Han Hanedanı: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
düzeltme AWB ile
düzeltme AWB ile
69. satır:
 
{{ana|Wang Mang|Xin Hanedanı}}
{{multipleÇoklu imageresim| align = right | direction = horizontal | header = | header_align = left/right/center | footer = '''Sol''': [[Şensi]]-[[Xianyang]]'da bir askeri generalin mezarında bulunmuş, atın üstüne monte edilmiş süvarı gösteren Batı Han dönemi boyalı seramiği.<br/> '''Sağ''': Batı veya Doğu Han'a dayanan kurşun eyerli [[bronz]] at heykelciği.| footer_align = left | image1 = CMOC Treasures of Ancient China exhibit - painted figure of a cavalryman.jpg | width1 = 143 | caption1 = | image2 = Bronze horse with lead saddle, Han Dynasty.jpg| width2 = 157 | caption2 = }}
 
[[Wang Zhengjun]] (MÖ 71-MS 13), ilk önce [[Yuan (Han)|İmparator Yuan]] hükümdarlığı (MÖ 49-33) sırasında imparatoriçe, sonra İmparator [[Cheng (Han)|Cheng]] hükümdarlığında (MÖ 33-7) imparator anası, en sonunda da İmparator [[Ai (Han)|Ai]] hükümdarlığında (MÖ 7-1) imparator büyükannesi olarak görev yaptı.{{efn|Çin tarihindeki hanedanlarda imparator analarına veya dullarına, Osmanlı "[[valide sultan]]" unvanına benzer "húangtàihòu" (皇太后) unvanı verilirdi; imparatorların büyükanneleri ise "tàihúangtàihòu" (太皇太后) olarak bilinirdi.}} Bu dönem boyunca Wang Zhengjun'ün erkek akrabaları birbiri ardına naip görevini yürütmüştür.<ref>{{harvp|Bielenstein|1986|pp=225–226}}; {{harvp|Huang|1988|pp=46–48}}.</ref> Ai'nın ölümü sonrasında Wang Zhengjun'ün yeğeni [[Wang Mang]] (MÖ 45-MS 23), [[Ping (Han)|İmparator Ping]] altında Devlet Mareşali naibi olarak atandı.<ref name="Hymes"/>
88. satır:
=== Doğu Han ===
[[Dosya:Early Eastern Han Warlords.png|thumb|300px|Doğu Han'ın başında savaş ağaları ile köylü kuvvetlerinin durumu.]]
{{multipleÇoklu imageresim| align = right | direction = horizontal | header = | header_align = left/right/center | footer = '''Sol''': Üstünde [[Çin ejderhası|ejderha]]lı, [[fenghuang|feniks]]li ve ''[[taotie]]''li yüksek [[kabartma|rölyef]]ler olan boyalı seramik Batı Han kavanozu.<br/> '''Sağ''': Üstüne çiçek motifleri boyanmış bir Batı Han tunç aynasının ters yanı.| footer_align = left | image1 = China qing blue.JPG | width1 = 156 | caption1 = | image2 = Bronze mirror with painted designs, Western Han.jpg| width2 = 144 | caption2 = }}
 
Doğu Han, Sonraki Han olarak da bilinir; 5 Ağustos 25 tarihinde Liu Xiu'nun [[Guangwu|Han İmparatoru Guangwu]] olmasıyla resmen başladı.{{sfnp|Knechtges|2010|p=116}} Wang Mang'a yönelik yaygın isyanların sırasında [[Koguryo]] devleti, Han'ın [[Dört Han Zeameti|Kore zeametleri]]ne baskın düzenlemeye serbestti; MS 30'a kadar Han, bu bölge üzerindeki kontrolünü geri kazanmadı.{{sfnp|Yü|1986|p=450}} MS 40 yılında [[Vietnam]]lı [[Trưng Kardeşler|Trưng Kız Kardeşleri]], Han'a karşı isyanda bulundu. Bunların isyanı, MS 42-43 yılları arasında süren bir kampanya kapsamında Han generali [[Ma Yuan (Han Hanedanı)|Ma Yuan]] tarafından bastırıldı.<ref>{{harvp|de Crespigny|2007|pp=562, 660}}; {{harvp|Yü|1986|p=454}}.</ref> Wang Mang, Hiungnulara karşı düşmanlıkları yeniledi. Bu noktaya kadar Hiungnular, Hanlardan uzlaşmışlardı; ancak kendi kuzeni [[Panu (şanyu)|Panu]] (蒲奴)'ya karşı taht rakipliğinde bulunan Hiungu lideri [[Pi (Tanhu)|Pi]] (比)'nin MS 50 yılında haraç olarak Han Hanedanı'na teslim olmasıyla birbirine karşı rekabette bulunan iki ayrı Hiungnu devleti ortaya çıktı: Han müttefiği Pi önderliği altındaki Güney Hiungnu ile Han düşmanı Panu önderliği altındaki Kuzey Hiungnu.<ref>{{harvp|Bielenstein|1986|pp=237–238}}; {{harvp|Yü|1986|pp=399–400}}.</ref>
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Han_Hanedanı" sayfasından alınmıştır