Hasan Âli Yücel: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
düzeltme, değiştirildi: 19 Aralık → 19 Aralık (3), 1897 → 1897 (8) AWB ile
25. satır:
}}
 
'''Hasan Âli Yücel,''' (d. [[17 Aralık|17. Aralık]] [[1897]], [[İstanbul]] - ö. [[26 Şubat|26.Şubat]] [[1961]], [[İstanbul]]) öğretmen, eski millî eğitim bakanı, [[Köy Enstitüleri]]'nin kurucusu.
 
Hasan Âli Yücel, 17 Aralık 1897'de İstanbul'da doğdu. Baba tarafından posta nazırı [[Görele]]li Hasan Ali Efendi'nin, anne tarafından ise Japon sularında batan [[Ertuğrul Fırkateyni|Ertuğrul fırkateyni]] süvarisi deniz albay Ali Bey'in torunudur. Babası Ali Rıza Bey, annesi Neyyire Hanım' dır.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.ted.org.tr/pdf/ted_hasan_ali_yucel_anma_toplantisi_ocr.pdf |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=6 Ocak 2016 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20150330020714/http://www.ted.org.tr/pdf/ted_hasan_ali_yucel_anma_toplantisi_ocr.pdf |arşivtarihi=30 Mart 2015 |ölüurl=yes }}</ref>
 
Eğitim yaşamını sırasıyla Mekteb-i Osmânî, [[Vefa İdadisi|Vefâ İdâdîsi]], Cağaloğlu Darülmuallimin-i Âli'ye (yüksek öğretmen okulu) okullarında sürdürdü. [[İstanbul Üniversitesi]] edebiyat fakültesi felsefe bölümünü bitirdi ve [[19 Aralık]] [[1922]]'de öğretmenliğe başladı. 12 Temmuz 1932 tarihinde Türk Dili Tetkik Cemiyeti'nin ([[Türk Dil Kurumu]]) kurulmasıyla Hasan Âli Yücel etimoloji kolu başkanlığına getirildi. 1935 yılında [[Cumhuriyet Halk Partisi]]'nden, İzmir milletvekili olarak meclise girdi ve art arda dört dönem milletvekilliği yaptı.<ref>http://www.tbmm.gov.tr/TBMM_Album/Cilt1/index.html</ref>''<ref>[http://www.meb.gov.tr/meb/hasanali/hayati/halibiyografi.htm MEB]</ref> ''
 
Giresun'un Görele ilçesinde adına " Hasan Âli Yücel Kültür Merkezi " kurulmuştur. [[İstanbul Üniversitesi]]'nin eğitim fakültesi de "[[Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi|Hasan Âli Yücel Eğitim Fakültesi]]" adıyla kurulmuştur.<ref>http://hayef.istanbul.edu.tr/?p=6220</ref>
 
== Bakanlık dönemi ==
[[28 Aralık]] [[1938]]'de Hasan Âli Yücel, 2. [[Celal Bayar]] hükümetinde millî eğitim bakanlığına getirildi. Üniversite reformu ([[Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi]]'nin kurulması, [[Yüksek Mühendis Mektebi|Yüksek Mühendis Okulu]]'nun [[İstanbul Teknik Üniversitesi|İTÜ]]'ye dönüştürülmesi ve [[Ankara Üniversitesi|Ankara Tıp Fakültesi]]'nin kurulması), [[Köy Enstitüleri]]'nin kurulması<ref>[http://www.sabah.com.tr/Yazarlar/ardic/2009/05/14/chp_amigolarina_ozel_yazi Sabah Gazetesi]</ref>, dünya klasiklerinin Türkçeye tercüme edilmesi <ref>1946 sonuna kadar 496 yapıt çevrildi</ref><ref>"''Şark İslam Klasikleri''" serisi olarak birçok tasavvuf eserinin Türkçeleştirilmesi.</ref> ve ilk resmî ve telifli Türkçe ansiklopedi olan [[İnönü Ansiklopedisi]]'nin ön çalışmaları, hep onun bakanlığı döneminde gerçekleşmiştir.
 
[[Devlet Konservatuvarı]]nın kurulması (20 Mayıs 1940), [[Türkiye]]'nin [[UNESCO]]'ya girişi onun çabaları sonucunda olmuştur. Dört yıllık çabaları sonucunda 25 Haziran [[1946]]'da Üniversiteler Yasası çıkartılır. "Bu yasayla, yüksek öğretim kurumlarının Bakanlıkla olan "sıkı bağı" önemli ölçüde gevşetilmiş, mevcut kuruluşlar yapısal bir bütünlüğe kavuşturulmuş, böylece üniversiteye organik bir karakter kazandırılmıştır. Bu yasanın getirdiği bir başka sonuç da, "dışarıdan gerilim" yerine "içeriden denetim"in getirilmiş olmasıdır. Ankara Üniversitesi de bu yasanın sonucu olarak kurulmuştur."<ref>[http://www.meb.gov.tr/meb/hasanali/hayati/halibiyografi.htm Millî Eğitim Bakanlığı]</ref>
 
Oğlu şâir [[Can Yücel]], babası için "Hayatta ben en çok babamı sevdim" başlıklı bir şiir yazmıştır.
 
== Son yılları ==
[[5 Ağustos]] [[1946]]'da 7 yıl 5 ay sürdürdüğü bakanlık görevinden istifa etti. İstifasından sonra gazetecilik görevine döndü. 26 Şubat [[1961]] tarihinde konuk olarak kaldığı Prof. Dr. [[Tevfik Sağlam]]'ın evinde öldü. 2 Mart [[1961]] tarihinde [[Cebeci Asri Mezarlığı|Cebeci Asrî Mezarlığı]]'nda toprağa verildi.
Hasan Âli Yücel, şair [[Can Yücel]]'in babasıdır.