Gutenberg Projesi: Revizyonlar arasındaki fark

'''Gutenberg Projesi''' ('''PG''') [[telif hakkı]] olmayan kültürel eserleri dijital ortama aktarmak, arşivlemek ve dağıtmak amacıyla yürütülen gönüllü bir çalışmadır.

1971 yılında [[University of Illinois at Urbana-Champaign|Illinois Üniversitesi]]'nde [[Michael S. Hart]] tarafından [[Amerikan Bağımsızlık Bildirisi]]'nin dijitalleştirilmesiyle başlatıldı. Üniversitenin öğrencisi olduğu sırada insan-makine arayüzleri konusunda çalışmış olan Hart'a, bilgisayarlara erişimin çok sınırlı ve pahalı olduğu o günlerde Materyal Araştırma Laboratuvarı'ndaki Xerox Sigma V bilgisayarının işleticisi olan arkadaşları tarafından bilgisayar erişim imkanı sağlanmış; ve söz konusu bilgisayarın İnternetin öncülü [[ARPANET]]'in bir parçası olduğunun bilincinde olan Hart, kendisine verilen çok değerli bilgisayar-zamanını hangi amaç uğruna kullanacağı konusunda bir süre kafa yorduktan sonra, [[Bağımsızlık Günü (Amerika Birleşik Devletleri)|ABD Bağımsızlık Günü]] nedeniyle o gün (4 Temmuz 1971) yerel markette kopyaları dağıtılan [[Amerikan Bağımsızlık Bildirgesi]]'ni yazmaya karar vermişti.<ref name="pyonder">{{web kaynağı |soyadı1=Poynder |ad1=Richard |başlık=Michael Hart, founder of Project Gutenberg, speaks to Richard Poynder |url=https://ia802307.us.archive.org/23/items/The_Basement_Interviews/Michael_Hart_Interview.pdf |yayıncı=Open and Shut?: The Basement Interviews, 9 Mart 2006 |erişimtarihi=1 Ocak 2021}}</ref> Hart'ın [[teleprinter]] ile yazdığı Bağımsızlık Bildirgesi'ni [[Haklar Bildirisi]], [[ABD Anayasası]], [[İncil]] ve [[Shakespeare]]'in eserleri ile "[[Alice Harikalar Diyarında]]" ve "[[Peter Pan]]" gibi yapıtlar takip etti.

[[Tarayıcı]] ve [[optik karakter tanıma]] yazılımının geliştiği 1989 yılına kadar metinler bilgisayara elle girildi. 1989 yılında onuncu kitabını yayımlayan proje, 1990'larda internet kullanımının yaygınlaşmasıyla hızlandı.<ref name="mil">{{web kaynağı|url=https://www.milliyet.com.tr/kultur-sanat/okumanin-e-h-li-966295|başlık=E-kitaplar sayesinde binlerce kitap sayfası artık el kadar cihazlara sığıyor|erişimtarihi=1 Ocak 2021|tarih=|çalışma=|yayıncı=Milliyet gazetesi, 17 Haziran 2007}}</ref> Hart, 16 yıl boyunca tek başına çalışarak 313 kitap yükledi.<ref>{{web kaynağı |başlık=E-kitabın münzevi mucidi öldü |url=https://www.milliyet.com.tr/ekonomi/e-kitabin-munzevi-mucidi-oldu-1439088 |yayıncı=Milliyet gazetesi, 16 Eylül 2011 |erişimtarihi=1 Ocak 2021}}</ref>

Çevrimiçi bir katalog içeren ilk Gutenberg web sitesi 1994 yılında [[İtalya]]'dan bir gönüllü olan Pietro Di Micel tarafından geliştirildi. Site, izleyen on yıl içinde bir çokbirçok ödül kazandı.

Gutenberg Projesi, e-kitap yaratma sürecinde birden çok basılı kaynağın kullanımını teşvik eder. Gutenberg Projesinin ilk e-kitabı olan Amerikan Bağımsızlık Bildirgesi de dahil olmak üzere bir çokbirçok eserin basılı kaynaklarda farklı versiyonları mevcuttur-. Bunların bir örneği de [[Shakespeare]] eserleridir. Gutenberg Projesinde Shakespeare eserlerinin farklı versiyonları mevcuttur. Uygulamada bir çokbirçok Gutenberg Projesi e-kitabı tek bir basılı kaynağa dayansa da eksik sayfalar veya görseller için farklı bir versiyondan yararlanılır.

Koleksiyondaki e-Kitapların "''Gutenberg Projesi e-kitapları''" olarak belirtilmesi esastır. Basılı bir eserin yayınevi baskısı ve ön parçası dahil edilse bile, içeriğin basılı eserle tam olarak eşleştiğine dair hiçbir garanti yoktur (en azından alt bilgi ve üst bilgi kaldırılmaktadır). <ref name="newby">{{web kaynağı |soyadı1=Newby |ad1=Gregory |başlık=Forty-Five Years Of Digitizing Ebooks|url=http://www.gutenberg.org/files/60600/60600-h/60600-h.htm |yayıncı=Gutenberg.org, 18 Ekim 2019 |erişimtarihi=1 Ocak 2021}}</ref>