III. Antiohos: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
düzeltme AWB ile
Aybeg (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
63. satır:
204 yılında en büyük düşmanı IV. Ptolemaios’un ölmesi ve yerine de altı yaşındaki oğlu V. Ptolemaios’un geçmesini fırsat bilerek aynı yılı sonlarına doğru Ptolemaioslar’ın elindeki [[Karya]] toprakları ile [[I. Attalos]] tarafından [[Pergamon Krallığı]]’na bağlanan kentleri ele geçirmek amacıyla sefer düzenledi. 5. Suriye Savaşları’nın başlamasına sebep olan bu seferde [[İyonya]]’daki [[Teos]] ile Karya’daki [[Alabanda (antik kent)|Alabanda]] (Antiochia) ve [[Amyzon]] şehirlerini ele geçirerek onlara asylia ayrıcalığı (kentlerin kralın hakimiyetini ve koruyuculuğu kabul etmesi) verdi.<ref name= " III. Antiohos6">{{kitap kaynağı | soyadı=Sarıkaya| ad=Sevgi | başlık=" III. Antiokhos’un Karia Seferi ve sonrasında Asylia Hakkı Tanıdığı Kentler: Seleukos Kralının Küçük Asya Kentleri Üzerinde Uyguladığı Politika, Uluslararası Genç Bilimciler Buluşması I. Anadolu Akdeniz Sempozyum Bildirileri "| yayıncı= | yıl=2012| yer=Antalya| dil=Türkçe | sayfa=|isbn=978-605-4018-15-4}}</ref>
 
Batıda düzeni sağlayıp, [[Makedonya (antik krallık)|Makedonya Kralı]] [[V. Filippos]] ile ittifak yaptıktan sonra Suriye Seferi’ne çıktı. MÖ 200 yılında [[Golan Tepeleri]]’nin kuzeyindeki Hermon Dağı eteklerindeki antik Banias (Paneas) şehri yakınlarında gerçekleşen Panium Muharebesi’nde Ptolemaios güçlerini yenilgiye uğratarak birkaç yıl içerisinde Suriye Savaşlarının ana sebebi olan [[Klasik antik dönem]]de Coele-Suriye (Güney Suriye) olarak adlandırılan topraklar ile Fenike ve Filistin’in kıyı şeridini ele geçirdi. Sonrasında da Ptolemaioslar’ın elindeki Karya ve Kilikya’daki [[Afrodisias]], Selinos, [[Soli, Mersin|Soli]], Zephyrion (Mersin), Mallus, Anemurium (Anamur) gibi şehirleri ele geçirdi. Korakesion ([[Alanya]]) kuşatması esnasında müttefiki [[V. Filippos]] ile [[Roma Cumhuriyeti]]’nin başını çektiği koalisyon arasında MÖ 200’den beri savaş yaşanmaktaydı. [[Rodos]]lular Selevkoslar’ın Makedonyalılar’a destek vermesinden endişe ederek Romalılar’ı aracı etsedeetse de Antiokhos bir süre sonra Pamfilya üzerinden [[Likya]]’ya geçti. Burada Korykos, Andriaca, [[Limira]], [[Arikanda]], [[Patara]] ve [[Ksanthos]] gibi şehirleri ele geçirdi. Antiokhos’un genel stratejisi şehirleri savaşarak değil onlara bir takım haklar vererek savaşmayarak ele geçirmek ve böylelikle de buraları herhangi bir askeri güç yerleştirmeden hakimiyet altında tutabilmeyi sağlamaktı.
 
Buradan hareketle Karya bölgesine gelmiş ve sonrasında da [[Efes]]’i denetim altına almıştır. Bu ilerleyişi esnasında [[Smirni]] ve [[Lampsakos]] şehirleri kendisine itaat etmediği gibi ile [[Roma Cumhuriyeti]]’nden yardım istemişlerdi. Antiokhos ise Romalılar’a savaşmak istemiş ve bu şehirlere özgür kalacakları yönünde teminat vermiştir. Bu esnada da elçilerini göndererek Romalılarla temasa geçirmişti. Roma elçilerinin ele geçirdiği yerleri terketmesi ve ilerleyişini durdurması yönündeki isteklerini geri çevirerek 196 yılında [[Gelibolu Yarımadası]]ndaki Lysimachia şehrine geçti. Burada Romalı elçiler kendisine isteklerini yenilemiş ve aksi durumda savaş ilan edileceğini bildirse de onları dikkate almayarak Trakya’daki ilerleyişini sürdürdü.<ref name= "III. Antiohos8">Benek, M.S. (2016), “III. Antiokhos’un Dış Siyasi Politikası (MÖ 223-190)”, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü, Araştırma Makalesi, Doi:10.18795, ma.93565. URL: http://dergipark.gov.tr/download/article-file/282843. Erişim: 2018-12-29</ref> Aynı yıl Panium Muharebesi’ndeki zaferde rolü olan oğlu Antiokhos’u (ö: MÖ 193) varisi ilan etti ve kızı Laodice ile evlendirdi.<ref name= "III. Antiohos9">{{dergi kaynağı |soyadı1=Benek |ad1= Mehmet Sait |soyadı2= |ad2= |yıl= 2016|başlık= III. Antiokhos’un Dış Siyasi Politikası (MÖ 223-190)|dergi= |cilt= |sayı= |sayfalar= |yayıncı= Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü, Araştırma Makalesi |doi= 10.18795|url= http://dergipark.gov.tr/download/article-file/282843 |erişimtarihi=31 Aralık 2018}}</ref>
71. satır:
==Romayla Savaş ==
Suriye meselesini hallettikten sonra batıdaki ilerleyişini devam ettirmesi sonucunda, MÖ 193 yılına gelindiğinde Roma ve Selevkoslar arasında karşılıklı savaş ilan edildi. Aynı yıl ittifak arayışı kapsamında kızı Antiochis’i Kapadokya Kralı IV. Ariarathes ile evlendirdi. [[Demetrias]]’ta bulunduğu sırada [[İkinci Pön Savaşı]] sonrasında ülkesinden sürgün edilen [[Hannibal]] ile görüşme yaptı. Hannibal bu görüşmede onu Romalılarla savaşma yönünde teşvik etmiştir. Antiohos öncelikle kendine yerel güçlerden destek arayışına girmiştir. Aetolialılar Birliği’ne bağlı şehir devletleri onun yanında yer almakla birlikte, [[Makedonya (antik krallık)|Makedonlar]], Rodoslular, [[Pergamon Krallığı]] ve [[Achaea Ligi]] Romalılar’ın yanında yer almıştı.<ref name= " III. Antiohos11">{{kitap kaynağı | soyadı1= Diakov | ad1= Vladimir| soyadı2=Kovalev | ad2= Sergei| yardımcıyazarlar= Çevirmen: Özdemir İnce |başlık= İlkçağ Tarihi Cilt 2 Roma | yayıncı= Yordam Kitap| yıl=2008 | yer= İstanbul| dil=Türkçe| sayfa= 87|isbn=978-994-41-2240-5}}</ref>
Antiokhos az bir kuvvetle [[Eğriboz Adası]] ve Delium liman şehrini ele geçirdikten sonra [[Teselya]]’ya girdi. Buradan ilerleyişini sürdürerek Termopylae şehrine ulaştı. Ancak MÖ 191’de Aetolialılar Birliği’nden kendisine yardımcı kuvvetler gelmediğinden, kendisinden güçlü Romalılar karşısında mağlup olarak [[Efes]]’e çekilmek zorunda kaldı. Bu durum müttefiki bazı küçük şehir devletlerinin Roma safına geçmesine ya da tarafsız kalmasına sebep olurken Hellen topraklarındaki ele geçirdiği şehirlerde Romalılar’ın eline geçmiştir. Kendisi Trakya’daki tüm kuvvetlerini geri çekerek Romalılar’a karşı diğer imparatorluk topraklarından Magnesia ad Sipylum (günümüz Manisa) Ovasında ordu toplamaya çalıştı. Romalılarla barış yapmaya çalışsadaçalışsa da onların, Batı Anadolu’daki ele geçirdiği yerleri bırakarak Toroslar’ın doğusuna çekilmesi, savaş tazminatının tümünü ödemesi, savaş gemilerini Romalılar’a bırakması ve Hannibal ve diğer Roma karşıtı kişileri Romalılar’a teslim edilmesi şartlarını kabul etmedi. Roma ordusu Selevkoslar’ın toparlanmasına izin vermeden kış ayında Anadolu’ya girdi.
Bu esnada [[Köprüçay]] çıkışında Roma destekli Rodoslularla, Hannibal komutasındaki Selevkoslar arasındaki deniz savaşını Rodoslular kazanırken yine aynı yıl [[Teos]] açıklarında yapılan deniz savaşını da Rodoslularca desteklenen Romalılar kazandı.
Pergamon Krallığı’nın desteğini alan Romalılarla MÖ 190 yılının Aralık ayında Sipylum Dağı eteklerinde yaşanan [[Magnesia Savaşı]]’da ağır bir mağlubiyet aldı. Bu mağlubiyetten sonra Efes’e çekilen Antiohos, elçilerini [[Apameia Kibotos]]’taki Romalılar’a göndererek barış yapmaya çalıştı. Uzun süren görüşmelerden sonra [[Apamea Antlaşması]] ile barış gerçekleştirebildi. Ancak barış Antiohos için oldukça ağır şartlar içeriyordu. Antlaşmaya göre Selevkoslar Avrupa’daki ve [[Toros Dağları|Toroslar]]’ın batısındaki tüm Anadolu topraklarından çekilirken, donanması da oldukça küçültülmüştü. Ayrıca Romalılar’ın seçeceği oğlununda ([[IV. Antiokhos Epiphanēs]]) içinde bulunduğu 20 rehine, oldukça yüksek savaş tazminatı ve yıllık haraç gibi ağır şartlarda kabul edilmek zorunda kaldı. Sonuçta Antiohos kısa sürede I. Seleukos eski topraklarını kazandığı gibi kısa sürede de buraları kaybederek elinde sadece [[Kilikya]] kalmıştır. Romalılar [[Karya]] ve [[Likya]]’yı Rodoslular’a bırakırken, Anadolu’da Selevkoslardan alınan tüm toprakları da Pergamon Krallığı’na bıraktılar.<ref name= "III. Antiohos13">Benek, M.S., (2016), “III. ANTİOKHOS’UN DIŞ SİYASİ POLİTİKASI (MÖ 223-190)”, Mavi Atlas, Sayı:6, s.127-144. URL: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/282843. Erişim: 2019-12-29</ref>
"https://tr.wikipedia.org/wiki/III._Antiohos" sayfasından alınmıştır