediyor.Negri'nin yorumu bir yorum olmakla birlikte, aciktir ki böyle bir haksizlik yapmamakta.

Bence bu tür yorumlari mesela "Marksizm sonrası ve Althusser" altbasliginda degerlendirebiliriz.Hem althusser'e haksizlik olmamis olur hem de madde de daha iyi bir aciklama olarak durur. Althuser'i cok okumadim diyorsunuz, bunda mesele yok; ama herhangi bir felsefe ansiklopedisi yada 20.yüzyil felsefelerini degerlediren baska herhangi bir arastirma kitabini acsaniz cok genel olarak bu maddeye ekledigim türde aciklamalarla karsilasirsiniz.

devletin ideolojik aygitlari, türkcede ayri bir kitap olarak var.ama haklisiniz, bunu böyle koymamak gerekir."Eserleri" ve "Türkcedeki kitaplari" seklinde bir bölümlemeye giderek bunu halledebiliriz.

israrla öyle yorumladiniz icin son olarak kendi ifademe iliskinde bir aciklama:"Ben bilmiyorum öyleyse yoktur" demedigim yukardaki notumda gayet acik aslinda.Bu ifadelerle ilk karsilastigimi, bunlarin althuser'in benim okudugum metinlerinde olmadigini ve althuser'in felsefi konumuna uymadigini belirttim.Bu ifadelerin yorumladiginiz anlama gelmedigi acik olsa gerektir.

eklediklerimi ansiklopedik değilde makalesel bulmaniza ise bir cevap vermiyorum.cok acik anlamlari olmayan ayrimlar bunlar.pekistirme ifadelerinden rahatsiz olmaniz tuhaf geldi bana, bunlari yerinde kullandigimi saniyorum, size neden uygunsuz geldi acaba?yine de bazi degisiklikler yaparim bu noktada.

arastirmayi herkes kendince yapiyordur,bir kac seyi okudugunuz icin kendinizi baskalarindan daha arastirmaci saymamalisiniz ve öyle bir noktadan konusmamalisiniz.ayrica mesele sadece arastirma yapmak degil, neyi nasil arastiracagini da bilmek gerekir.bunu sadece arastirma yapmak gerekir diye sık sık belirttigin icin söylüyorum.

sonuc:ifadelerinizi baslangictaki haliyle eklemek istemem maddeye.onlarin o sekilde eklenmesi maddenin geri kalan icerigini anlamsizlasitirir.ama burada belirttigim sekilde (1 ve 2'de) geri kalan bölümlerle celismeden ekleme yapabiliriz .yok illede ben ilk yazdigim sekilde istiyorum derseniz, o sekilde de eklerim, hatta eklediklerimi geri alarak o sürümü tamamen geri de getirebilirim.benim icin mesele degil.sadece ortada öyle anlasilan bir althuser olmus olur ve o althusser benim bildigim althuser degildir. Önceki degisiklikleri bilgisizlikten yaptigimi hala düsünüyorsaniz,ve burada yaptigim aciklamalari yüzeysel elestiriler olarak görüyorsaniz, sizin özlü ve bilgili metninizi hemen geri koymak beni rahatsiz etmez, samimiyetimle belirtmek özellikle belirtmek isterim.--alibaz 09:38, 10 Ağustos 2006 (UTC)

---

ben tamamen yüzeysel eleştiriler ve katkılarınızı da gerek uslüp gerek içerik bakımından ansiklopedi maddesinden çok uzak şeyler olarak görüyorum. Son getirdiğiniz yorumları da anlayabildiğimi söyleyemeyeceğim.

size göre, Althusser hakkında bir madde hazırlarken:

1- Althusser'in kendi görüşlerinin önemi yok.

2 - Althusser üzerine araştırma yapanların önemi yok.

Demek ki sadece sizin ne düşündüğünüz daha doğrusu ne varsaydığınız önemli. Böyle araştırma ve madde yazımı olamaz. Althusser kendisi çok sayıda metinde açıkça "raslantısal materyalizm" düşüncesini geliştirmiştir, bunun "marksizme en uygun felsefi konum" olarak düşündüğünü ortaya koymuştur, bunlar Türkçe'de veya sizin elinizdeki kaynaklarda olmadığı için bilmiyor olabilirsiniz ama bu gerçeği değiştirmez.

Kesinlikle ve üstüne basa basa değişiklikleri bilgisizlikten yaptığınızı düşünüyorum kaldı ki size Althusser'in kendisinden alıntı yaptığım halde dikkate almıyorsunuz ve yanlış olarak yaptığınızı çok açık olarak ortaya koyduğum çıkarmaların "doğruluğuna daha çok ikna olduğunuzu" vb. yazabiliyorsunuz... Gerçekten çok ilginç ama anlaşılır değil.

Althusser ""Bence "gerçek" materyalizm, marksizme en uygun olanı, Epiküros ve Demokritos çizgisindeki, raslantısal materyalizmdir." diyor siz ise hala bunun Althusser'in görüşü olamayacağını, ona "uymadığını", sizin onun hakkında bilgilerinizi "tamamlamadığını" vb. söylüyorsunuz, bu da ciddi bir yaklaşım değil.

bu konuda size çok basit bir deney önerebilirim, herhangi bir arama motorunda "matérialisme aléatoire" yazın ve çıkan sadece akademik yayınlara, seminer başlıklarına vb. bakınız. Her halde bu kadar kişi "zorla Alhusser'in hiç bahsetmediği bir şeyi Althusser'e yapıştırmaya çalışıyor"???

Althusser'i çok okumadım demedim, aşağı yukarı eserleri bölümünde verdiğim bütün eserlerini okudum -hatta bu noktada belirtmek isterim ki Teori ve Politika dergisindeki linkini verdiğiniz Hegel'e Dönüş yazısının çevirmeni de benim, yani bu konuda uzman olmasam da pek bilgisiz sayılmam-, dolayısıyla sözlükten okumaya ihtiyacım yok, zaten sözlükten veya ansiklopediden okuyarak başka iyi bir ansiklopedi maddesi hazırlanamaz. ben Althusser uzmanı olmadığımı ama uzman olmadığım halde bunları bildiğimi yazmıştım dikkat ederseniz.

Althusser'in kendi teorik görüşleri hakkındaki yine kendi görüşlerinin onun ancak biyografisini ilgilendirdiği, dolayısıyla dikkate alınmaması gerektiği! gibi bir görüş bir felsefi tez olarak size çok anlamlı gelebilir, bu savunulabilir, bildiğim kadarıyla örneğin yakından takip ettiğinizi tahmin ettiğim Teori ve Politika dergisi buna benzer görüşlere büyük önem atfetmektedir. Ancak bu genel-geçer kabul görmüş bir anlayış değildir hatta pek yaygın bir görüş bile değildir, hele ansiklopedik madde yazarken hiç kabul gören bir yaklaşım değildir, siz bu konuda çeşitli makaleler ya da denemeler kaleme alabilirsiniz, ama yeri burası değil gibi geliyor bana.

Teoloji konusu da çok açıktır. Spinozacı diyemiyoruz vb. lafların hiç bir anlamı yok çünkü ben Althusser Kurtuluş teologcusudur demiyorum, bu hareketi desteklemiştir diyorum ki bu bir vakıadır, bir yorum değil. Kaldı ki siz yadırgasanız da Kurtuluş teolojisi akımı birçok marksistin desteklediği ve kendisi de marksizmi ve marksist hareketleri destekleyen oldukça ilerici bir eğilimdir. Bulunduğum yerde şu anda yeterli kaynak olmadığından birebir Althusser'in sözlerini aktaramıyorum, ancak Althusser reader gibi temel makalelerini toplayan kitaplara bakarsanız orada rahatlıkla bulabilirsiniz, Althusser açıkça İrlanda'da Katolik dininin özel algılanışının, Latin Amerika'da kurtuluş teolojisinin, vb. genel tutucu dinsel tavırlardan ayrılan konumunun savunulması gerektiğini yazar. Kaldı ki aktarsam bile herhalde bana ne diyeceksiniz. Latin Amerika'da bu çevrelerin yakından takip ettiği birçok konferanslar vermiştir son yıllarında. Burada yine de çok şüpheniz varsa en fazla Kurtuluş teolojisi hareketinin althusser'in görüşlerinden etkilendiği şeklinde değiştirilebilir, ama bence bu da gereksizdir, çünkü Kurtuluş teolojisi akımı öncelikle althusser'in başka konulardaki görüşlerinden değil de kurtuluş teolojisi-marksizm benzerlikleri üzerine görüşlerinden etkilenmiştir. Keza Katolik kökenli Althusser'in daha sonra da teolojik çevrelerle -sadece kurtuluş teolojisiyle değil Fransa'daki katolik gençlik örgütlenmeleri ve katolik filozoflarla da- entelektüel planda alışverişini sürdürmesi onun hem biyografisinin hem de düşüncesinin ilginç bir yönüdür, yani bu bilginin çıkarılmasının hiç bir anlamı yok.

Makale-madde üslubu hakkında anlaşamadığımız nokta şu, ben bunu yayınlandığı wikipedia mecraının gereği olarak bir ansiklopedi maddesi olarak hazırlamıştım, siz bunu bir makaleye dönüştürdünüz. Bir ansiklopedi maddesi Althusser övgüsü, yergisi veya onun görüşlerini tartışılmasıyla ilgilenmez, onun yaşamı ve düşünceleri hakkında en genel ve karakteristik yönleri ortaya koyar. Aksi takdirde siz bir yorumlar bütünü olarak bir makale yazarsanız, bir diğeri de gelip farklı açıdan başka bir makale yazar, bu bir ansiklopedi maddesi olmaktan çıkıp bir felsefe forumuna dönüşür.

Hazırladığım maddenin "çok bilgili" olduğunu iddia etmesem de kesinlikle bir ölçüde "özlü" olduğunu düşünüyordum. Sonuç olarak tekrar kesinlikle kesintilerin ve eklemelerin yüzeysel olduğu düşüncemde ısrar ediyorum ve sizin için de bir sakıncası olmayacağını belirttiğinize göre maddenin aynen benim en son bıraktığım şekline geri çevrilmesini rica ediyorum.

Ancak "Türkçe'de yayınlanmış eserleri" gibi bir katkıyla (bunu ciddi olarak yayınevi vs. yazarak ekleyebilirseniz) genişletilmesinden tam tersine memnuniyet duyarım.

selamlar --Sapiens 11:01, 10 Ağustos 2006 (UTC)

---

• yeniden selamlar.yaptigim aciklamalari anlasilmaz ve hemde kabul edilmez bulmaniz bana bir sonuc veriyor.daha fazla uzatmaya gerek yok.uzun uzadiya yaptigim aciklamalar, sizin ilk metne eklediginiz cümlelerin yanlis oldugunu ama buraya getirdiginiz alintilarin farkli bilgiler icerdigi icin ayrica eklenebilir seyler oldugunu anlatmaya calisiyordu.meselenin bununla cözülmeyecegi acik.söylediklerimi baska türlü anliyorsunuz.bunun ötesinde kendi yaklasiminizi salt bilgisel bir konum, benim yaklasimimi yorumsal bir konum olarak aliyorsunuz.bildik bir yaklasim ve cözümsüz bir yaklasim.bunlari sürdürmeye, bir yere varamayacagimiz icin, gerek yok.

Teori ve Politika dergisini takip ederim.Onlar marksist athusser'i önemserler.ben ne marksistim ne de özel olarak althusser'e hayranligim vardir.önemli bir filozoftur, baska bir filozof niye önemliyse o nedenle.onun yargilamak yada tartismak, övmek ya da yermek vs. beni ilgilendirmiyor.övgüye ya da yergiye deger yerlerini belirtirken bile bu beni ilgilendirmiyor.siz ilgilendirdigini varsayiyorsunuz.maddeye eklediklerimin bunlarla ilgisi yok.

burada yazdiklarim tamamen benim disimdaki anlasilan althusser'i anlatmaktadir.genel bir felsefi akimlar kitabinda ya da felsefe tarihlerinde yapisalcilik bölümüne ve onun bir ismi olarak althusser'e bakarsaniz az cok buradakiler gibi ifadelerle karsilasirsiniz.benim kendi yorumumla althusser baska bir noktadadir. maddeyi önceki sürüme geri getiriyorum.siz uygun zamanlarinizda bu maddeyi gelistirin.bildiginiz anlamda ve bildiginiz sekillerde althusser'i aciklayin.iyi calismalar size.--alibaz 15:34, 10 Ağustos 2006 (UTC)

sablon

Spiens maddeyi tamamen ilk haline getirdim, sonradan sablonu ekledim.icerikte (etkilenmeleri ya da katkilari bölümlerinde) itirazlarin olursa degistirebilirsin.--alibaz 15:51, 10 Ağustos 2006 (UTC)

öneri

önceki tartisma kendi sinirlarinda ve söylediklerimizle kalsin.maddeyi gelistirmen acisindan bir uyari ya da öneri olarak su noktalara dikkat etmeni, yeniden baslangica dönerek belirtmek isterim:

1)Althusser'in "diyalektik materyalizm yerine bir raslantisal materyalizm gelistirmeye yöneldiginden" emin misin?bunu nasil aciklarsin?

2)Kurtulus teolojisinin, althusser'in yasaminda ve teorisindeki yerini nasil aciklarsin?

iyi calismalar.--alibaz 22:24, 10 Ağustos 2006 (UTC)

teşekkür ve açıklama

1) Evet kesinlikle emimin, benim emin olmamın ötesinde Althusser böyle diyor. Bunu nasıl hala tartışabildiğinizi anlamıyorum gerçekten. Althusser son yazılarında ben böyle bir düşünce geliştirdim, bana göre "raslantısal materyalizm marksizme en uygun felsefi tutumdur" diyor. Benim ne düşündüğüm ya da sizin ne düşündüğünüzün bu konuda, Althusser maddesi için bir önemi yok, Althusser böyle düşünüyor. Daha nasıl açıklanır bilmiyorum. Althusser'in görüşleri... Althusser'in görüşleridir -sizin için kabul etmesi zor olsa da, siz Althusser'den bunu beklemeseniz de.

"Diyalektik materyalizm"i ise geç yazılarının birçoğunda özellikle reddetmiştir, birincisi ) "diyalektik yasaları" denilen yasaların hiçbir anlam ifade etmediğini yazar bkz. "Marx dans ses limites" Ecrits politiques et philosophiques içinde 2) Sovyet tarzı dia-mat'ı açıkça küçümser (bkz. Gelecek Uzun Sürer). benim kendi görüşümü soruyorsanız ki zannetmiyorum bence bu hatalı ve antimarksist (ve bilimdışı) bir tutumdur keza diya-mat marksizmin bel kemiğidir, ama bunun maddeyle doğrudan ilişkisi yok. Diyalektiği Hegel'den gelen bir kavram olarak görmesi bunda etkili olmuş olabilir, sizin de bildiğiniz gibi Althusser Marx'ı Hegel'in etkilerinden arındırma ("teorinin saflaştırılması görevi" der açıkça) giderek daha yoğun olarak girişmiştir... O yüzden bana hiç anormal gelmiyor.

Bence bu konulardaki fikir ayrılıklarımızın büyük bölümü sizin Althusser konusunda ikinci el kaynaklara ağırlık vermenizden kaynaklanıyor gerçi o da sadece elinizde bulunanlar.

"raslantısal materyalizm" (matérialisme aléatoire) ya da "rastlamanın/karşılaşma materyalizmi" (matérialisme de la rencontre) düşüncesi ve terimleri en karakteristik yönüdür son dönem yazılarının... Dikkate alacağınızdan emin olmasam da

bazı örnekler veriyorum:

• Althusser'in kapsamlı Felsefi ve Politik Yazıları derlemesinin birinci cildinin tanıtım yazısından:

"Dans ses derniers écrits, après 1980, Louis Althusser tente d'arracher à la nuit une réflexion sur ce qu'il appelle désormais « matérialisme de la rencontre », puis « matérialisme aléatoire".

Diyor ki: 1980 sonrasındaki en son yazılarında, Althusser önce "rastlama/karşılaşma materyalizmi" daha sonra da "raslantısal materyalizm" adını verdiği bir düşünme biçimini gün ışığına çıkarmaya çalışmıştır." http://www.la-breche.com/catalog/product_info.php?cPath=6&products_id=193&osCsid=8tmv4mc8ienrqe10h9opel6432

• Altuhsser'in salt bu konuya adanmış bir makalesi var:

Althusser, L ; « Du matérialisme aléatoire », Multitudes, 21, Eté 2005 şu yazının kaynakçasından aldım: http://jeunes-et-societes.cereq.fr/PDF-RJS2/BRODA.pdf

• Bu makalenin içeriği hakkında:

"Pour se mettre debout, il faut s’appuyer sur la théorie. La revue Multitudes vient de publier un article inédit d’Althusser. Ce texte intitulé « du matérialisme aléatoire » énonce quelques hypothèses surprenantes et radicales : tout d’abord il propose de remplacer la notion de matérialisme dialectique par celle de matérialisme aléatoire" http://www.bdr13.pcf.fr/article.php3?id_article=1271

altı çizili yerin türkçesi: "bu makale öncelikle materyalizmin diyalektik nosyonunun yerine raslantısal materyalizm nosyonunun konulmasını öneriyor." ...

• "Althusser's Late Thinking About Materialism"

The question of materialism in Althusser’s late work

A major subject of reflection in this second phase was materialism – ‘one of the most sensitive subjects [thèmes névralgiques] in philosophy’, ‘the hardest question of all’.3 Very roughly speaking, his work here falls into two periods. The first is marked most notably by his lecture ‘The Transformation of Philosophy’ (1976). During the second, from about mid-1982 to mid-1986, he produced a number of pieces which sought to delineate a certain ‘unique tradition’ of materialism, an ‘underground current’, a ‘materialist tradition almost completely ignored in the history of philosophy’,4 which was not present (explicitly anyway) in his earlier writings.5 This he called both the ‘materialism of the encounter (matérialisme de la rencontre)’ and ‘aleatory materialism’... ve böyle gidiyor, makale özellikle bu konuyu ele alıyor...

http://www.generation-online.org/p/suchting_althusser.pdf

• "Alain Beaulieu. The Politics of Gilles Deleuze and the Random Materialism of the Late Althusser

A cursory reading of the writings of the late Althusser in which the philosopher attempts to devise a « random materialism »..." http://netx.u-paris10.fr/actuelmarx/num34.htm http://www.puf.com/Book.aspx?book_id=018815&feature_id=map

• "Un matérialisme de la rencontre et de l’aléatoire." Humanite'den Althusser'in raslantısal materyalizmini ele alan bir yazı...

http://www.humanite.presse.fr/journal/1996-04-30/1996-04-30-751058

• "...matérialisme aléatoire ou « matérialisme de la rencontre » esquissé par Louis Althusser dans les dernières années de sa vie."

http://www.a-brest.net/article1490.html

• "Le primat de la rencontre sur la forme. Le dernier Althusser entre nature et histoire"

http://multitudes.samizdat.net/Le-primat-de-la-rencontre-sur-la.html

• "La rencontre du matérialisme et de l’aléatoire chez Louis Althusser"

http://multitudes.samizdat.net/La-rencontre-du-materialisme-et-de.html

• "Lorsque, tardivement, Althusser forge la notion de « matérialisme de la rencontre » ou « matérialisme aléatoire »...."

http://rousseaustudies.free.fr/Dicoreception.htm

• "André Tosel, Les aléas du matérialisme aléatoire dans la dernière philosophie de Louis Althusser"...

2) Kurtuluş teolojisinin Althusser'in yaşamındaki etkisini çok ayrıntılı olarak bilemiyorum ama Katolik gençliği kökenli olmasının etkisi olduğu açıkça biliniyor kendisi bunu gizleme ihtiyacı da duymamış, Katolik teolojisini önemli düşünürleriyle (özellikle Jacques Maritain) yazışmaları, bu konuda makaleleri vardır, eserler bölümüne bakınız. Katolik hareketiyle bağlarını büsbütün kesmemiştir, bu demek değildir ki dinsel bir inancı korumuştur ya da örneğin genel Katolik öğreti içinde oldukça farklı bir eğilimi temsil eden ve mesela şu anki Papa tarafından kesin olarak yasaklanmak istenen Kurtuluş teolojisi hakkında çeşitli düşünceler geliştirirken bunların tanrı inancını benimsemiş olsun. Düşüncesindeki etkisini ben herhalde çok iyi açıklayamam, öyle bir iddiam da yok, ama size bunu açıklamaya çalışan örnekleri verdim -kaldı ki ben anlamlı da bulmuyorum herhangi bir teolojiyle marksizm adına yapılan flörtü.

Benim görüşümü sorduğunuz için söyliyeyim ki bence Althusser bir bütün olarak Fransız akademik felsefesinde çok yaygın hatta neredeyse tekel haline gelmiş olan spiritüalist eğilimlerden fazlasıyla etkilenmiştir, özellikle Gaston Bachelard, Georges Canguilhem vb. hocaları aracılığıyla, bu düşünürlerden örneğin bir Bachelard bir yandan doğa bilimi hakkında oldukça bilgili kimse (bir fizikçi) olmakla birlikte diyelim ki tipik spiritüalist tarzda "su" ya da "ateş" gibi bir tema üzerine bir kitap doldurabilen idealizme çok güçlü eğilimi olan birisidir -bu bakımdan Lenin'in eleştirdiği Ernst Mach'a çok benzerler, hatta Ernst Mach'a doğrudan referans verirler birçok yerde, onun gibi çok sinsi ve inceltilmiş bir idealizmi geliştirmişlerdir... Althusser'in Kurtuluş teolojisinin "yemek, içmek, giyinmek" gibi ilkel hıristiyanlığa dönüşün yüceltilmesiyle ilgili temalarıyla marksizm arasında paralellikler bulması bence açıkça bu spiritüalist eğilimin etkisini yansıtıyor, ama bu benim düşüncem ve bir ansiklopedi maddesinde doğrudan yer almaması gereken çok ayrıntı bir soruna ilişkin bir görüş bu... Umarım sorularınıza biraz olsun tatmin edici yanıt verebilmişimdir. Tekrar selamlar... --Sapiens 23:01, 10 Ağustos 2006 (UTC)

• Sevgili sapiens, tesekkürler ek aciklama icin, ancak bir yanlis anlasilam oldu sanirim.ben maddedeki cümlelerin aciklik kazanmasi bakimindan sorulari önermistim.yani maddeye ek yapman bakimindan.yukarda konustuklarimiz benim icin yeterliydi."raslantisal materyalizm" ve "kurtulus teolojisi" meselesi ve bunlarin althuser'le ilgisi(ben bunlari senden baska türlü degerlediriyorum), ya da "althusser'in diyalektik materyalizm elestirisi" (Marks'i yeniden okumaya ve idealizmden arindirmaya calisan birinden beklenebilecegi gibi) bunlar bilmedigim bir meseleler degil , yalniz senin maddedeki ifadelerinde anlatilan durum biraz kapali.yani senin benim icin yaptigin aciklamalar kadar acik ve anlasilir degil.maddenin son bölümünün acik kilinmasi bakimindan biraz ugrasirsan iyi olur kanisindayim.--alibaz 08:26, 11 Ağustos 2006 (UTC)

• anlıyorum, ben uzattım... ben o konu için yeterli görüyorum. isteyen açabilir... --Sapiens 09:55, 11 Ağustos 2006 (UTC)

Dikkat:Foucault'nun yeri

Sapiens, Foucault'yu, Althusser'in etkilediklerinden Althusser'in etkilendikleri bölümüne alan sensen, bunu bir daha incelemeni öneririm.maddeye yazdiklarin yorum oldugu icin ugrasmak gereksiz, ama bu belirttigim nokta maddi bir hatadir, o bakimdan düzeltmekte fayda var.Foucalut öyle ya da böyle Althusser'den etkilenmis bir düsünürdür.

Bi de alman wikipedisindeki (ve dieger wikilerdeki) Althuser maddesine bos bi vaktinde göz atabilirsen iyi olur kanisindayim.--alibaz 16:44, 11 Ağustos 2006 (UTC)

---

hayır "maddi bir hata" yok, foucault üniversitede althusser'in hocasıdır, Althusser foucault'dan etkilendiğini yazmıştır, ancak foucault'nun althusser'e bir atıfına ben rastlamadım ama etkilenmiş olabilir bunu kanıtlayan bir kaynak varsa... İstenirse -etkileyenlerden çıkarılmadan- etkilenenlere konulabilir diye düşünüyorum ama bence o kadar da önemli değil...

bir de ilgilendikleri alanında Ekonomi yazılmış, ben Althusser'in ekonomi konusunda tek bir yazısını okumadım, olduğunu da zannetmiyorum, onu çıkarmayı ve oraya psikanalizi ve sanat felsefesini -"edebiyat kuramı" da olabilir- eklemeyi düşünüyorum..

--Sapiens 17:35, 11 Ağustos 2006 (UTC)

Emin olamadığım için küçük bir araştırma yaptım ve kesinlikle yanılmışım, özür dilerim, şunu buldum:

"Althusser recalled that Foucault "was one of my students, and something of my research entered into his, including certain of my formulations. But in his thought and his writing, the very meaning of terms borrowed from me has been transformed into something profoundly different from the meaning I attributed to them." http://www.stanford.edu/dept/HPS/BirthOfTheClinic/biohome.htm tam tersi şekilde aklımda kalmış iyi oldu teşekkür ederim...

Ama sanırım dediğim gibi tersi de -Althusser'in de Foucault'dan etkilendiği- doğru

"Althusser’s Reading of Folie et déraison. In 1963, Althusser gave a lecture on Foucault’s Folie et deraison to his seminar on structuralism. His notes, the only written record of his impassioned encounter with this text, suggest that he was particularly interested in the way Foucault defined culture not on the basis of the values it proclaimed, but through that which it rejected and refused. Althusser distinguished Foucault’s analysis from those of Husserl and Nietzsche, both of whom also theorized the necessary acts of repression by which a culture consti­tues itself. While Husserl demonstrated the forgetting and concealment of origins, and Nietzsche their destruction, Foucault’s work, according to Althusser, opens the possibility of thinking history without the category of origin, even if Foucault did not entirely escape the transendental temptation."http://netx.u-paris10.fr/actuelmarx/num36.htm

--Sapiens 17:49, 11 Ağustos 2006 (UTC)

son olarak:yeniden itiraz

Buradaki madde, Marksist Althusser'i anlatmiyor, Yapisalci Althusser'i anlatmiyor, Filozof Althusser'i hic anlatmiyor.althusser'e dair belirtilenlerin toplaminda tuhaf bir althusser imaji ortaya cikiyor. Ben burada ([[1]]) bu imaji degistirecek müdahalerle maddeyi degistirdim.ancak sevgili sapiens bütün bunlari kabul edilir bulmadi ve ilk halini istedigi icin yeniden ayni tuhaf imaja geri dönüldü.yapilan degerlendirmeler sonucsuz kaldi, yukarida görülecegi üzere.Kurtulus teolojisi ve raslantisal materyalizm eklemelerinin sapiens'in söyledigi sekilde degil ama uygun sekilllerde aciklanarak maddeye eklenebilecegi önermesi de kabul görmedi.dolayisiyla maddenin yeniden yazilmasi ya da düzenlenmesi gerekliligi konusunda basa dönüldü.sapiens'e ve ilgili arkadaslara duyurulur.iyi calismalar.--alibaz 14:33, 16 Ağustos 2006 (UTC)

• Maddeye eksik ve yanlis sablonlarini koyduktan sonra durumu aciklamaya devam etmekte gerek var.

Althusser icin, "...yapısalcılık akımının etkisinde kaldı ve komünist düşüncedeki "hümanizm" eğilimine karşı çıktı..." deniliyor.1)Althusser'i yapisalciligin etkisinde kaldi cümlesinde birakmak, ne althusser'in yapisalci düsüncedeki özgül yeri ne de yapisalci marksizmi ortaya koyusu bakimindan hic bir sey söylememektir.2)Hümanizmde neye karsi cikildigi bu sekilde acik ve anlasilir degildir.hümanizm egilimine karsi ciktidan ben Althusser'in bir insanlik düsmani oldugunu anlayabilirim bu haliyle.oysa althusser'in anti-hümanizmi bir teorik anti-hümanizmdir.bunun da acik kilinmasi gerekir.

bunlarin üzerine aciklanmamis ve ne olduklari belirtilmemis, cesitli sekillerde yorumlanabilir tanimlar da eklenince ortaya yanlis ve eksikli bir althusser maddesi cikiyor.kolay gelsin.--alibaz 00:17, 18 Eylül 2006 (UTC)

Marksizm, modernite postmodernite yada yapısalcılık postyapısalcılık ayrımlarını kabul etmez, marksizmi bağlamaz. Marksizm egemen olduğu konjunktur altında modernite denen kokuşmuş unsuru geleneksel olarak eleştirdiği gibi postmoderniteyide diyalektik ile eleştirye tabi tutar.88.230.70.21 16:44, 18 Mart 2012 (UTC)

sablonlarin kalkmasi hakkinda

Hidayetsin'in katkilariyla madde belirli bir seyler ifade edecek duruma geldi.ceviri madde oldugundan ifadelerin düzeltilmesi, aciklamalarin belirginlestirilmesi, ek bilgilerle bazi yerlerin genisletilmesi, yazilmamais altbasliklarin tamamlanmasi gerekmektedir, ancak temel olarak madde yeterli düzeydedir.hidayetsin'e bir de buradan tesekkür ediyorum.iyi calismalar.--alibaz^mesaj 12:00, 5 Aralık 2006 (UTC)

eski halini öneririm

Bir yıldan uzun bir süre bir sonra katkı yaptığım bu maddeye tekrar bakacak zamanı buldum. Althusser ve felsefeden biraz haberli birisi olarak ben maddenin bu halinden neredeyse hiçbir şey anlamıyorum. Hala sizin "garip", "yanlış ve eksikli" diye andığınız eski halini öneririm (http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Louis_Althusser&direction=next&oldid=587742). Bu şekle sokulmamış olsaydı onu geliştirmeye çalışabilirdim. Bu haliyle geliştirmek kesinlikle mümkün değil - zaten "yeterli düzeydedir" hükmünü vererek bu maddeyle işinizi bitirmişsiniz sanırım. Tartışmayı yeniden açmak için değil, maddenin eski haline dikkat çekmek için bu notu yazıyorum. İyi çalışmalar --Sapiens 00:44, 9 Ocak 2008 (UTC)