Jineoloji: Revizyonlar arasındaki fark

'''Jineoloji''', [[Abdullah Öcalan]]'ın teorize ettiği [[feminizm]] ve cinsiyet eşitliği biçimi doktroni. Kürtçe kadın anlamına gelen "jin" kelimesinden türetilen jinoloji kadın olarak tarif edilir. Çeşitli kaynaklarda "Kürt feminizmi" olarak anılır.<ref>{{cite web|url=https://deepgreenresistancegreatbasin.org/resistance-culture/radical-feminism/jineology-kurdish-feminism/|title=Jineology: Kurdish Feminism - Deep Green Resistance Great Basin|date=5 Nisan 2015|publisher=}}</ref> Öcalan, bölgesel toplumlarda yaşayan kadınları baskı altına alan namus temelli din ve kabile kuralları temelinde “kadınların özgür olmadığı sürece bir ülkenin özgür olamayacağını” ve "kadın özgürlüğünün toplumdaki özgürlük düzeyini belirlediğini" ifade eder.<ref name="argentieri-qt">{{cite news | url = http://qz.com/467159/these-female-kurdish-soldiers-wear-their-femininity-with-pride/ | date = 30 Temmuz 2015 | accessdate = 27 Temmuz 2019 | first = Benedetta | last = Argentieri | publisher = Quartz | title = These female Kurdish soldiers wear their femininity with pride}}</ref><ref name="reuters-argentieri">{{cite news | url = http://blogs.reuters.com/great-debate/2015/02/03/the-pro-woman-ideology-battling-islamic-state/ | date = 3 Şubat 2015 | accessdate = 27 Temmuz 2019 | first = Benedetta | last = Argentieri | publisher = [[Reuters]] | title = One group battling Islamic State has a secret weapon – female fighters}}</ref><ref name="ppg-argentieri">{{cite news | url = http://www.post-gazette.com/opinion/Op-Ed/2015/02/08/Women-vs-the-Islamic-State-The-Kurds-have-a-secret-weapon-against-the-jihadists/stories/201502080049 | date = 8 Şubat 2015 | accessdate = 27 Temmuz 2019 | first = Benedetta | last = Argentieri | publisher = Pittsburgh Post-Gazette | title = Women vs. the Islamic State: The Kurds have a secret weapon against brutal jihadists — female fighters}}</ref>

[[Kürtçe]]'deki ''jin kelimesi'' "kadın" anlamına gelir. Bununla birlikte aynı kökten gelmesi bakımından "hayat" anlamına da tekabül eder.<ref name="opendemocracy">{{cite web|url = https://www.opendemocracy.net/uk/anna-lau-erdelan-baran-melanie-sirinathsingh/kurdish-response-to-climate-change | date = 18 Kasım 2016 | accessdate = 27 Temmuz 2019 | first1 = Anna | last1 = Lau | first2 = Erdelan | last2 = Baran | first3 = Melanie | last3 = Sirinathsingh | publisher = OpenDemocracy | title = A Kurdish response to climate change}}</ref>

2013 yılında yayınlanan ''Liberating Life: Woman’s Revolution'' (Türkçe: Özgür Yaşam: Kadın Devrimi) adlı eserinde Öcalan şu ifadeleri kullanmıştır;<ref name="ocalan-2013">{{cite book | url= http://www.freeocalan.org/wp-content/uploads/2014/06/liberating-Lifefinal.pdf | title=Liberating life: Women’s Revolution | author=Abdullah Öcalan |year=2013 | publisher=International Initiative Edition | isbn = 978-3-941012-82-0 | page=57}}</ref>

<blockquote> "Toplumun iyice dönüşebileceği alan kadınların edindiği dönüşümün kapsamı tarafından belirlenir. Benzer şekilde kadının özgürlüğü ve eşitliği düzeyi de toplumun tüm kesimlerinin özgürlüğü ve eşitliğidir. ... Demokratik bir ulus için özgürlüğün toplumu özgürleşmiş toplumu oluşturması sebebiyle kadının özgürlüğü büyük öneme sahiptir. Kurtulmuş toplum demokratik bir ulustur. Dahası insan rolünü tersine çevirme ihtiyacı devrimci öneme sahiptir." </blockquote> PKK'nın "Kadın Özgürlüğü İdeolojisi" jineolojiyi "mevcut sosyal bilimlerin yapamayacağı boşlukları doldurmak için temel bir bilimsel terim" olarak tanımlamaktadır. Bu tanımlamaya göre jineoloji toplum içinde kadınların özgürlüğü olmadan ve kadınları çevreleyen gerçek bir bilinç olmadan hiçbir toplumun kendisini özgür olarak adlandıramayacağı prensibi üzerine kurulmuştur.

[[Dosya:Viyan_Antar.jpg|thumb|sol|küçükresim200px| [[ Asya Ramazan Antar |Asya Ramazan Antar]], tanınan bir Kürt feministi ve [[YPJ]] savaşçısıydı. ]]

Jineologi KCK yapılanmasının temel bir ilkesi olarak benimsenmiştir ve [[Suriye Kürdistanı]] gibi [[Kürtler|Kürtlerin]] fiilen yönetimde olduğu [[Suriye Kürdistanı]] bölgesinde [[PYD|Demokratik Birlik Partisi]] tarafından uygulanmaktadır.<ref name="opendemocracy" /> Zira [[Suriye Kürdistanı çatışmaları|Rojava Savaşı]]'nda Kürt kadın milislerinin oranı %40 civarındadır.<ref name="opendemocracy" /><ref name="argentieri-qt" /><ref name="reuters-argentieri" /><ref>{{cite web|url=https://www.reuters.com/article/us-mideast-crisis-ria-turkey-rebels/fsa-commander-says-25000-syrian-rebels-back-turkish-force-in-syria-idUSKBN1FA0OK|title=FSA commander says 25,000 Syrian rebels back Turkish force in Syria|first=Suleiman|last=Al-Khalidi|publisher=}}</ref> Kadınlar [[YPG|Halk Savunma Birlikleri]]'nde [[YPJ|Kadın Koruma Birlikleri]] olarak kendi birimlerini oluştuarakoluşturarak erkeklerle birlikte savaşmaktadır.<ref name="argentieri-qt" /><ref name="reuters-argentieri" /> YPJ içerisindeki kadınlar için jineloji bir temeldir ve Öcalan’ınÖcalan'ın politik teorileri ile eğitim almaktadır.<ref name="argentieri-qt" /><ref name="reuters-argentieri" /> Dolayısıyla Suriye'de yönetimde bulunduğu alanlarda politik cinsiyet eşitliği savunulmaktadır, zira kurulan yerel meclisler en az %40 kadınlardan oluşur.<ref>{{Cite news|url=https://www.newyorker.com/magazine/2017/11/06/dark-victory-in-raqqa|title=Dark Victory in Raqqa|last=Mogelson|first=Luke|date=30 Ekim 2017|work=The New Yorker|access-date=27 Temmuz 2019 |language=İngilizce|issn=0028-792X}}</ref> Bununla birkikte üniversiteler, siyasi ofisler, polis birimleri ve ordu eşbaşkanlık olarak bir erkek ve bir kadın tarafından yönetilmektedir.<ref>{{Cite news|url=https://nzzas.nzz.ch/international/das-utopia-der-syrischen-kurden-ld.1351776|title=Augenschein im Utopia der syrischen Kurden |last=Rakka|first=Petra Ramsauer,|work=NZZ am Sonntag|access-date=27 Temmuz 2019 |language=Almanca}}</ref>

Benzer olarak Türkiye faaliyet yürüten [[Halkların Demokratik Partisi]] ve Demokratik Bölgeler Partisi de aynı sistemi vurgulamakta ve eşbaşkanlık sistemiyie siyasi cinsiyet eşitliğini uygulamaktadır.<ref>{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2016/12/07/world/middleeast/turkey-kurds-womens-rights.html|title=Crackdown in Turkey Threatens a Haven of Gender Equality Built by Kurds|last=Nordland|first=Rod|date=12 Temmuz 2016|work=The New York Times|access-date=27 Temmuz 2019|language=İngilizce|issn=0362-4331}}</ref>

"Kadınları sınırlayan namus temelli dini ve kabile kurallarını yıkmaya çalışmak" jineolojinin temelli gündemlerinden biridir.<ref name=underage>{{cite web|url=http://aranews.net/2016/11/syrian-kurds-tackle-underage-marriages-polygamy/|title=Syrian Kurds tackle conscription, underage marriages and polygamy|work=ARA News|date=15 Kasım 2016}}</ref> Bununla birlikte bu fikir altyapısı tartışmaya açıktır ve Suriye'nin kuzeyindeki muhafazakar toplumun çeşitli kesimlerinde tartışmalara neden olmaktadır. Jineoloji Suriye'de faaliyet yürüten Kongreya Star Kadın Akademisi'nde sunulan bir dizi kurstan biridir.<ref name="billings-newsweek">{{cite news | url = http://europe.newsweek.com/women-leading-social-revolution-rojava-report-506611?rm=eu | date = 6 Ekim 2016 | accessdate = 27 Temmuz 2019 | first = Lucy | last = Clarke-Billings | newspaper = [[Newsweek]] | location = New York City | title = The Women Leading a Social Revolution in Syria's Rojava}}</ref>

Jineoloji, kadınların özgürleşmesi ve [[Töre ve namus suçları|töre venamus cinayetleri]], [[Irza geçme|tecavüz]], [[aile içi şiddet]] gibi konularda [[Meşru müdafaa|öz savunma]] yapması gerektiğini savunur.<ref name="argentieri-qt" /> [[Türkiye]] özelindeki Kürt siyasi hareketi içerisinde kadınların aile içinde şiddete uğrayan kadınlara toplum merkezlerinde eğitim verilmektedir. Zira tarihsel yapıdaki geleneksel Kürt toplumunda bir [[Cinsiyet rolü|kadının rolü]] erkeklere bağlıydı.<ref name="argentieri-qt" />

Kürt Jineoloji Komitesi, [[PKK]] tarafından kurulan ve demokrasi, sosyalizm, ekoloji ve feminizmin yaygınlaştırılmasını amaçlayan bir kadın komitesidir.<ref name="saenz-worldpost">{{Breakcite news | url = http://www.huffingtonpost.com/beverly-bell/women-up-in-arms-zapatist_b_6891494.html | date = 18 Mart 2015 | accessdate = 27 Temmuz 2019 | first = Charlotte | last = Maria Sáenz | publisher = The Huffington Post | work = The WorldPost | title = Women Up in Arms: Zapatistas and Rojava Kurds Embrace a New Gender Politics}}</ref>