Vikipedi

Suriye Kürdistanı: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Nanahuatl (mesaj | katkılar)
Devriyeler
540.000 değişiklik
k Nanahuatl, Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi sayfasını Suriye Kürdistanı sayfasına yönlendirme üzerinden taşıdı: tartışılmadan taşınmış. Ayrıca madde, Kürdistan denilen Kürtlerin yaşadığı bölgenin Suriye'de kalan bölümünü konu alıyor. İlgili yönetimin sınırları ile bu bölge arasında farklılıklar mevcut
Khutuck (mesaj | katkılar)
Hizmetliler
49.983 değişiklik
Siyasi kısım Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi maddesine taşındı
4. satır:
{{madde adı}}
}}
'''Suriye Kürdistanı''',<ref name="en.hawarnews.com">{{Haber kaynağı |url=http://en.hawarnews.com/second-day-of-northern-syria-constituent-assembly-conference-takes-place/|başlık=Second day of Northern Syria Constituent Assembly conference takes place|dil=İngilizce|tarih=28 Aralık 2016|yayıncı=[[Hawar News Agency]]|erişimtarihi=28 Aralık 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20170611083336/http://en.hawarnews.com/second-day-of-northern-syria-constituent-assembly-conference-takes-place/|arşivtarihi=11 Haziran 2017|url-status=dead|df=dmy-all}}</ref><ref name="uk.reuters.com">{{Haber kaynağı |başlık=Syrian Kurdish groups, allies say approve blueprint for federal system|url=http://uk.reuters.com/article/uk-mideast-crisis-syria-kurds-idUKKBN14I1BG|erişimtarihi=1 Ocak 2017|yayıncı=Reuters|tarih=29 Aralık 2016}}</ref><ref name="kurdistan24.net">{{Haber kaynağı |başlık='Rojava' no longer exists, 'Northern Syria' adopted instead|url=http://www.kurdistan24.net/en/news/51940fb9-3aff-4e51-bcf8-b1629af00299/-Rojava--no-longer-exists---Northern-Syria--adopted-instead-|erişimtarihi=1 Ocak 2017|yayıncı=Kurdistan24|tarih=31 Aralık 2016}}</ref><ref name="Northern Syria Social Contract in Syriac">{{Web kaynağı |url=http://fdr-bs.com/sur/2017/02/03/%DC%A9%DC%9D%DC%A1%DC%90-%DC%9F%DC%A2%DC%98%DC%AB%DC%9D%DC%9D%DC%90-%DC%95%DC%A6%DC%95%DC%AA%DC%90%DC%A0%DC%9D%DC%98%DC%AC%DD%82%DC%90-%DC%95%DC%9D%DC%A1%DC%A9%DC%AA%DC%90%DC%9B%DC%9D%DC%AC%DC%90/|başlık=ܩܝܡܐ ܟܢܘܫܝܝܐ ܕܦܕܪܐܠܝܘܬ݂ܐ ܕܝܡܩܪܐܛܝܬܐ ܕܓܪܒܝ ܣܘܪܝܐ|yayıncı=}}</ref> [[Suriye]]'nin kuzeydoğu kesiminde [[Araplar|Arap]], [[Çerkesler|Çerkes]], [[Suriye Kürtleri|Kürt]], [[Süryaniler|Süryani]]<ref name="tangled wilderness">{{Web kaynağı | başlık = A Mountain River Has Many Bends | url = http://www.tangledwilderness.org/a-mountain-river-has-many-bends/ | arşivurl = http://web.archive.org/web/20161220035606/http://www.tangledwilderness.org:80/a-mountain-river-has-many-bends/ | arşivtarihi = 20 Aralık 2016}}</ref> ve [[Suriye Türkmenleri|Türkmenler]]in<ref name=Agos>{{Web kaynağı | başlık = ‘Rojava modelinin önünde çok önemli sınavlar var’ | url = http://www.agos.com.tr/tr/yazi/16619/rojava-modelinin-onunde-cok-onemli-sinavlar-var | yayıncı = Agos | arşivurl = http://web.archive.org/web/20161006123840/http://www.agos.com.tr:80/tr/yazi/16619/rojava-modelinin-onunde-cok-onemli-sinavlar-var | arşivtarihi = 6 Ekim 2016}}</ref> yaşadığı bölge. [[Orta Doğu]] coğrafyasında [[Kürtler]]'in yoğun olarak yaşadığı bölgenin, [[Suriye]] sınırları içinde kalan kesimini tanımlar. [[PYD]] tarafından bölgede önce [[Özerklik|özerk]] [[kanton]]lar, sonrasında [[federasyon]] ilan edilmiş; fakat hiçbiri [[Suriye]] hükümeti tarafından tanınmamıştır.<ref>[http://www.bbc.com/turkce/haberler/2016/03/160317_suriye_federasyon Suriyeli Kürtler federasyon ilan etti, Şam 'tanımıyoruz' dedi], BBC Türkçe, 17 Mart 2016.</ref>
{{Ülke bilgi kutusu
| kendi_dilinde_adı = Rêveberiya Xweser a Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê‎ {{ku}} <br> Arabic: الإدارة الذاتية لشمال وشرق سوريا‎ {{ar}}
| adı = Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi
| tam_adı =
| bayrak_resmi = De facto SA-NES Flag.svg
|image_coat =
| harita_resmi = Claimed and de facto territory of Rojava.png
| harita_başlığı = Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi'nin kontrolündeki (yeşil) ve federasyonun yönetim talebinde bulunduğu (turuncu) bölgeleri gösteren [[Suriye]] haritası
| durumu = [[Suriye]]'nin ''[[de facto]]'' özerk bölgesi
| başkent = [[Kamışlı, Suriye|Kamışlı]] (''de facto'')
| resmî_diller = [[Kürtçe]], [[Arapça]], [[Süryanice]]
| yönetim_biçimi = [[Doğrudan demokrasi]]<br>[[Demokratik konfederalizm]])<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.nytimes.com/2015/11/29/magazine/a-dream-of-utopia-in-hell.html | başlık = A Dream of Secular Utopia in ISIS' Backyard | eser = New York Times | tarih =24 Kasım 2015| erişimtarihi =20 Mayıs 2016| arşivurl = http://web.archive.org/web/20161208171016/http://www.nytimes.com/2015/11/29/magazine/a-dream-of-utopia-in-hell.html | arşivtarihi = 8 Aralık 2016}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = http://www.ekurd.net/mismas/articles/misc2012/12/turkey4358b.pdf | biçim = PDF | başlık = Rethinking Politics and Democracy in the Middle East | soyadı = Jongerden | ad = Joost | tarih = 5-6 Aralık 2012 | erişimtarihi = 9 Ekim 2016 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160315143043/http://ekurd.net/mismas/articles/misc2012/12/turkey4358b.pdf | arşivtarihi = 15 Mart 2016}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı | url = http://www.freedom-for-ocalan.com/english/download/Ocalan-Democratic-Confederalism.pdf | biçim = PDF | soyadı = Ocalan | ad = Abdullah | başlık = Democratic Confederalism | yıl = 2011 | isbn = 978-0-9567514-2-3 | erişimtarihi = 8 Eylül 2013}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = http://www.kurdmedia.com/article.aspx?id=10174 | başlık = The declaration of Democratic Confederalism | soyadı = Ocalan | ad = Abdullah | tarih = 2 Nisan 2005 | website = [[KurdishMedia.com]] | erişimtarihi = 8 Eylül 2013 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20141006072038/http://www.kurdmedia.com/article.aspx?id=10174 | arşivtarihi = 6 Ekim 2014}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = http://www.savaskarsitlari.org/arsiv.asp?ArsivTipID=5&ArsivAnaID=34813 | başlık = Bookchin devrimci mücadelemizde yaşayacaktır | dil = Türkçe | tarih = 26 Ağustos 2006 | website = Savaş Karşıtları | erişimtarihi = 8 Eylül 2013 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20150505071029/http://www.savaskarsitlari.org/arsiv.asp?ArsivTipID=5&ArsivAnaID=34813 | arşivtarihi = 5 Mayıs 2015}}</ref><ref>{{Haber kaynağı | url = http://www.theatlantic.com/magazine/archive/2007/10/among-the-kurds/306448/ | başlık = Among the Kurds | gazete = [[The Atlantic]] | tarih = 26 Ekim 2007 | soyadı = Wood | ad = Graeme | erişimtarihi = 8 Eylül 2013}}</ref>
|yönetici_adı1 = Hediye Yusuf
|yönetici_unvanı1 = Eş Başkan
|yönetici_adı2 = Mansur Selum
|yönetici_unvanı2 = Eş Başkan
| olay1 = Özerklik ilanı
| olay1_tarihi = Kasım 2013
| olay2 = Bölgesel yönetimin kurulması
| olay2_tarihi = Kasım 2013
| olay3 = Geçiş anayasasının kabulü
| olay3_tarihi = Ocak 2014
| olay4 = Federasyon ilanı
| olay4_tarihi = 17 Mart 2016
|para_birimi = [[Suriye lirası]]
| sayım_nüfusu = 4.600.000 <ref name=NYT>{{Web kaynağı|başlık=A Dream of Secular Utopia in ISIS’ Backyard|url=https://www.nytimes.com/2015/11/29/magazine/a-dream-of-utopia-in-hell.html?_r=0|yayıncı=[[The New York Times|New York Times]] | arşivurl = http://web.archive.org/web/20161202120755/http://www.nytimes.com:80/2015/11/29/magazine/a-dream-of-utopia-in-hell.html?_r=0 | arşivtarihi = 2 Aralık 2016}}</ref>
|sayım_nüfusu_tarihi = 2014
|cctld = [[.sy]]
|para_birimi_kodu = SYP
|telefon_kodu = 963<sup>2</sup>
|trafik_akışı = sağ
|ulusal_marş =
|latNS = N
|latd = 37
|latm = 03
|longEW = E
|longd = 41
|longm = 13
}}
'''Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi''',<ref name="en.hawarnews.com">{{Haber kaynağı |url=http://en.hawarnews.com/second-day-of-northern-syria-constituent-assembly-conference-takes-place/|başlık=Second day of Northern Syria Constituent Assembly conference takes place|dil=İngilizce|tarih=28 Aralık 2016|yayıncı=[[Hawar News Agency]]|erişimtarihi=28 Aralık 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20170611083336/http://en.hawarnews.com/second-day-of-northern-syria-constituent-assembly-conference-takes-place/|arşivtarihi=11 Haziran 2017|url-status=dead|df=dmy-all}}</ref><ref name="uk.reuters.com">{{Haber kaynağı |başlık=Syrian Kurdish groups, allies say approve blueprint for federal system|url=http://uk.reuters.com/article/uk-mideast-crisis-syria-kurds-idUKKBN14I1BG|erişimtarihi=1 Ocak 2017|yayıncı=Reuters|tarih=29 Aralık 2016}}</ref><ref name="kurdistan24.net">{{Haber kaynağı |başlık='Rojava' no longer exists, 'Northern Syria' adopted instead|url=http://www.kurdistan24.net/en/news/51940fb9-3aff-4e51-bcf8-b1629af00299/-Rojava--no-longer-exists---Northern-Syria--adopted-instead-|erişimtarihi=1 Ocak 2017|yayıncı=Kurdistan24|tarih=31 Aralık 2016}}</ref><ref name="Northern Syria Social Contract in Syriac">{{Web kaynağı |url=http://fdr-bs.com/sur/2017/02/03/%DC%A9%DC%9D%DC%A1%DC%90-%DC%9F%DC%A2%DC%98%DC%AB%DC%9D%DC%9D%DC%90-%DC%95%DC%A6%DC%95%DC%AA%DC%90%DC%A0%DC%9D%DC%98%DC%AC%DD%82%DC%90-%DC%95%DC%9D%DC%A1%DC%A9%DC%AA%DC%90%DC%9B%DC%9D%DC%AC%DC%90/|başlık=ܩܝܡܐ ܟܢܘܫܝܝܐ ܕܦܕܪܐܠܝܘܬ݂ܐ ܕܝܡܩܪܐܛܝܬܐ ܕܓܪܒܝ ܣܘܪܝܐ|yayıncı=}}</ref> [[Suriye]]'nin kuzeydoğu kesiminde [[Araplar|Arap]], [[Çerkesler|Çerkes]], [[Suriye Kürtleri|Kürt]], [[Süryaniler|Süryani]]<ref name="tangled wilderness">{{Web kaynağı | başlık = A Mountain River Has Many Bends | url = http://www.tangledwilderness.org/a-mountain-river-has-many-bends/ | arşivurl = http://web.archive.org/web/20161220035606/http://www.tangledwilderness.org:80/a-mountain-river-has-many-bends/ | arşivtarihi = 20 Aralık 2016}}</ref> ve [[Suriye Türkmenleri|Türkmenler]]in<ref name=Agos>{{Web kaynağı | başlık = ‘Rojava modelinin önünde çok önemli sınavlar var’ | url = http://www.agos.com.tr/tr/yazi/16619/rojava-modelinin-onunde-cok-onemli-sinavlar-var | yayıncı = Agos | arşivurl = http://web.archive.org/web/20161006123840/http://www.agos.com.tr:80/tr/yazi/16619/rojava-modelinin-onunde-cok-onemli-sinavlar-var | arşivtarihi = 6 Ekim 2016}}</ref> yaşadığı bölge. [[Orta Doğu]] coğrafyasında [[Kürtler]]'in yoğun olarak yaşadığı bölgenin, [[Suriye]] sınırları içinde kalan kesimini tanımlar. [[PYD]] tarafından bölgede önce [[Özerklik|özerk]] [[kanton]]lar, sonrasında [[federasyon]] ilan edilmiş; fakat hiçbiri [[Suriye]] hükümeti tarafından tanınmamıştır.<ref>[http://www.bbc.com/turkce/haberler/2016/03/160317_suriye_federasyon Suriyeli Kürtler federasyon ilan etti, Şam 'tanımıyoruz' dedi], BBC Türkçe, 17 Mart 2016.</ref>
 
== İsim ==
''Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi'' bir çok farklı adla anılmaktadır. Suriye'nin kuzey bölgeleri için kullanılan isimler arasında ''Suriye Kürdistanı'' ({{Dil|ku|Kurdistana Sûriyê|dil_adı=e}}), ''Batı Kürdistan'', ({{Dil|ku|Rojavayê Kurdistanê|dil_adı=e}}), ''Güneybatı Kürdistan'' ({{Dil|ku|Başûrê Rojavaya Kurdistanê|dil_adı=e}}) ve ''Rojava'' (''[[Kürtçe]]de batı'') isimleri bulunmaktadır.<ref>{{Web kaynağı |url = http://ku.hawarnews.com/yekineya-anti-teror-a-rojavaye-kurdistane-hate-avakirin/|başlık = Yekîneya Antî Teror a Rojavayê Kurdistanê hate avakirin|dil = Kurdish|tarih = 7 Nisan 2015|website = Ajansa Nûçeyan a Hawar|erişimtarihi = 13 Mayıs 2015|archive-url = https://web.archive.org/web/20150512023530/http://ku.hawarnews.com/yekineya-anti-teror-a-rojavaye-kurdistane-hate-avakirin/|arşivtarihi = 12 Mayıs 2015|url-status = dead|df = dmy-all}}</ref> Bölge Büyük Kürdistan'ın dört parçasından biri olarak belirtilir.<ref>''Kurdish Awakening: Nation Building in a Fragmented Homeland'', (2014), by Ofra Bengio, University of Texas Press</ref> Kuzeydoğu Suriye'deki Cezire ili çevresi Suriyeli Süryaniler tarafından ''Gozarto'' ({{Dil|syc|ܓܙܪܬܐ|translit=Gozarto|dil_adı=e}}), olarak adlandırılır ve tarihi Süryani vatanının parçası olarak görülür.<ref>{{Kitap kaynağı |url=|başlık=Aramaic (Assyrian/Syriac) Dictionary & Phrasebook: Swadaya-English, Turoyo-English, English-Swadaya-Turoyo|soyadı=Awde|ad=Nicholas|soyadı2=Lamassu|ad2=Nineb|soyadı3=Al-Jeloo|ad3=Nicholas|tarih=2007|yayıncı=Hippocrene Books|yıl=|isbn=9780781810876|location=|sayfalar=300|dil=en}}</ref>
 
17 Mart 2016'da bölgenin [[de facto]] yönetimi tek taraflı olarak federal bir hükümetin kuluşunu ilan etmiş ve ''Rojava - Kuzey Suriye Demokratik Federasyonu'' adını kabul etmişlerdir.({{Dil|ku|Federaliya Demokratîk a Rojava – Bakurê Sûriyê|dil_adı=e}}; {{Dil|ar|الفدرالية الديمقراطية لروج آفا – شمال سوريا|translit=al-Fidirāliyya al-Dīmuqrāṭiyya li-Rūj ʾĀvā – Šamāl Suriyā|dil_adı=e}}; {{Dil|syc|ܦܕܪܐܠܝܘܬ݂ܐ ܕܝܡܩܪܐܛܝܬܐ ܠܓܙܪܬܐ ܒܓܪܒܝܐ ܕܣܘܪܝܐ|translit=Federaloyotho Demoqraṭoyto l'Gozarto b'Garbyo d'Suriya|dil_adı=e}}; {{Dil|en|Democratic Federation of Rojava – Northern Syria|dil_adı=e}}).<ref name="AlJazeeraFederal">{{Web kaynağı |url=http://www.aljazeera.com/news/2016/03/syria-civil-war-kurds-declare-federal-system-north-160317111902534.html |başlık=Syria civil war: Kurds declare federal region in north|dil= İngilizce|tarih =17 Mart 2016|website=Aljazeera}}</ref><ref>{{Haber kaynağı |url=https://www.wsj.com/articles/kurds-declare-federal-region-in-syria-says-official-1458216404|başlık=Kurds Declare ‘Federal Region’ in Syria, Says Official|soyadı=Bradley|ad=Matt|soyadı2=Albayrak|ad2=Ayla|gazete=Wall Street Journal|issn=0099-9660|soyadı3=Ballout|ad3=Dana|erişimtarihi=18 Mart 2016}}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://ku.hawarnews.com/resnivisa-hevpeymana-civaki-ya-federaliya-demokratik-a-bakure-suriyeye/|başlık=Reşnivîsa Hevpeymana Civakî ya Federaliya Demokratîk a Bakurê Sûriyeyê – ANHA|website=ku.hawarnews.com}}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://fdr-bs.com/kur/2017/02/02/hevpeymana-civaki-ya-federaliya-demokratik-ji-bo-bakure-suriye/|başlık=Hevpeymana Civakî ya Federaliya Demokratîk ji bo Bakurê Sûriyê|yayıncı=}}</ref>
 
Bölgenin Aralık 2016'da güncellenen yönetim anayasası ''Kuzey Suriye Demokratik Federasyonu'' ({{Dil|ku|Federaliya Demokratîk a Bakûrê Sûriyê|dil_adı=e}}; {{Dil|ar|الفدرالية الديمقراطية لشمال سوريا|translit=al-Fidirāliyya al-Dīmuqrāṭiyya li-Šamāl Suriyā|dil_adı=e}}; {{Dil|syc|ܦܕܪܐܠܝܘܬ݂ܐ ܕܝܡܩܪܐܛܝܬܐ ܕܓܪܒܝ ܣܘܪܝܐ|translit=Federaloyotho Demoqraṭoyto d'Garbay Suriya|dil_adı=e}}; {{Dil|en|Democratic Federation of Northern Syria|dil_adı=e}}).<ref name="en.hawarnews.com"/><ref name="uk.reuters.com"/><ref name="kurdistan24.net"/><ref name="Northern Syria Social Contract in Syriac"/> adını kullanmıştır.
 
6 Eylül 2018'de [[Suriye Demokratik Konseyi]] kararı ile bölge için ''Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi'' ({{Dil|ku|Rêveberiya Xweser a Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê|dil_adı=e}}; {{Dil|ar|الإدارة الذاتية لشمال وشرق سوريا|dil_adı=e}}; {{Dil|syc|ܡܕܰܒܪܳܢܘܬ݂ܳܐ ܝܳܬ݂ܰܝܬܳܐ ܠܓܰܪܒܝܳܐ ܘܡܰܕܢܚܳܐ ܕܣܘܪܝܰܐ|translit=Mdabronuṯo Yoṯayto l-Garbyo w-Madnḥyo d-Suriya|dil_adı=e}}; {{Dil|en|Autonomous Administration of North and East Syria|dil_adı=e}}) adını [[Fırat]], [[Afrin]], [[Cezire]] bölgeleri ve Rakka, Menbic, Tabqa ve Deir ez-Zor yerel sivil konseyleri için kullanmaya başlamıştır.<ref name=hawarnewsANHA/><ref name=kurdistan24newadmin/><ref name=hawarnewsaminomar/>
 
Bölge yönetimi kimi kaynaklarda "''Demokratik Özerk Yönetim''" olarak anılmaktadır.<ref name=omran2018>{{Web kaynağı |url=http://omranstudies.org/publications/papers/the-autonomous-administration-in-northern-syria-questions-of-legitimacy-and-identity.html|başlık=The Autonomous Administration in Northern Syria: Questions of Legitimacy and Identity|yayıncı=Omran Center for Strategic Studies|tarih=26 Temmuz 2018|erişimtarihi=14 Şubat 2019}}</ref>
 
== Tarihçe ==
Satır 68 ⟶ 18:
[[Suriye]] devleti, sınırları içerisinde ikamet eden Kürtlere 1962 yılından beri vatandaşlık hakkı tanımamaktadır.<ref name="SURIYE">Emir Hasanpur (çev: Cemil Gündoğan), ''Kürt Diliyle İlgili Devlet Politikaları ve Dil Hakları'', Avesta Yayınları, İstanbul, Ocak 1997, ISBN 975-7112-20-8, s. 64.</ref> Aynı zamanda bu bölgeyi [[Araplar|Arap]]laştırmak için bir Arap Kuşağı inşa etmeye çalışmış ve 1963'te [[Baas Partisi]] hükûmeti de "Cezire'nin Araplığını koruma" sloganını kullanarak Araplaştırma politikasını sürdürmüştür.<ref name=SURIYE/>
 
=== Suriye İç Savaşı ve Kuzey ve Doğu Suriye Federasyonu-RojavaÖzerk Yönetimi ===
{{ana madde|Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi}}
[[Dosya:Rojava february 2014.png|250px|thumb|Rojava, 2014]]
[[Dosya:Rojava june 2015.png|250px|thumb|Rojava, 2015]]
[[Dosya:Northern Syria - Rojava october 2016.png|250px|thumb|Rojava, 2016]]
[[Suriye İç Savaşı]] sırasında, Suriye'deki Kürtler [[Suriye Kürt Ulusal Konseyi]] (KNC) adı altında 2011 yılının 26 Ekim'inde [[Irak]]'a bağlı Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin [[Erbil]] kentinde imzalanan anlaşmayla tek bir çatıda toplandı.<ref>[http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/goster/ShowNew.aspx?id=21047403 Suriye’de PKK’yı meşru savunma gücü ilan ettiler], Hürriyet, 23 Temmuz 2012.</ref> Önceleri KNC ile anlaşma sağlanamayınca bağımsız olarak hareket etme kararı alan [[PYD]], [[Beşar Esad]] rejiminin Kürt bölgelerinden çekilmesi sonrasında KNC ile uzlaşmaya gitti. 12 Temmuz 2012'de PYD ve [[Suriye Kürt Ulusal Konseyi]] uzlaşmasıyla 12 Temmuz 2012 tarihinde Erbil'de [[Kürt Yüksek Komitesi]]'nin kuruluşu ilan edildi.{{Kaynak belirt}} Aynı yıl [[Kürt Yüksek Komitesi]]'nin yönetiminde Suriye'deki Kürt alanlarını yönetmek için PYD ve KNC'nin katılımıyla [[YPG]] kuruldu. YPG, 19 Temmuz 2012'de [[Kobani]]'yi, ertesi gün [[Afrin, Suriye|Afrin]] ve Derik'i ele geçirdi.{{Kaynak belirt}}
 
[[Dosya:Kurdish refugee childs from kobane in suruc.jpg|250px|thumb|sağ|Savaştan kaçmış Rojavalı çocuklar, [[Suruç]]]]
 
İç savaşta [[Irak ve Şam İslam Devleti]]'ne karşı mücadele veren bazı [[Araplar|Arap]] ve [[Kürtler|Kürt]] gruplar, 8-9 Aralık 2015'te [[el-Malikiye]]'de düzenledikleri toplantının ardından, 10 Aralık günü yapılan açıklamayla [[Suriye Demokratik Güçleri]]'nin siyasi kanadı olarak [[Suriye Demokratik Konseyi]] adlı 13 üyeli [[parlamento]]nun kurulduğunu duyurdu.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.hurriyet.com.tr/muhalifler-bolundu-40025514 | başlık = Muhalifler bölündü | çalışma = [[Hürriyet (gazete)|Hürriyet]] | tarih = 10 Aralık 2015 | ilk = Fehim | son = Taştekin | arşivengelli = evet}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = http://america.aljazeera.com/articles/2015/12/11/kurdish-arab-coalition-in-syria-forms-political-wing.html | başlık = Kurdish-Arab coalition in Syria forms political wing | yayımcı = [[Al Jazeera]] | dil = İngilizce | tarih = 11 Aralık 2015 | arşivengelli = evet}}</ref><ref name="ANF">{{Web kaynağı | url = http://anfenglish.com/kurdistan/executive-board-of-democratic-syria-assembly-elected | başlık = Executive Board of Democratic Syria Assembly elected | yayımcı = [[Fırat Haber Ajansı]] | tarih = 13 Aralık 2015 | dil = İngilizce | arşivengelli = evet}}</ref> 12 Aralık'ta yapılan seçimde, Buğday Dalgası Hareketi lideri Heysem Menna ile Demokratik Toplum Hareketi lideri İlham Ahmed parlamentonun eş başkanları olarak seçildi.<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.evrensel.net/haber/267399/demokratik-suriye-meclisi-es-baskanlari-secildi | başlık = Demokratik Suriye Meclisi eş başkanları seçildi | çalışma = [[Evrensel (gazete)|Evrensel]] | tarih = 12 Aralık 2015 | arşivengelli = evet}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = http://syrianobserver.com/EN/News/30279/Haytham_Manna_Elected_Joint_Chairman_Syrian_Democratic_Council | başlık = Haytham Manna Elected Joint Chairman of Syrian Democratic Council | çalışma = The Syrian Observer | dil = İngilizce | tarih = 14 Aralık 2015 | arşivengelli = evet}}</ref>
 
PYD ve birçok siyasi parti tarafından 16 Mart 2016 tarihinde ''[[de facto]]'' statüsünde federasyon ilan edildi. Kurulan federasyon Suriye'de bulunan Kürt kantonlarının ortak kararı ile deklare edilmiş ve kurulmuştur. Beşşar Esad'ın kabul edilmeyeceğini açıklamasından sonra PYD Lideri Salih Müslim Tarafından Suriye'de bağımsız devlet kurabileceklerinin resti çekilmiştir.
 
Oluşturulan Kuzey Suriye Federasyonu'nda Eşbaşkanlardan biri Kürt diğeri Araplardan seçilmiştir. Meclis eşbaşkanlarına Cezire Kantonu eşbaşkanı Hediye Yusuf ve [[Tel Abyad]] Özerklik Yönetimi Eşbaşkanı Mensur El-Selum getirildi. Eşbaşkanları 200 kişiden oluşan kurucu meclis seçti. Meclisin yürütme konseyi ise 31 kişiden oluşmuştur. Öte yandan, Arap ve Türkmen Aşiretleri Birliği, yaptığı yazılı açıklamada, Suriye'nin kuzeyinde herhangi bir federasyonu kabul etmediklerini duyurdu.<ref>http://tr.sputniknews.com/ortadogu/20160317/1021545752/suriye-rojava-kurt-federalizm.html</ref>
 
[[Kürdistan Bölgesel Yönetimi|Irak Bölgesel Kürt Yönetimi]] başkanı [[Mesud Barzani]] Suriye'de oluşacak Kuzey Suriye Federasyonu oluşumuna destek verdiklerini duyurdu.<ref>http://haber.cicegim.net/haber/120140/barzaniden-suriyede-federasyona-destek.html</ref><ref>http://haber.cicegim.net/mobil//haber/117662/suriyeli-kurtler-federasyon-ilan-etti.html</ref>
<ref>http://m.milliyet.com.tr/pyd-suriye-nin-kuzeyinde/dunya/detay/2211341/default.htm</ref>
 
== Toponimi ==
Satır 100 ⟶ 36:
 
=== Tarım ===
 
Koyun, tahıl ve pamuk var.<ref name="tangled wilderness" /> Tarımı geliştirebilmek için gübre gerekiyor.<ref name="yeniozgurpolitika.org"/>
 
=== Ticaret ===
 
Petrol ve gıda üretimi talebi aştığı için ihracatın önemli bir kısmını karşılamaktadır.<ref name=Econ1>{{Haber kaynağı |başlık = Striking out on their own|url = https://www.economist.com/news/middle-east-and-africa/21628887-syrias-kurds-are-enjoying-more-autonomy-striking-out-their-own |eser = The Economist}}</ref> Güvenlik gerekçesi ile Türkiye ile olan sınır kapılarından gerçekleştirilen ticaret sınırlıdır.<ref>{{Web kaynağı | başlık = Syrian Kurds risk their lives crossing into Turkey | url = http://www.middleeasteye.net/in-depth/features/syrian-kurds-risk-lives-cross-turkey-33769556 | yayıncı = Middle East Eye | erişimtarihi = 11 Ocak 2015 | tarih = 29 Aralık 2014 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20171010002246/http://www.middleeasteye.net/in-depth/features/syrian-kurds-risk-lives-cross-turkey-33769556 | arşivtarihi = 10 Ekim 2017}}</ref>
 
== Ordu ==
Bölgede [[Suriye Demokratik Güçleri]] bulunmaktadır. {{Kaynak belirt}}
 
== Eğitim ==
Satır 261 ⟶ 192:
== Dil ==
Konuşulan diller [[Kürtçe]], [[Arapça]], [[Türkçe]] ve [[Süryanice]]'dir.<ref>{{Web kaynağı | başlık = What languages are spoken in Rojava, and what is the proportion and distribution? | url = https://www.reddit.com/r/rojava/comments/3ixgk1/what_languages_are_spoken_in_rojava_and_what_is/ | arşivurl = http://web.archive.org/web/20170627160333/https://www.reddit.com/r/rojava/comments/3ixgk1/what_languages_are_spoken_in_rojava_and_what_is/ | arşivtarihi = 27 Haziran 2017}}</ref>
 
=== Kantonlar ===
Suriye Kürdistanı 2014 Anayasası'nın 8. maddesine göre Rojava Otonomu, içerisinde bulundan tüm kantonlar yerel özyönetim prensibi üzerine kuruludur. Kantonlar özgürce kendi temsilcilerini ve temsili organlarını seçme hakkına sahiptir.<ref>https://peaceinkurdistancampaign.com/charter-of-the-social-contract/</ref> Ama bazılarına göre iktidar PYD'de ve çok merkezlidir.<ref name=Khalaf1>{{Web kaynağı | soyadı1 = Khalaf | ad1 = Rana Marcel | başlık = Governing Rojava: Layers of Legitimacy in Syria | url = https://www.chathamhouse.org/publication/governing-rojava-layers-legitimacy-syria# | yayıncı = Chatham House | arşivurl = http://web.archive.org/web/20161209160630/https://www.chathamhouse.org/publication/governing-rojava-layers-legitimacy-syria | arşivtarihi = 9 Aralık 2016}}</ref>
 
{|class="wikitable"
! colspan="2" |Rojava Kantonları
! Resmi adı
! Başbakanlar
! Başbakan yardımcıları
! colspan=2|Hükumet
! Önceki seçim
! Gelecek seçim
|-
|[[Dosya:Coat of Arms of the Afrin Canton.svg|40px|Afrin]]
|[[Afrin Kantonu]]
|Arapça: مقاطعة عفرين<br />Kürtçe: Kantona Efrine
|Hevi İbrahim
|Remzi Şehmuz<br/>Ebdil Hemid Mistefa
|style="background-color: #FEE801"|
|[[TEV-DEM]]
|Ocak 2014
|
|-
|[[Dosya:Coat of Arms of the Cizire Canton.svg|40px|Jazira]]
|[[Cezire Kantonu]]
|Arapça: مقاطعة الجزيرة<br />Kürtçe: Kantona Cizîrê<br />Süryanice: ܟܢܛܢ ܓܨܪܛܐ
|Akram Hesso
|Elizabet Gavriye<br/>Hüyein Taza El Azam
|width=5px style="background-color: #FEE801"|
|TEV-DEM
|Ocak 2014
|
|-
|[[Dosya:Kantona Kobanê (Emblem).svg|40px|Kobanî]]
|[[Kobani Kantonu]]
|Arapça: قاطعة كوباني<br />Kürtçe: Kantona Kobaniyê
|Enver Muslim
|Berivan Hesen<br/>Halit Birgil
|style="background-color: #FEE801"|
|TEV-DEM
|Ocak 2014
|
|-
|[[Dosya:Coat of Arms of Rojava.svg|40px|Shahba]]
|[[Şahba mıntıkası (Suriye)|Şahba mıntıkası]]
|Arapça: مناطق الشهباء<br />Kürtçe: Herema Şehba
|İsmail Musa
|Mohammed Ahmed Haddro<br/>Ayman el-Hafez
|style="background-color: #0080ff" |
|TWDS
|Şubat 2016
|
|-
|[[Dosya:Coat of Arms of Rojava.svg|40px|Konfererasyon]]
|'''Konfederasyon'''
|Arapça: المجلس الإتحادي<br />Kürtçe: Konseya Federal
|Hediye Yousef<br/>Mansur Selum
| -
|style="background-color: #FEE801"|
|TEV-DEM
|Mart 2016
|
|}
 
== Ulaşım ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Suriye_Kürdistanı" sayfasından alınmıştır