Çorum (il): Revizyonlar arasındaki fark

:[[MÖ 323]] - MS [[170]] - [[Kapadokya]] (Kızılırmak'ın doğusu)

:[[175]] - [[395]] - [[Roma İmparatorluğu]]

:[[395]] - [[1071]] - [[Bizans İmparatorluğu]] hükümdarlığı dönemi

:3 Eylül [[968]] - Çorum, [[Amasya]] ve [[Kastamonu]] civarında [[deprem]]

:[[1050]] - Merkez üssü Amasya olan bir [[deprem]]

:[[1074]] - Çorum'un [[Bizans İmparatorluğu]]'nun elinden alınması.

:[[1075]] - Çorum'un Bizans'tan alındığı yıl yaşanan Danişmend depremi

:[[1080]] - Türklerin ([[Danişmentliler|Danişmentliler Beyliği]]'nin) yöreye kalıcı olarak yerleşmeleri ve şimdiki [[Çorum]] şehrini kurmaları

:[[1097]] - [[1101]] - Haçlı ordusunun saldırısı

:[[1109]] - [[Danişmentliler]]in yöreye tamamen egemen olmaları

:[[1175]] - Anadolu Selçukluları'nın eline geçti.

:[[1240]] - Babai ayaklanması

:[[1257]] - İskilip, Ulucami (Çarşı Camii) deprem nedeniyle yıkıldı ve yeniden yapıldı

:[[1272]] - Aslen İskilipli olan Kırşehir Emiri Caca Nureddin ([[Nureddin Cibril bin Caca]]) İskilip'e vakıf olarak medrese, camii ve hamam yaptırdığına dair vakfiyenamesini kaleme alır. İskilip kütüphanesininde yazılı tarih içinde ilk kuruluşuda bu vakfiyede yer alan medrese kitaplığına dayanır.

:[[1283]] - [[Mecitözü]] Elvan Çelebi Tekkesi açıldı.

:[[1300]] - iskilip ilçesi merkezli olarak bölge Germiyanoğullarının idaresine girdi.

:[[1344]] - İskilip ilçesi'nin batısında yer alan dağlık alanlar sınır olmak üzere bölge Eretna Beyliği'ne dahil oldu.

:[[1352]] - [[Mecitözü]] Elvan Çelebi Zaviyesi

:[[1381]] - Çorum havarisi Eretna devletinin el değiştirmesi sonucu [[Kadı Burhaneddin]] hükümranlığına dahil oldu.

:[[1391]] - Kısa bir süre için [[Osmanlı devleti]] hükümranlığına dahil oldu.

:[[1392]] - [[Kadı Burhaneddin]], [[Şehzade Ertuğrul]] komutasındaki [[Osmanlı devleti]] ordusunu Çorum yakınlarında ([[Kırkdilim, Çorum|Kırkdilim]]) yendi ve bu savaşta [[Yıldırım Beyazıd]]'ın taht varisi oğlu Ertuğrul öldü.

:[[1398]] - [[Akkoyunlular|Akkoyunlu]] hükümdarı [[Kara Yülük Osman Bey]] tarafından Kadı Bürhaneddinin öldürülmesiyle birlikte Çorum ve havarisinin [[Osmanlı devleti]] hükümranlığına dahil olması.

:[[1398]] - Çorum, şimdiki [[Sivas]] şehrinin merkezi olduğu 'Rumiye-i Suğra' adını taşıyan Osmanlı eyaletine bağlı sancak merkezi oldu.

:[[1409]] - [[II. Bayezid]] zamanında olan deprem 40 gün devam etmiştir.

:[[1416]] - İskilip ilçesi, Çelebi Mehmed tarafından Osmanlı devletine kalıcı olarak dahil oldu.

:[[1419]] - Tekkeköy Abdalata Tekkesi

:[[1423]] - Çorum, şimdiki [[Amasya]] şehrinin merkezi olduğu eyalete bağlı sancak merkezi oldu.

:[[1427]] - Yörgüç Paşa, Osmancık ve Çorum'da asileri yenerek yeniden merkezi otoriteyi sağladı.

:[[1428]] - [[Osmancık, Çorum|Osmancık]], İmaret Camisi

:[[1435]] - [[Kara Yülük Osman Bey]]in iki oğlu Osmanlıya sığınırak önce [[Mecitözü]] şimdiki [[Elvançelebi]] beldesindeki [[Elvan Çelebi]] Dergahına gelirler bunu haber alan devrin padişahı [[II. Murad]], Hasan ve Üveys adlı bu iki kardeşe ve ailelerine İskilipi [[Tımar (arazi)|Tımar]] olarak verir.

:[[1436]] - Yörgüç Paşa, [[İskilip]] şehrine Amasya'da kurulu vakfına irad/gelir edilmek üzere hamam yaptırdı. vakfiye tarihi

:[[1446]] - Deprem, çok şiddetli olur ve halk arasında Danişmend Zelzelesi yahut Küçük Kıyamet denilir. 40 gün aralıklarla sürer [[Dosya:Lion Gate, Hattusa 01.jpg|sağ|thumb|300px|Arslanlı kapı, [[Hattuşaş]]]]

:[[1484]] - [[Osmancık İkinci Beyazıt Köprüsü|Osmancık]], Sultan II. Bayezıd Köprüsü

:[[1512]] - I. Selim'in tahta çıkışı esnasında Çorum yöresinde Alevi kalkışması.

:[[1514]] - Şiddetli depremde Çorum'un üçte biri yıkılırak harap olur. Bu deprem sonrasında halkın çoğunluğu Mısır'a göç etmek zorunda kalmıştır.

:[[1543]] - 30 kadar evi yıkan bir deprem

:[[1559]] - Gülabibey Camii'nin de yıkıldığı ve şehre zarar ziyan veren bir deprem

:[[1560]] - Çorum yöresinde medrese talebelerinin kalkışması

:[[1579]] - Deprem, bu depremden halk çok mağdur oldu ve hububatdan alınan vergi o yıl alınmamıştır.

:[[1582]] - Yeşilırmak yöresinde yoğunlaşan ayaklanmaların sonucunda güpegündüz İskilip'in silahlı ayaklanmacılarca basılması.

:[[1585]] - Çorum ve Amasya depremi

:[[1591]] - Çorum, şimdiki [[Ankara]] şehrinin merkezi olduğu eyalete bağlı sancak merkezi oldu.

:[[1595]] - Çorum, şimdiki [[Amasya]] şehrinin merkezi olduğu eyalete bağlı sancak merkezi oldu.

:[[1601]] - Celali kalkışmasının elebaşısı Karayazıcı'nın öldürülmesi.

:[[1601]] - [[1610]] - ''Büyük Kaçgunluk Devri'' devlet erkinin yörede tümden ortadan kalktığı bu dönemde; İskilip, Merzifon, Osmancık ve Gümüş yerleşimlerine Süleyman, Kara Ahmet ve Musa adındaki şefelerin önderliğinde suhte ve leventlerin baskınlar yaparak insanların mallarını ve erkek çocuklarını kaçırmışlardır.

:[[1692]] - Büyük bir deprem olmuştur, şehirler ve köyler harap olmuştur.

:[[1729]] - Çorum'da kuşluk vaktinde deprem oldu. Aynı gün altı kere deprem oldu, bir aydan fazla devam etti, İskilip ilçesi'nin bütün evleri harap oldu

:[[1730]] - Şimdiki İskilip kütüphanesinin ikincil temeli olan; Hocazade, Şeyh Hasip ve Hacıbey kütüphaneleri kuruldu.

:[[1730]] - Dedesli ovasında yer alan alevi köylerinin ilk kez kurulması.

:[[1734]] - Şiddetli bir deprem oldu.

:[[1754]] - Kalınsaz adı ile ([[Sungurlu]]) [[Yozgat]]'a bağlı nahiye oldu.

:[[1756]] - Şimdiki Çorum İl kütüphanesinin çekirdeği ve başlangıcı kabul edilen Elhaç Ali Efendi bin Mahmut vakıf kütüphanesi açıldı.

:[[1759]] - Şiddetli bir deprem oldu

:[[1763]] - Çorum'un Çapanoğlu Ahmed Paşa'ya arpalık olarak verilmesi.

:[[1793]] - Çorum depremi.

:[[1794]] - Kalınsaz ([[Sungurlu]]) nahiyesi Çorum'a bağlandı.

:[[1800]] - Deprem ve 600 kişi şehri terk eder. Bu deprem ve sonrasında çıkan yangınların sonucu yılgınlığa düşen halkın büyük bir çoğunluğu Mısır'a göç etmiştir.

:[[1822]] - İskilip, Terzi Bekir kütüphanesi kuruldu

:[[1824]] - Deprem halk uzun süre çadırlarda ikamet etti.

:[[1828]] - İskilip içme suyunun bilinen temellerinden olan Hacı Ali çeşmelerinin vakıf olarak kurulması.

:[[1841]] - Çorum, [[Sivas]] eyaletinden alınıp [[Ankara]] eyaletine bağlı sancak merkezi.

:[[1848]] - İskilip Camii Kebir (Ulu Camii) kütüphanesi kuruldu.

:[[1863]] - Çorum, sancak merkezi kazaya çevrildi.

:[[1864]] - Çorum, Yozgat sancağına bağlı kaza olarak bağlandı.

:[[1864]] - Osmancık, Amasya sancağına bağlandı.

:[[1866]] - Kalınsaz, Budaközü ([[Sungurlu]]) adı ile kaza oldu.

:[[1866]] - Hacıköy ([[Mecitözü]]) kaza oldu.

:[[1866]] - İskilip, Amasya'dan alınarak Çankırı sancağına kaza olarak bağlandı.

:[[1866]] - [[Ruslar]] tarafından Kafkasyadan sürgün edilen [[Çerkesler]] İskilip'e geldi.

:[[1871]] - Mecitözü Rüşdiyyesi açıldı.

:[[1872]] - Çorum Rüşdiyyesi açıldı.

:[[1872]] - [[İskilip]] [[belediye]] teşkilatı kuruldu

:[[1875]] - [[İskilip]], [[Kastamonu Vilayeti]]ne bağlı.

:[[1879]] - İskilip ve Sungurlu'da Rüşdiyye okulları açıldı.

:[[1890]] - İskilip ilçesi, Amasya sancağına kaza olarak bağlandı.

:[[1891]] - [[Osmancık, Çorum|Osmancık]] [[belediye]] teşkilatı kuruldu

:[[1894]] - Çorum, [[Ankara vilayeti]]ne bağlı olarak yeniden sancak merkezi yapıldı ve [[İskilip]], [[Osmancık, Çorum|Osmancık]] ile [[Sungurlu]] kazaları Çorum Sancağına bağlandı. Çağımızdaki siyasi idarenin banisi oldu bu durum. Bu durum devirin Osmanlı paşası [[Yedi Sekiz Hasan Paşa|Yedi Sekiz Hasan Paşa'ın]] gayreti ile meydana gelir.

:[[1895]] - Çorum Hasan Paşa Kütüphanesi kuruldu.

İskilip kütüphanesi yakın coğrafyasında bilinen en eski kütüphane olup; 1258 yılında kurulan '''Hacıbey''', 1272 yılında Cecebey, 1476 yılında '''Şeyh Habib''', 1480 yılında Ebusuud, olan; 1735 yılında '''Hocazade''' ile 1818 yılında kurulan '''Terzi Bekir Ağa''' ve 1841 yılında kurulan '''Camii Kebir''' kütüphanelerinin 1924 yılında kanun ile [[1272]] yılında vakfedilerek kurulan [[Cece Bey]] Medresesi kütüphanesinde toplanarak tek kütüphane çatısı altında faaliyete geçirilerek oluşturulmuştur. İlin en eski kütüphanesi olduğu gibi Türkiye'nin de en eski kütüphanelerindendir.

Günümüzde Çorum ilini meydana getiren ilçelere bakılırsa, üçü dışındakiler kaza kimliğine [[1866]] yılından sonra ulaşmışlardır. 1866 yılına kadar üç ilçe "kaza" statüsünde olup bunlar; Çorum merkez, İskilip ve Osmancık'tır. Şimdiki il sınırları kalıcı haline 1924 yılında Türkiye Cumhuriyeti döneminde yapılan yasal düzenleme ile kavuştu. 1924 yılına kadar iskilip'e bağlı olan şimdiki [[Çankırı (il)|Çankırı]] ilinin üç ilçe toprakları (Yapraklı, Kızılırmak, Merkez) alındı ve [[Çankırı (il)|Çorum]] iline dahil edildi. Öyle ki, 1900 yılında İskilip topraklarında şimdi tam sekiz adet ilçe kurulu olup bu ilçeler 4 vilayete ([[Çankırı (il)|Çankırı]], Çorum, [[Kastamonu (il)|Kastamonu]], [[Kırıkkale (il)|Kırıkkale]]) dağılmıştır. Bir de Kargı ilçesinin özel durumu dışında il genelinde sınır değişiklikleri olmamıştır.

| align="center" | '''[[1831]]*'''

| align="center" | '''[[1849]]'''

| align="center" | '''[[1893]]'''

* [[1831]] yılına ilişkin nüfus bilgileri kent merkezleri olup köy nüfus sayıları dahil değildir.

* Yukarıdaki tabloda sarı renkli bölmeler [[1866]]-cı yıldan evvelde ilçe olanları işaret eder.

==== Güncel Nüfus Değerleri (TÜİK 4 Şubat 2020 verileri<ref>https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20160825234746/https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn%3D95%26locale%3Dtr |datetarih=25 Ağustos 2016 }} TUİK 4 Şubat 2020 verileri</ref>)====