Antik Mısır'da ruh kavramı: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Gogolplex (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
→‎top: düzeltme AWB ile
1. satır:
[[Dosya:Book_of_the_Dead_Fragment,_ROM,_3.jpg|küçükresim| Mısır Ölüler Kitabı'ndan bir parça ]]
[[Antik Mısır|Antik Mısırlılar]]lılar, bir [[Ruh|ruhunruh]]un ( [[wiktionary:kꜣ|kꜣ]] veya [[wiktionary:bꜣ|bꜣ]]; [[Mısırca]] [[wiktionary:bꜣ|Telaffuz]]: '''Ka''' veya '''Ba''') birçok parçadan [[wiktionary:kꜣ|oluştuğuna]] inanıyorlardı. Ruhun bu bileşenlerine ek olarak, insan vücüdu da bu kavramla ilişkili olmuştur. ''([[wiktionary:ḥꜥw|ḥꜥw]]:'' "bedensel parçaların toplamını" anlamına gelir).
 
Antik Mısır'ın yaratılış efsanelerine göre, tanrı [[Atum]], kendi büyüsünü (ḥkꜣ) kullanarak dünyayı kaostan yaratmıştır.<ref>{{CiteKitap bookkaynağı|title=Egyptian Mythology: A Guide to the Gods, Goddesses, and Traditions of Ancient Egypt|last=Pinch|first=Geraldine|publisher=Oxford University Press|year=2004|isbn=|location=|pages=}}</ref> Büyü ile yaratıldığından ötürü, Mısırlılar dünyanın büyüyle iç içe olduğuna ve üzerinde yaşayan her şeyin bu büyüden oluştuğuna inanıyorlardı. İnsanlar yaratıldığında, bu büyünün insanların ruhu şeklini aldığına ve her insanın içinde ve etrafında bulunan ruhtan kaynaklı sonsuz bir güç olduğuna da inanılmıştır.
[[Dosya:Book_of_the_Dead_Fragment,_ROM,_3.jpg|küçükresim| Mısır Ölüler Kitabı'ndan bir parça ]]
[[Antik Mısır|Antik Mısırlılar]], bir [[Ruh|ruhun]] ( [[wiktionary:kꜣ|kꜣ]] veya [[wiktionary:bꜣ|bꜣ]]; [[Mısırca]] [[wiktionary:bꜣ|Telaffuz]]: '''Ka''' veya '''Ba''') birçok parçadan [[wiktionary:kꜣ|oluştuğuna]] inanıyorlardı. Ruhun bu bileşenlerine ek olarak, insan vücüdu da bu kavramla ilişkili olmuştur. ''([[wiktionary:ḥꜥw|ḥꜥw]]:'' "bedensel parçaların toplamını" anlamına gelir).
 
Ruhun parçaları, [[Eski Krallık|Eski Krallıktan]]tan [[Yeni Krallık|Yeni Krallığa]] ve bir hanedandan diğerine, beş parça ve daha fazla olduğuna inanılacak şekilde değişiklik göstermiştir.
Antik Mısır'ın yaratılış efsanelerine göre, tanrı [[Atum]], kendi büyüsünü (ḥkꜣ) kullanarak dünyayı kaostan yaratmıştır.<ref>{{Cite book|title=Egyptian Mythology: A Guide to the Gods, Goddesses, and Traditions of Ancient Egypt|last=Pinch|first=Geraldine|publisher=Oxford University Press|year=2004|isbn=|location=|pages=}}</ref> Büyü ile yaratıldığından ötürü, Mısırlılar dünyanın büyüyle iç içe olduğuna ve üzerinde yaşayan her şeyin bu büyüden oluştuğuna inanıyorlardı. İnsanlar yaratıldığında, bu büyünün insanların ruhu şeklini aldığına ve her insanın içinde ve etrafında bulunan ruhtan kaynaklı sonsuz bir güç olduğuna da inanılmıştır.
 
Antik Mısır ''[[wiktionary:ẖt|cenaze]]'' metinlerinin çoğu, ruhun birçok parçasına gönderme yaparlar: ''[[wiktionary:ẖt|ẖt]]'' (Orta Mısırca: /ˈçuːwaʔ/, Koptik: ϩⲏ) "fiziksel beden", ''[[wiktionary:sꜥḥ|s]]'' "manevi beden", ''[[wiktionary:rn|rn]]'' (/ ɾin /, Koptik: [[wiktionary:ⲣⲁⲛ|ⲣⲁⲛ]] veya [[wiktionary:ⲗⲉⲛ|ⲗⲉⲛ]]) "isim, kimlik", ''[[wiktionary:bꜣ|bꜣ]]'' "kişilik", ''[[wiktionary:kꜣ|kꜣ]]'' (/kuʔ/, Eski Mısırca: /kuʀ/) "çift", ''[[wiktionary:jb|jb]]'' (/jib/, Koptik: [[wiktionary:ⲉⲡ|ⲉⲡ]]) "kalp", ''[[wiktionary:šwt|šwt]]'' "gölge", ''[[wiktionary:sḫm|sḫm]]'' (/saːχam/) “güç, şekil” ve ''[[wiktionary:ꜣḫ|ꜣḫ]]'' (kişinin öbür dünyaya geçişini başarıyla tamamlamış olan kombine ruhları).<ref name=":0">{{CiteKitap bookkaynağı|title=THE BOOK OF THE DEAD The Papyrus of Ani IN THE BRITISH MUSEUM. THE EGYPTIAN TEXT WITH INTERLINEAR TRANSLITERATION AND TRANSLATION, A RUNNING TRANSLATION, INTRODUCTION, ETC|last=BUDGE|first=E. A. WALLIS|publisher=British Museum|year=|isbn=|location=https://www.sacred-texts.com/egy/ebod/index.htm|pages=}}</ref> Manchester Üniversitesi'nde bir Mısırbilimci olan Rosalie David, ruhun birçok yönünü şöyle açıklamıştır:
Ruhun parçaları, [[Eski Krallık|Eski Krallıktan]] [[Yeni Krallık|Yeni Krallığa]] ve bir hanedandan diğerine, beş parça ve daha fazla olduğuna inanılacak şekilde değişiklik göstermiştir.
 
{{quote|Mısırlılar, muhtemelen Eski Krallık'ta erken dönemlerde gelişen bir inanış olan insan kişiliğinin birçok yönü olduğunu düşünüyorlardı. Hayatta, kişi tam bir varlıktı, ancak erdemli bir yaşam sürdüyse, bir sonraki dünyada kullanılabilecek çok çeşitli formlara da erişebilirdi. Bazı durumlarda, bu formlar, ölen kişinin destek olmak istediklerine veya alternatif olarak düşmanlarından intikam almalarına yardımcı olmak için kullanılabilirdi.<ref>{{CiteKitap bookkaynağı|title=Religion and Magic in Ancient Egypt|last=David|first=Rosalie|publisher=Penguin Books|year=2003|isbn=|location=|pages=116}}</ref>}}
Antik Mısır ''[[wiktionary:ẖt|cenaze]]'' metinlerinin çoğu, ruhun birçok parçasına gönderme yaparlar: ''[[wiktionary:ẖt|ẖt]]'' (Orta Mısırca: /ˈçuːwaʔ/, Koptik: ϩⲏ) "fiziksel beden", ''[[wiktionary:sꜥḥ|s]]'' "manevi beden", ''[[wiktionary:rn|rn]]'' (/ ɾin /, Koptik: [[wiktionary:ⲣⲁⲛ|ⲣⲁⲛ]] veya [[wiktionary:ⲗⲉⲛ|ⲗⲉⲛ]]) "isim, kimlik", ''[[wiktionary:bꜣ|bꜣ]]'' "kişilik", ''[[wiktionary:kꜣ|kꜣ]]'' (/kuʔ/, Eski Mısırca: /kuʀ/) "çift", ''[[wiktionary:jb|jb]]'' (/jib/, Koptik: [[wiktionary:ⲉⲡ|ⲉⲡ]]) "kalp", ''[[wiktionary:šwt|šwt]]'' "gölge", ''[[wiktionary:sḫm|sḫm]]'' (/saːχam/) “güç, şekil” ve ''[[wiktionary:ꜣḫ|ꜣḫ]]'' (kişinin öbür dünyaya geçişini başarıyla tamamlamış olan kombine ruhları).<ref name=":0">{{Cite book|title=THE BOOK OF THE DEAD The Papyrus of Ani IN THE BRITISH MUSEUM. THE EGYPTIAN TEXT WITH INTERLINEAR TRANSLITERATION AND TRANSLATION, A RUNNING TRANSLATION, INTRODUCTION, ETC|last=BUDGE|first=E. A. WALLIS|publisher=British Museum|year=|isbn=|location=https://www.sacred-texts.com/egy/ebod/index.htm|pages=}}</ref> Manchester Üniversitesi'nde bir Mısırbilimci olan Rosalie David, ruhun birçok yönünü şöyle açıklamıştır:
 
{{quote|Mısırlılar, muhtemelen Eski Krallık'ta erken dönemlerde gelişen bir inanış olan insan kişiliğinin birçok yönü olduğunu düşünüyorlardı. Hayatta, kişi tam bir varlıktı, ancak erdemli bir yaşam sürdüyse, bir sonraki dünyada kullanılabilecek çok çeşitli formlara da erişebilirdi. Bazı durumlarda, bu formlar, ölen kişinin destek olmak istediklerine veya alternatif olarak düşmanlarından intikam almalarına yardımcı olmak için kullanılabilirdi.<ref>{{Cite book|title=Religion and Magic in Ancient Egypt|last=David|first=Rosalie|publisher=Penguin Books|year=2003|isbn=|location=|pages=116}}</ref>}}
 
== Kaynakça ==