Yunan İç Savaşı: Revizyonlar arasındaki fark

'''Yunanistan İç Savaşı''', [[1946]]-[[1949]] yılları arasında [[Yunanistan]]'ı siyasi istikrarsızlık içine iten, etkileri [[1955]] yılına kadar hissedilen ve temelde sağ-sol mücadelesi olan savaştır.

Yunan iç savaşının birinci aşaması [[4 Aralık]] [[1944]] günü başlamıştır. O gün, Britanya işgal makamlarınca telkin edilen ve Yunan Başbakanı tarafından verilen bir ültimatomla, [[ELAS]]’tan silahlarını teslim edip Atina’yı terketmesi istendi. Winston Churchill’in iddialarına göre ELAS, Atina’da terör havası estirmekte ve Moskova tarafından yönetilmekteydi. Yine Churchill’e göre savaş sırasında Almanlardan çok EDES’e karşı savaşmıştı.

Bunun üzerine Atina ve çevresinde başlayan silahlı çatışma üç hafta kadar sürdü. Zaten çok güçlü olmayan ve Sovyetler Birliği tarafından da desteklenmeyen [[ELAS]]’ın siyasi organı [[Ulusal Kurtuluş Cephesi (Yunanistan)|Ulusal Kurtuluş Cephesi]] (EAM) ateşkesi kabul etti. 12 Şubat 1945’te [[EAM]] ile EDES anlaştılar. Bu anlaşmaya göre tüm direniş örgütleri tek bir ordu içinde birleştirilecek, demokratik seçimler yapılacak (31 Mart 1946’da yapıldı ve solcuların seçim boykotu nedeniyle katılım oranı % 50’lerde kaldı) ve II. Dünya Savaşı sırasında Londra’ya kaçan Yunan Kralının Yunanistan’a dönüp dönmemesi konusunda [[referanduma]] başvurulacaktı. (% 90 oy ile Yunanistan’da Krallığın yeniden kurulması kararlaştırıldı. Ancak bu yönde oy verenler arasında komünistlerin güçlenmesinden korkup cumhuriyetçi oldukları halde Kral lehine oy verenler de vardır). Böylece, 12 Şubat [[1945]]’te1945’te Yunan İç Savaşı’nın birinci aşaması bitmiş oldu.

[[1946]] yılında Yunanistan’ın kuzeyinde çete savaşları başladı. Önceleri çetecilere karşı bir sempati vardı. Zayıf merkezi Hükümet, ekonomik durumun zayıflığı ve sosyal adaletsizlikler, köylülerin çetecilere yardımını kolaylaştırmıştı. Merkezi Hükümet, dağlık bölgelerde savaşan ve üç komünist devletten yardım alan çetecilerle mücadelede yetersiz kalıyordu. Bu arada BM, kendisine bağlı bir Araştırma Komisyonu tarafından bölgede yapılan inceleme sonucunda, çetecilere kuzeyden yardım geldiğini açıkladı. Çeteciler ise sadece eğitim ve yaralıların tedavisi gibi nedenlerle Arnavutluk ve Bulgaristan topraklarını kullandıklarını iddia etmekte ve kullandıkları silahların Alman ve İtalyanlardan geriye kaldığını dile getirmekteydiler.

Çetecilerin önderi konumundaki [[Markos Vafiadis|General Markos]], [[24 Aralık]] [[1947]]’de1947’de “Geçici Demokratik Yunan Hükûmeti” adı altında bir Hükûmet kurdu ve 10 maddelik bir program ilan etti. Bu programda Sovyetler Birliği ve üç Balkan ülkesi ([[Bulgaristan]], [[Yugoslavya]] ve [[Arnavutluk]]) ile yakın ilişkiler geniş yer tutmaktaydı. Böylece, Yunanistan’da Merkezi Hükûmetin kolay kolay baş edemeyeceği bir iç savaş başlamış oldu. Yunan Hükûmeti, sorunu BM gündemine getirmiş ancak çatışmalar [[1950]] yılına kadar devam etmiştir.

İç savaş [[1948]] yılının başlarında sona ermişse de ufak çaplı çatışmalar [[1950]]'ye kadar devam etmiştir. BM'nin ve Merkezi Hükûmet'in, Yunan İç Savaşı'nın sona ermesinde pek etkinliği olduğu söylenemez. İç savaşın bitiş nedenlerinden birincisi, Kominform'dan atılan Yugoslavya'nın çetecilere yaptığı yardımı kesmesi, ikinci nedeni ise ABD tarafından yürürlüğe konan [[Truman Doktrini]]'dir.

[[1952]] yılında yapılan yeni Anayasa, nispi temsil yerine çoğunluk sistemini getirince Yunanistan’ı siyasal iflastan kurtarıp güçlü bir Hükûmet kurma iddiasındaki Mareşal [[Papagos]]’un sağ eğilimli Yunan Birliği Partisi Hükümeti, tek başına ele geçirdi ve bu dönem Papagos’un [[1955]] yılındaki ölümüne dek sürdü. Yavaş yavaş siyasi istikrara kavuşmaya başlayan Yunanistan, 1955-[[1963]] yılları arasında [[Constantin Karamanlis]]’in Ulusal Radikal Birliği (ERE) Hükûmeti tarafından yönetilmiştir.