Türk Hava Kuvvetleri: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
→Envanterdeki uçak ve helikopterler: 9. uçağın teslim edilmesiyle A400 envanteri güncellendi. |
düzeltme AWB ile |
||
79. satır:
=== İlk Süreç===
{{Ana madde|Osmanlı Tayyare Bölükleri}}
[[Osmanlı Tayyare Bölükleri]]'nin tarihi Haziran 1909'a kadar uzanmaktadır.<ref name= "Birinci dünya savaşı Türkiye (İngilizce)">http://www.turkeyswar.com/aviation/aviation.html</ref> Osmanlıya ait hava savaş birlikleri [[Balkan Savaşları]]'na (1912-1913) ve [[I. Dünya Savaşı]]'na (1914-1918) aktif katılımda bulundular.<ref name="Türkiyede havacılık">http://www.turkeyswar.com/aviation/index.html</ref>. Filo Aralık 1916 tarihinde bu süreçteki en yüksek uçak sayısına ulaştı, [[Osmanlı Tayyare Bölükleri]]'nin elinde 90 adet aktif uçak bulunmaktaydı. Osmanlı Hava Kuvvetlerinin kurula bilmesi için birçok dış yardım geldi bunların çoğu İttifak devletleri tarafından yapıldı. Bu yardımlara bir örnek [[Alman İmparatorluğu]] [[Luftstreitkräfte]]'da görevli [[As Pilot]] unvanına sahip [[Hans-Joachim Buddecke]]'nın Osmanlı pilotları ile birinci dünya savaşı öncesi tatbikat uçuşu yapmasıdır.<ref>[http://www.turkeyswar.com/aircraft.html Turkish Aircraft in 'Turkey in the First World War' website]</ref> Birinci dünya savaşı sonrası ağır hasar gören tayyare bölükleri, Genel Hava Müfettişiliği (Kuva-yı Havaiye Müfettiş-i Umumiliği) tarafından yeniden kurulmaya çalışılsa da personel ve kaynak yetersizliğinden kâğıt üzerinden kalmaktan öteye geçememiştir.<ref name=1918-1923>{{Web kaynağı | url = http://www.hvkk.tsk.tr/EN/IcerikDetay.aspx?ID=21 | title = 1918-1923 |
Birinci dünya savaşının bitmesiyle beraber Osmanlı Devleti, itilaf devletleri tarafından işgal edilince bazı Türk havacıları [[İstanbul]], [[İzmir]], [[Konya]] ve [[Diyarbakır]] gibi şehirlerde birinci dünya savaşından kalan uçaklar ile yeni birlikler kurmaya çalıştılar. Bu süreçte kalan Türk pilotları Konya Hava Üssünde toplandı. Mustafa Kemal ve silah arkadaşları tarafından 23 Nisan 1920’de Ankara’da Türkiye Büyük Millet Meclisinin kurulmasından sonra Büyük Millet Meclisi ilk iş olarak düzenli ve disiplinli orduların kurulmasını esas kabul etmiş ve bu esasın paralelinde, Ankara hükümeti Millî Savunma Bakanlığının 13 Haziran 1920 tarihli emriyle, Harbiye Dairesi’ne bağlı olarak Hava Kuvvetleri (Kuva-yı Havaiye) Şubesi kurulmuştur. Bu şube Harbiye Dairesinin yönetimi altında süratle, elde kalan uçakların tamiri ve tekrar kullanılması üzerine çalışma yaptı. Kurtuluş Savaşı sırasında onarılan uçaklar kullanılmıştır.<ref name=1918-1923/>
86. satır:
=== Hava Kuvvetleri Müfettişliği ===
29 Ekim 1923'te Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasından sonra, çağdaş havacılığa uyum sağlayacak güçlü ve modern bir hava kuvvetlerinin kurulması için çalışmalara başlanmıştır. 1923 yılında, üç hava bölüğü, bir deniz hava bölüğü ve bir hava okulundan oluşan Hava Kuvvetleri Müfettişliği’nin gücü 1926 yılına kadarki süreçte gittikçe arttırılarak, hava bölüklerinin sayısı on’a, deniz hava bölüklerinin sayısı ise üç’e çıkarılmış ve bölükler, grup komutanlıkları ve hava istasyon komutanlıkları bünyesinde sevk ve idare edilmiştir.<ref name=1923-1944>{{Web kaynağı | url = http://www.hvkk.tsk.tr/EN/IcerikDetay.aspx?ID=22 | title = 1923-1944 |
1928 yılında Hava Kuvvetleri Müfettişliği, Millî Savunma Bakanlığı bünyesinde Hava Müsteşarlığı olarak tekrar yapılandırılmıştır. Aynı yıl, havacılığın pilot dışındaki diğer ihtisas ve branşları için çeşitli okullar açılmıştır ve bununla beraber 1930 yılında, Fransa ve İngiltere’ye çeşitli eğitimler için personel gönderilmiştir buna ilave olarak, İtalya ve ABD’ye de eğitim için personel gönderilmiştir.<ref name=1923-1944/>
104. satır:
=== Önemli olaylar ===
* [[Sabiha Gökçen]], dünyanın ilk kadın savaş pilotu unvanının almıştır. 1936'da Türk Hava Kuvvetlerine katılan [[Sabiha Gökçen]], 1937'de [[Dersim İsyanı]]nı bastırmak için düzenlenen askeri operasyonda görev yapmıştır. Bu göreve katılmasıyla beraber, dünyanın ilk savaş deneyimli kadın pilotu unvanını da almıştır. Türk Hava Kuvvetlerindeki kariyeri boyunca, ki bu 1964 yılına kadarki sürece denk gelmektedir 22 çeşit uçak uçurmuş, havada 8000 saatten fazla kalmış ve 32 farklı askeri operasyona katılmıştır.<ref name=trt>{{Web kaynağı | url = http://www.trt-world.com/trtworld/en/newsDetail.aspx?HaberKodu=22c13272-755e-4708-a305-b004353f991f | title = TRT World |
* 1995'te Türk Hava Kuvvetleri [[NATO]]'nun, [[Kararlı Güç Harekâtı]]nda yer almıştır. Bu operasyonda F-16'lar ilk defa kullanılmış, Türk Hava Kuvvetleri 100 yakın sorti atmıştır.
* [[Bosna Savaşı]]'ndan beri amborgo altından bulunan [[Yugoslavya Federal Cumhuriyeti|Yugoslavya]]ya karşı ABD öncüllüğünde, 11 NATO üyesi ülke tarafından başlatılan [[NATO'nun Yugoslavya'yı bombalaması]] operasyonuna, Türk Hava Kuvvetlerinden 18 adet F-16 tipi uçak katılmıştır. Operasyon boyunca bu uçakların 11 tanesi İtalyadaki Natoya bağlı Aviano Hava üssünde, geri kalan 7 tanesi ise Ankarada konuşlanmış şekilde görev yapmıştır. Bu 18 uçağın hepsi TAI yapımıdır, [[Lantirn]] isimli gece görüş sistemi ile donatılmışlardır ve lazer güdümlü bomba atabilmektedirler.
110. satır:
* 2006'da, 4 Türk F-16'sı Natonun [[Baltık Hava Polisliği]] operasyonuna katılmıştır.
* [[Güneş Harekâtı]] sırasında hava kuvvetleri F-16 ları, AGM-65 Maverick ve AGM-142 Popeye tipi mühimmatları ilk defa bir gece operasyonunda kullandı.
* 22 Haziran 2012'de Türk Hava Kuvvetlerine ait RF-̟4E Phantom II tipi gözlem uçağı, Suriye anti uçak sistemleri ile atış altına alınarak düşürüldü.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.bbc.co.uk/news/world-middle-east-18561219 | title = BBC News - Syrian military says it downed Turkish fighter jet |
* 16 Eylül 2013'te Türk jetleri sınır ihlali yapan Suriyeye ait Mi-17 tipi helikopteri angajman kuralları çerçevesinde düşürdü.<ref name=r1609>{{Haber kaynağı|last=Tawfiq |first=Saif |url=http://www.reuters.com/article/2013/09/16/us-syria-crisis-turkey-idUSBRE98F0K920130916 |title=Turkish warplanes shoot down Syrian helicopter |
* 23 Mart 2014 saat 13.01’de Suriye’ye ait iki adet MIG-23 uçağının, Suriye hava sahasından kuzeye doğru uçuşu, Diyarbakır’daki Birleştirilmiş Kontrol İhbar Merkezi (BİKİM) tarafından 80 deniz mili mesafeden izlenmeye başlanmıştır. Suriye uçakları Türk hududuna on deniz mili mesafeden itibaren Türk hava sahasına yaklaştıklarına ilişkin dört kez ikaz edilmiştirler. Yapılan ikazlar üzerine, Suriye uçaklarından birisi hava sahasına girmeden bölgeden uzaklaşmış; ancak ikinci Suriye uçağı, uyarılara rağmen saat 13.13 sularında Hatay/Yayladağı’na bağlı Çamlı Tepe Hudut Karakolu bölgesinde Türk hava sahasına girerek yaklaşık bir kilometre kadar hava sahasını ihlal etmiştir. Bu esnada bölgede Türk Hava Kuvvetlerine ait hava devriye görevi icra eden iki adet F-16 uçağından birisi, angajman kuralları gereğince saat 13.14'te Suriye uçağına füze atmış ve isabet alan Suriye uçağı hududun 1200 metre güneyinde ve Suriye topraklarında yer alan Kesep bölgesine düşmüştür. Uçağın Kesep bölgesine düşüşü, bölgede bulunan hudut birlikleri tarafından gözlemlenmiştir.
* 24 Kasım 2015 tarihinde Türk Hava Kuvvetlerine ait hava devriyesi görevi icra eden 2 adet F-16 tarafından angajman kuralları çerçevesinde sınır ihlali yapan Rusyaya ait bir adet Su-24 Fencer tipi uçak düşürülmüştür. [[2015 Rus Sukhoi Su-24 uçağının düşürülmesi]] olayı olarak adlandırılmıştır ve dünya liderleri tarafından hava sahasını savunma amaçlı hareket olarak görülüp desteklenmiştir.
127. satır:
=== Helikopterler ===
Türk Hava Kuvvetleri envanterinde 20 adet [[Eurocopter Cougar]] ve 15 adet [[Bell UH-1 Iroquois]] nakliye helikopterleri bulunmaktadır.<ref name="c4defence.com">http://www.c4defence.com/Gundem/uh1ler-2032ye-kadar-envanterde/7659/1</ref>
=== Uydular ===
310. satır:
|{{USA}}
|1970
|2032 yılında envanterden çıkarılacak ve yerlerine [[TAI T-625|TUSAŞ T625]]'ler gelecek.<ref
|}
Kaynak<ref>https://www.hvkk.tsk.tr/T%C3%BCrk_Hava_Kuvvetleri/Hakk%C4%B1m%C4%B1zda/G%C3%BCn%C3%BCm%C3%BCz_Hava_Kuvvetleri/Envanterdeki_U%C3%A7aklar</ref>
| |||