Fevzi Çakmak: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Teacher0691 (mesaj | katkılar) düzeltme AWB ile |
Değişiklik özeti yok |
||
71. satır:
=== Kurtuluş Savaşı ===
[[Mondros Mütarekesi]] imzalandığında sağlık nedenleri ile İstanbul'da bulunuyordu. 24 Aralık 1918'den 14 Mayıs 1919'a kadar [[Ferik]] rütbesiyle [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı Devleti]]'nin Erkan-ı Harbiye Reisliği (bugünkü [[Türk Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanlığı|Genelkurmay Başkanlığı]]) görevinde bulundu. 1. Ordu Müfettişliği, Askeri Şura üyeliği, Ali Rıza Paşa ve Salih Hulusi Paşa hükümetlerinde Harbiye Nazırlığı (Millî Savunma Bakanı) (Şubat - Nisan 1920) yaptı. Harbiye nazırlığı sırasında Anadolu'daki millî kurtuluş hareketine silah ve cephane gönderilmesini kolaylaştırıcı bir tutum izledi.
Satır 80 ⟶ 79:
14 Ocak 1922'de millî müdafaa vekilliği, 9 Temmuz 1922'de icra vekilleri heyeti reisliği görevlerinden ayrıldı ve Genelkurmay Başkanı olarak [[Büyük Taarruz]]'un askeri planlarını hazırladı.<ref>http://www.sabah.com.tr/Yazarlar/ardic/2009/08/27/denize_doktuk_mu_dokmedik_mi</ref> Zaferle sonuçlanan [[Dumlupınar Meydan Muharebesi]]'nin (30 Ağustos 1922) ardından 31 Ağustos'ta rütbesi Başkomutan [[Mustafa Kemal Atatürk|Mustafa Kemal Paşa]]'nın tavsiyesi üzerine TBMM tarafından Müşirliğe ([[Mareşal (Türkiye)|Mareşal]]) terfi ettirildi.
<gallery>
=== Cumhuriyet dönemi ===▼
Mustafa Kemal, Fevzi, and ambassadors.jpg|18 Ekim 1921: Fevzi Paşa, Mustafa Kemal Paşa, [[İbrahim Ebilov]] ve Türkiye'nin hükümet temsilcileri Azerbaycan'ın Türkiye'deki diplomatik temsilciliğinin resmi açılışında
[[Dosya:Fevzi Çakmak and Kemal Atatürk.jpg|küçükresim|thumb|Mustafa Kemal Atatürk ve Fevzi Çakmak]]▼
Atatürk ve kurmayları.jpg|10 Eylül 1922: Başkomutan Mustafa Kemal Paşa, yanında Genelkurmay Başkanı Fevzi Paşa ve yaveri [[Salih Bozok|Salih Bey (Bozok)]] ile birlikte İzmir'e geliyor
[[Dosya:10th Anniversary Speech.jpg|170px|thumb|sol|[[Mustafa Kemal Atatürk]]'ün 1933 Türkiye Cumhuriyeti'nin 10. Yıldönümü Konuşması ''soldan sağa doğru'': Genelkurmay Başkanı Mareşal Fevzi (Çakmak), Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal (Atatürk), TBMM Başkanı [[Kâzım Özalp|Kâzım Köprülü (Özalp)]], Başbakan [[İsmet İnönü|İsmet (İnönü)]]]]▼
Turkish First Army 18 January 1923 close.jpg|18 Ocak 1923: Türk komutanlar Yarımca, Kocaeli vilâyetinin ilk karargahını ziyarette, ''soldan sağa'': [[Mehmet Vehbi Bolak|Vehbi Bey]], [[Nureddin İbrahim Konyar|Nurettin Paşa]], [[Mustafa Kemal Atatürk|Gazi Mustafa Kemal Paşa]], [[Kâzım Karabekir|Kâzım Karabekir Paşa]], Mareşal Fevzi Paşa, [[Asım Gündüz|Asım Bey]]
[[Dosya:Fevzi Çakmak kabir.jpg|küçükresim|Fevzi Çakmak'ın [[Eyüp Mezarlığı]]'nda bulunan aile kabristanı]]▼
</gallery>
▲=== Cumhuriyet dönemi ===
"Erkân-ı Harbiye-i Umumiye Vekilliği"nin kaldırılmasıyla 30 Ekim 1924'e kadar [[Türkiye Büyük Millet Meclisi|TBMM]]'de Kozan Milletvekilliği<ref>[[Kozan milletvekilleri]]</ref> görevine devam etti. [[Mustafa Kemal Atatürk|Mustafa Kemal Paşa]]'nın askerlik yapanların siyasete karışmamaları gerektiğine dair talimatından sonra, 31 Ekim 1924'te askerlik görevini, siyasete tercih ederek Kozan Milletvekilliği'nden istifa etti.
Satır 90 ⟶ 91:
1946 seçimlerinde [[Demokrat Parti (1946)|Demokrat Parti]] listesinden bağımsız aday olarak [[Türkiye Büyük Millet Meclisi|TBMM]]'de VIII. Dönem İstanbul Milletvekili seçildi. 5 Ağustos 1946'da [[milletvekili]] seçilerek 22 sene sonra tekrar Meclise katılan Fevzi Paşa, [[Demokrat Parti (1946)|Demokrat Parti]] genel başkanı [[Celal Bayar]]'ın dönemin Cumhurbaşkanı'nın demokratik seçimlere izin vermesi için söylediği "Devr-i Sabık yaratmayacağız" (yani iktidara geldikten sonra yapılan yanlışların ve yolsuzlukların hesabını sormayacağız) demesinden sonra partisinden istifa ederek, 19 Temmuz 1948'de [[Osman Bölükbaşı]] ile birlikte [[Millet Partisi (1948)|Millet Partisi]]'nin kurucu üyeleri arasında yer aldı.
▲[[Dosya:Fevzi Çakmak kabir.jpg|küçükresim|Fevzi Çakmak'ın [[Eyüp Mezarlığı]]'nda bulunan aile kabristanı]]
10 Nisan 1950 tarihinde vefat etti. Cenazesi 12 Nisan 1950'de [[Eyüp Sultan Camii]]'nden kaldırılırken, cenaze namazında
<gallery>
=== Atatürk'ün halef adayı ===▼
▲
▲
Generalstaff.jpg|Genelkurmay Başkanı Fevzi Çakmak generallerle toplantıda
</gallery>
▲=== Atatürk'ün halef adayı ===
Atatürk'ün Özel Kalem Müdürü Hasan Rıza Soyak'ın anlattığına göre Atatürk, kendisinin halefi olarak Fevzi Çakmak'ı görmekteydi. "Şüphesiz ki, konuşma ve seçme hakkı TBMM'ye aittir ancak bu konudaki düşüncelerimi belirtmek isterim. Akla ilk olarak İsmet Paşa gelmektedir; kendisi bu ülkeye büyük katkılarda bulunmuştur. Ancak, bir nedenden dolayı kamuoyunun teveccühünü kazanamamış gibi görünüyor. Mareşal Fevzi Çakmak da ülkesine büyük katkılarda bulundu ve bununla birlikte herkesle de iyi geçinebilmekte. Üslerinin düşüncelerini her zaman takdir etmiş ve kimse ile kavga içerisinde değil. Bu sebeplerle kendisi devletin başı için en uygun adaydır." <ref>Hasan Rıza Soyak, Atatürk'ten Hatıralar, Yapıkredi Yayınları, 2004, ISBN 975-08-0882-7, p. 717</ref>
| |||