Türkiye: Revizyonlar arasındaki fark

Türkiye toprakları üzerindeki ilk yerleşmeler [[Eski Taş Çağı|Yontma Taş Devri]]'nde başlar.<ref>{{Dergi kaynağı|last=Stiner|first=Mary C.|author2=Kuhn, Steven L. |author3=Güleç, Erksin |title=Early Upper Paleolithic shell beads at Üçağızlı Cave I (Turkey): Technology and the socioeconomic context of ornament life-histories|journal=Journal of Human Evolution|volume=64|issue=5|pages=380–398|doi=10.1016/j.jhevol.2013.01.008 |issn=0047-2484|pmid=23481346}}</ref><ref name="Howard">{{Kitap kaynağı|author=Douglas Arthur Howard|title=The History of Turkey|url=http://books.google.com/books?id=Ay-IkMqrTp4C|accessdate=2 Nisan 2013|publisher=Greenwood Publishing Group|isbn=978-0-313-30708-9|pages=xiv–xx}}</ref><ref name="SteadmanMcMahon2011">{{Kitap kaynağı|author1=Sharon R. Steadman|author2=Gregory McMahon|title=The Oxford Handbook of Ancient Anatolia: (10,000-323 BCE)|url=http://books.google.com/books?id=7ND_CE9If3kC|accessdate=23 Mart 2013|date=15 Eylül 2011|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-537614-2|pages=3-11, 37}}</ref><ref name="MET">{{Dergi kaynağı|last=Casson|first=Lionel|title=The Thracians|journal=The Metropolitan Museum of Art Bulletin|year=1977|volume=35|issue=1|pages=2–6|doi=10.2307/3258667|url=http://www.metmuseum.org/pubs/bulletins/1/pdf/3258667.pdf.bannered.pdf}}</ref> Doğu Trakya'da [[Traklar]] olmak üzere, [[Hititler]], [[Frigler]], [[Lidyalılar]] ve Dor istilası sonucu Yunanistan'dan kaçan Akalar tarafından kurulan [[İyonya|İyon]] medeniyeti gibi çeşitli eski Anadolu medeniyetlerinin ardından [[III. Aleksandros]] egemenliğiyle birlikte [[Helenistik dönem]] geldi. Daha sonra sırasıyla [[Roma İmparatorluğu|Roma]] ve Anadolu'nun [[Hristiyanlık|Hristiyanlaştığı]] [[Bizans İmparatorluğu|Bizans]] dönemleri yaşandı.<ref name="SteadmanMcMahon2011"/><ref name="FreedmanMyers2000">{{Kitap kaynağı|author1=David Noel Freedman|author2=Allen C. Myers|author3=Astrid Biles Beck|title=Eerdmans Dictionary of the Bible|url={{Google Kitaplar |plainurl=yes |id=P9sYIRXZZ2MC |page=61 }} |accessdate=24 Mart 2013|year=2000|publisher=Wm. B. Eerdmans Publishing|isbn=978-0-8028-2400-4|page=61}}</ref> 11. yüzyılda [[Abbâsîler|Abbasi]] hilafetini siyasi hakimiyeti altına alan ve Orta Doğu'da büyük bir güç konumuna gelen [[Selçuklular]]ın 1071 yılında Bizans'a karşı kazandığı [[Malazgirt Muharebesi]] sonrasında Anadolu'daki Bizans üstünlüğünün büyük ölçüde kırılmasıyla, Anadolu kısa süre içerisinde Selçuklulara bağlı Türk beyleri tarafından fethedildi ve Anadolu topraklar üzerinde [[İslamlaşma]] ve [[Türkleştirme|Türkleşme]] başladı.<ref>{{Kitap kaynağı |year=1996 |chapter=Turkish Origins |chapterurl=http://countrystudies.us/turkey/5.htm |editor1-last=Metz |editor1-first=Helen Chapin |title=Turkey: A Country Study |series=Area handbook series |edition=fifth |location=Washington DC |publisher=[[United States Government Publishing Office]] for the [[Federal Research Division|Federal Research Division of the Library of Congress]] |isbn=0-8444-0864-6 |lccn=95049612}}</ref> Bu süreç esnasında 1075 yılında [[İznik]]'te kurularak kısa sürede diğer Türk beylikleri üzerinde ve tüm Anadolu'da hakimiyet kuran ancak 1097 yılındaki [[I. Haçlı Seferi]]nden sonra İznik'in elden çıkmasıyla başkenti [[Konya]]'ya taşımak zorunda kalan [[Anadolu Selçuklu Devleti|Anadolu Selçuklu Sultanlığı]], Anadolu'yu 1243'teki [[Moğol istilaları|Moğol istilasına]] kadar yönetti. İstila sonrasında Anadolu'da pek çok küçük [[Anadolu beylikleri|Türk beyliği]] ortaya çıktı.<ref name=mfk&gl>{{Kitap kaynağı|last1=Mehmet Fuat Köprülü&Gary Leiser|title=The origins of the Ottoman Empire|page=33|accessdate=10 Eylül 2014}}</ref>

 

 

Türkiye, [[başkanlık sistemi]]yle yönetilen [[Demokrasi|demokratik]], [[Laik devlet|laik]] ve [[Üniter devlet|üniter]] bir [[anayasal cumhuriyet]]tir.<ref name="cia">{{Web kaynağı | url = https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/tu.html | başlık = Turkey | yayıncı = The World Factbook | erişimtarihi = 9 Şubat 2013 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160709035610/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/tu.html | arşivtarihi = 9 Temmuz 2016}}</ref><ref name=multicultural>{{Web kaynağı | başlık = What really matters about Multiculturalism in Turkey by Rabee Al-Hafidh | url = http://www.todayszaman.com/op-ed_what-really-matters-about-multiculturalism-in-turkey-by-rabee-al-hafidh-_303176.html | website = http://www.todayszaman.com | erişimtarihi = 18 Şubat 2015 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160305005402/http://www.todayszaman.com/op-ed_what-really-matters-about-multiculturalism-in-turkey-by-rabee-al-hafidh-_303176.html | arşivtarihi = 5 Mart 2016}}</ref> Resmî dili, nüfusun %85'inin anadili olan [[Türkçe]]dir.<ref name=milliyet-languages>{{Web kaynağı | url = http://www.milliyet.com.tr/2007/03/22/guncel/agun.html | başlık = Türkiye'nin yüzde 85'i 'anadilim Türkçe' diyor | yayıncı = Milliyet.com.tr | erişimtarihi = 4 Kasım 2012 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160303202847/http://www.milliyet.com.tr/2007/03/22/guncel/agun.html | arşivtarihi = 3 Mart 2016}}</ref> Ülkenin %70-80'ini [[Türkler]], geriye kalanını [[Lozan Antlaşması|Lozan]]'a göre yasal olarak tanınan ([[Türkiye Ermenileri|Ermeniler]], [[Rumlar]] ile [[Türkiye'deki Yahudiler|Yahudiler]]) ve yasal olarak tanınmayan ([[Arnavutlar#Türkiye|Arnavutlar]], [[Boşnaklar]], [[Türkiye'deki Çerkesler|Çerkesler]], [[Çveneburi|Gürcüler]] ile [[Türkiye Kürtleri|Kürtler]] vb.) halklar oluşturmaktadır.<ref name="cia"/><ref name="minorities">{{Web kaynağı | başlık = Turkey Overview | url = http://www.minorityrights.org/4387/turkey/turkey-overview.html | website = http://www.minorityrights.org | erişimtarihi = 27 Kasım 2014 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20150909185440/http://www.minorityrights.org:80/4387/turkey/turkey-overview.html | arşivtarihi = 9 Eylül 2015}}</ref><ref name="etnikyapi">{{Kitap kaynağı|author=Ali Tayyar Önder|title=Türkiye'nin Etnik Yapısı|year=2006|publisher=Kripto Yayınevi|isbn=9786054125036}}</ref><ref name="konda">{{Web kaynağı | url = http://www.konda.com.tr/tr/raporlar/2006_09_KONDA_Toplumsal_Yapi.pdf | başlık = Toplumsal Yapı Araştırması 2006 | tarih = 2006 | erişimtarihi = 21 Şubat 2015 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160303233304/http://www.konda.com.tr/tr/raporlar/2006_09_KONDA_Toplumsal_Yapi.pdf | arşivtarihi = 3 Mart 2016}}</ref> Nüfusunun büyük bölümü [[Müslüman]]dır.<ref name="cia" /> [[Avrupa Konseyi]], [[NATO]], [[OECD]], [[Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı|AGİT]] ve [[G20|G-20]] topluluklarına üye olan Türkiye, [[Batı dünyası]]yla bütünleşmiştir. 1963'te [[Avrupa Ekonomik Topluluğu]] [[Ankara Anlaşması (1963)|ortak üyesi]] olmuş, 1995'te [[Avrupa Birliği Gümrük Birliği|AB Gümrük Birliği]]'ne katılmış ve [[Avrupa Birliği]]'ne [[Türkiye'nin Avrupa Birliği üyelik süreci|tam üyelik müzakereleri]]ne 2005'te başlamıştır.<ref name=TR_EUChrono /> Ülke ayrıca [[Türk Keneşi]], [[Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı]], [[İslam İşbirliği Teşkilatı]] ve [[Ekonomik İşbirliği Teşkilatı]] gibi örgütlere de üyedir. Günümüzde Türkiye, büyüyen ekonomisi ve diplomatik girişimleri sayesinde [[bölgesel güç]] olarak kabul edilmektedir.<ref name="Stratfor">{{Web kaynağı | url = http://www.stratfor.com/weekly/20090317_turkey_and_russia_rise | başlık = Turkey and Russia on the Rise | yayıncı = Stratfor | tarih = 17 Mart 2009 | erişimtarihi = 21 Ağustos 2011 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160612152636/https://www.stratfor.com/weekly/20090317_turkey_and_russia_rise | arşivtarihi = 12 Haziran 2016}}</ref><ref name="Heptagon">{{Web kaynağı | url = http://www.heptagonpost.com/Dessi/can_turkey_be_a_source_of_stability_in_the_middle_east | başlık = Can Turkey Be a Source of Stability in the Middle East? | yayıncı = heptagonpost.com | tarih = 18 Aralık 2010 | erişimtarihi = 16 Mayıs 2011 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160424160945/http://heptagonpost.com/Dessi/can_turkey_be_a_source_of_stability_in_the_middle_east | arşivtarihi = 24 Nisan 2016}}</ref><ref name="Eurasiareview">{{Web kaynağı | url = http://www.eurasiareview.com/03012012-turkey-a-welcome-return-to-the-balkans-analysis/ | başlık = Turkey: A Welcome Return To The Balkans? | yayıncı = eurasiareview.com | tarih = 3 Ocak 2012 | erişimtarihi = 15 Kasım 2012 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160531012317/http://www.eurasiareview.com/03012012-turkey-a-welcome-return-to-the-balkans-analysis/ | arşivtarihi = 31 Mayıs 2016}}</ref><ref name=giga-hamburg.de1>{{Web kaynağı | başlık = The Political Economy of Regional Power: Turkey | url = http://www.giga-hamburg.de/de/system/files/publications/wp204_bank-karadag.pdf | website = http://www.giga-hamburg.de | erişimtarihi =18 Şubat 2015| arşivurl = http://web.archive.org/web/20140210210237/http://www.giga-hamburg.de:80/de/system/files/publications/wp204_bank-karadag.pdf | arşivtarihi = 10 Şubat 2014}}</ref><ref name=dw.de1>{{Web kaynağı | başlık = Turkey: From regional to global player | url = http://www.dw.de/turkey-from-regional-to-global-player/a-16036132 | website = http://www.dw.de | erişimtarihi = 18 Şubat 2015 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20150320004627/http://www.dw.de/turkey-from-regional-to-global-player/a-16036132 | arşivtarihi = 20 Mart 2015}}</ref><ref name=ministryofforeign9>{{Web kaynağı | başlık = International Organisations | url = http://www.mfa.gov.tr/sub.en.mfa?7cafe2ef-78bd-4d88-b326-3916451364f3 | website = http://www.mfa.gov.tr | erişimtarihi = 10 Eylül 2014 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20151211141620/http://www.mfa.gov.tr:80/sub.en.mfa?7cafe2ef-78bd-4d88-b326-3916451364f3 | arşivtarihi = 11 Aralık 2015}}</ref><ref name=isanet.org1>{{Web kaynağı | başlık = Theoretical Analysis of Turkey as a Regional Power | url = http://web.isanet.org/Web/Conferences/FLACSO-ISA%20BuenosAires%202014/Archive/3bae0df8-d05d-4837-9811-73216a2a95bf.pdf | website = http://web.isanet.org | erişimtarihi = 18 Şubat 2015 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160407184058/http://web.isanet.org/Web/Conferences/FLACSO-ISA%20BuenosAires%202014/Archive/3bae0df8-d05d-4837-9811-73216a2a95bf.pdf | arşivtarihi = 7 Nisan 2016}}</ref>