1950 Türkiye genel seçimleri: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Nanahuatl (mesaj | katkılar)
k İmla, değiştirildi: hükümet → hükûmet , 1'er → birer AWB ile
75. satır:
Milletvekili seçiminin yapılması amacıyla CHP Meclis Grubu 21 Mart 1950 tarihinde son toplantısını yaparak, TBMM’nin 24 Mart’ta seçim kararı almasına ve seçimlerin 14 Mayıs’ta yapılmasına karar verdi. TBMM, 24 Mart’taki son toplantısında DP’lilerin meclisin 15 Nisan’a kadar açık olması isteğine rağmen erken seçimlerin 14 Mayıs’ta yapılmasını 22 muhalif oya karşı 299 oyla kabul etti.
 
CHP, 14 Mayıs 1950 seçimlerine hazırlanmaya daha seçim kararı alınmadan önce 1949 yılı içinde başladı. Millet Partisi'nin kurulmasıyla sonuçlanan ayrılıkla sarsılan DP iç sorunlarıyla uğraşırken, CHP de hükümethükûmet değişikliğine gitmiş, [[medrese]] eğitimi almış olan [[Şemsettin Günaltay]] Başbakan olmuştu (Ocak 1949). CHP'nin din düşmanı bir parti olduğu görüşünü yaymaya çalışan muhalefete karşı imam hatip okulları ([[İstanbul Recep Tayyip Erdoğan Anadolu İmam Hatip Lisesi|İstanbul İmam Hatip Lisesi]]), ilahiyat fakültesi (Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi), tekke ve türbeler açılarak karşılık verildi, ilkokullara din dersi koyuldu.
 
1950 seçimlerinde CHP, devletçiliği daha çok sınırlandıracağını, özel girişime daha çok olanak tanıyacağını, yabancı sermayenin gelmesi için kolaylıklar sağlayacağını, [[Türk lirası]]'nın değerini koruyacağını vadetti. Vergi reformu, çift meclis, CHP'nin [[Altı Ok|altı ilkesi]]nin anayasadan çıkarılacağı gibi öneriler getirdi. 14-22 Mart 1950 tarihleri arasında TBMM, [[Çiftçiyi Topraklandırma Kanunu|Toprak Reformu Kanunu]]’nu ele aldı ve uygulanamaz hale getirecek şekilde toprak sahipleri lehine değiştirdi.<ref name="14 Mayıs 1950 Seçimleri ve CHP’de Bunalım"/>
88. satır:
[[Dosya:1950 Seçimleri MV Dağılımı.svg|küçükresim|Türkiye'de 1950 Seçimleri milletvekili dağılımı]]
[[Dosya:1950 Turkish general election results pie chart.jpg|422x422px|thumb|sağ|Partilerin oy yüzdeleri]]
Ilımlı bir siyaset ortamında yapılan 14 Mayıs 1950 seçimleri, CHP için büyük bir yıkım oldu. DP'nin üstünlüğüyle sonuçlanan seçimler sonunda CHP 27 yıllık iktidarını yitirdi. [[çoğunluk sistemi|Liste usulü çoğunluk sistemi]] nedeniyle, oyların yüzde 55'ini alan DP kazandığı 416 milletvekilliğiyle TBMM'nin yüzde 85'ini elde ederken, buna karşın CHP yüzde 40 oy oranıyla kazandığı 69 milletvekilliğiyle TBMM'nin ancak yüzde 14'ünü elde edebildi. MP ve Bağımsızlarsa 1'erbirer milletvekiliyle TBMM'ye girdiler. DP listelerinden bağımsız olarak seçimlere giren 5 aday ([[Ali Fuat Cebesoy]] (Eskişehir), [[Halide Edib Adıvar]] (İzmir), [[Hamdullah Suphi Tanrıöver]] (Manisa), [[Nadir Nadi]] (Muğla), [[Sinan Tekelioğlu]] (Seyhan)) milletvekili seçildi. Seçime katılım oranı %89,3 olarak gerçekleşti. 63 seçim çevresinden 52'sinde DP, 10'unda CHP, 1'inde de Bağımsızlar birinci oldu.
 
22 Mayıs 1950'de [[Celal Bayar]] Türkiye'nin üçüncü cumhurbaşkanı seçildi. Aynı gün [[Adnan Menderes]] başkanlığındaki ilk DP hükümeti de kuruldu. Celal Bayar'dan boşalan DP genel başkanlığına da 9 Haziran'da Adnan Menderes getirildi.