Türkiye: Revizyonlar arasındaki fark

[[II. Dünya Savaşı]]'nda Türkiye, uzun süre tarafsızlığını korudu ancak savaşın son aylarında, 23 Şubat 1945'te [[Müttefik Devletler]]'in yanında yer aldı. 26 Haziran 1945'te ise [[Birleşmiş Milletler]]'in kurucu üyelerinden biri oldu.<ref name="Turkey_UN">{{Web kaynağı | url = http://www.un.org/Overview/growth.htm | başlık = Growth in United Nations membership (1945–2005) | yayıncı = United Nations | erişimtarihi = 30 Ekim 2006 | tarih = 3 Temmuz 2006 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160117212320/http://www.un.org/Overview/growth.htm | arşivtarihi = 17 Ocak 2016}}</ref> II. Dünya Savaşı'ndan sonra Yunanistan'da çıkan [[Yunan İç Savaşı|komünist isyanı]]nın bastırılmasında karşılaşılan zorluklar ve [[Sovyetler Birliği]]'nin [[Türk Boğazları]]'nda askeri üs talep etmesi, [[Amerika Birleşik Devletleri]]'nin 1947'de [[Truman Doktrini]]'ni ilanıyla sonuçlandı. Doktrin, Türkiye ve Yunanistan güvenliğini sağlamayı amaçlayarak [[Türkiye-ABD ilişkileri|askeri ve ekonomik destek sağladı]]. Her iki ülke de 1948 yılında Avrupa ekonomisinin yeniden inşası için [[Marshall Planı]] ve [[OECD|OEEC]]'ye dahil edildi,<ref name="Truman Doctrine">{{Kitap kaynağı|başlık=Outposts and Allies: U.S. Army Logistics in the Cold War, 1945–1953|ad=James A.|soyadı=Huston|yayıncı=Susquehanna University Press|yıl=1988|isbn=0-941664-84-8|url=http://books.google.com/?id=ID4E3Lm8TsgC&pg=PA198&lpg=PA198&dq=turkey+cold+war|page=134|dil=İngilizce}}</ref> daha sonra 1961 yılında [[OECD]]'nin kurucu üyesi haline geldi.<ref name=oecd.org>{{Web kaynağı | başlık = Members and partners | url = http://www.oecd.org/about/membersandpartners/list-oecd-member-countries.htm | website = OECD | erişimtarihi = 9 Ağustos 2014 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160702043620/https://www.oecd.org/about/membersandpartners/list-oecd-member-countries.htm | arşivtarihi = 2 Temmuz 2016}}</ref>

 

 

[[Türkiye Cumhuriyeti'nin tek partili dönemi]], 1946'da son buldu. Ardından gelen [[Türkiye Cumhuriyeti'nin çok partili dönemi|çok partili demokrasi]] dönemi [[1960 Darbesi|1960]], [[1971 Muhtırası|1971]], [[12 Eylül Darbesi|1980]] ve [[28 Şubat süreci|1997]] yıllarındaki [[Askerî darbe|askerî müdahale]]lerle kesintiye uğradı.<ref name="TRPoliticsandMilitary">{{Kitap kaynağı|başlık=Turkish Politics and the Military|ad=William Mathew|soyadı=Hale|yayıncı=Routledge, UK|yıl=1994|isbn=0-415-02455-2|sayfa=161, 215, 246}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = http://www.nytimes.com/2012/04/13/world/middleeast/turkey-detains-military-leaders-for-role-in-1997-coup.html | yayıncı = ''[[The New York Times]]'' | soyadı = Arsu | ad = Sebsem | başlık = Turkish Military Leaders Held for Role in ’97 Coup | tarih = 12 Nisan 2012 | erişimtarihi = 11 Ağustos 2014 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20151201170606/http://www.nytimes.com/2012/04/13/world/middleeast/turkey-detains-military-leaders-for-role-in-1997-coup.html | arşivtarihi = 1 Aralık 2015}}</ref> Ayrıca Temmuz 2016'da [[2016 Türkiye askerî darbe girişimi|başarısız bir darbe girişimi]] meydana geldi.<ref>{{Web kaynağı | title = Turkey rounds up thousands of suspected participants in coup attempt | first1 = Erin | last1 = Cunningham | first2 = Liz | last2 = Sly | first3 = Zeynep | last3 = Karatas | url = https://www.washingtonpost.com/world/after-bloody-night-turkeys-president-declares-coup-attempt-foiled/2016/07/16/9b84151e-4af7-11e6-8dac-0c6e4accc5b1_story.html | work = [[The Washington Post]] | date = 16 Temmuz 2016 | accessdate = 17 Temmuz 2016 | arşivengelli = evet}}</ref> 1980'li yıllarda Türk ekonomisinin liberalleştirilmesinden bu yana ülke ekonomik büyüme ve siyasi istikrar yakaladı.<ref name="80sLiberalization">{{Kitap kaynağı|başlık=Economics and Politics of Turkish Liberalization|ilk=Tevfik F.|son=Nas|yazar=Lehigh University Press|yıl=1992|isbn=0-934223-19-X|p=12}}</ref> 1984'ten itibaren [[PKK]], Türk hükûmetlerine karşı [[Türkiye-PKK çatışması|ayaklanma ve saldırı kampanyaları]]na başladı, tarafların çatışmaları sonucunda resmî verilere göre 40 binden fazla insan hayatını kaybetti.<ref>{{Haber kaynağı|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/8352934.stm|başlık=Turkey's PKK peace plan delayed|yayıncı=BBC|erişimtarihi=6 Şubat 2010|tarih=10 Ekim 2009}}</ref> [[İnsan Hakları İzleme Örgütü]] verilerine göre 3 binden fazla Kürt köyü Türk güvenlik güçleri tarafından yakıldı ve binlerce Kürt yurdundan edildi.<ref name="hrw">{{cite journal|url= http://www.hrw.org/reports/2005/turkey0305/3.htm#_Toc97005223 |title=Still critical |publisher=[[Human Rights Watch]]|accessdate=12 Eylül 2007|date=Mart 2005 |volume=17|issue=2|page=3}}</ref> Ayrıca Kürtler tarafından kurulan bazı siyasi partiler kapatıldı.<ref name=bahar>{{Kitap kaynağı|last1=Baser|first1=Bahar|title=Diasporas and Homeland Conflicts: A Comparative Perspective|date=2015|publisher=Ashgate Publishing|isbn=1472425626|page=63|url=https://books.google.com/books?id=8MTVBgAAQBAJ}}</ref> 2012'de taraflar arasında [[Çözüm süreci|barış görüşmeleri]] başladı<ref>{{Haber kaynağı|başlık=Kurdish Rebel Group to Withdraw From Turkey|yazar=Sebnem Arsu|url=http://www.nytimes.com/2013/04/26/world/europe/kurdish-rebel-group-to-withdraw-from-turkey.html?_r=0|gazete=The New York Times|tarih=25 Nisan 2013|erişimtarihi=29 Nisan 2013}}</ref><ref>{{Haber kaynağı|başlık=Murat Karayilan announces PKK withdrawal from Turkey|url=http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-22293966|tarih=25 Nisan 2013|yayıncı=BBC|erişimtarihi=29 Nisan 2013}}</ref> ancak 2015'te görüşmeler sona erdi ve [[PKK saldırıları (2015-günümüz)|yeniden çatışma hâli]]ne dönüldü.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.foxnews.com/world/2015/07/25/turkish-jets-target-kurds-in-iraq-islamic-state-militants-in-syria/ | title = Turkish jets target Kurds in Iraq, Islamic State militants in Syria | work = Fox News | accessdate = 3 Ağustos 2015 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20150928094805/http://www.foxnews.com:80/world/2015/07/25/turkish-jets-target-kurds-in-iraq-islamic-state-militants-in-syria/ | arşivtarihi = 28 Eylül 2015}}</ref> 2013'te [[Gezi Parkı]]'ndaki düzenlemeler nedeniyle başlayan [[Gezi Parkı protestoları|protestolar]], daha sonra hükûmet karşıtı protestolara dönüşerek birçok ilde patlak verdi ancak hükûmet tarafından bastırıldı.<ref>{{Haber kaynağı |başlık=What's driving unrest and protests in Turkey? |yazar=Mullen, Jethro; Cullinane, Susannah |url=http://www.cnn.com/2013/06/03/world/europe/turkey-conflict-explainer/?hpt=hp_t1 |gazete=CNN |tarih=4 Haziran 2013 |erişimtarihi=6 Haziran 2013}}</ref> Ülkede [[Haziran 2015 Türkiye genel seçimleri|Haziran 2015 genel seçimleri]] döneminden itibaren çeşitli şehirlerde düzenlenen silahlı ve bombalı saldırılar günden güne artarak yüzlerce sivilin canına mâl oldu.<ref>{{Haber kaynağı|url=http://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-38365351|başlık=Türkiye'deki saldırılar: 18 ayda yaklaşık 500 kişi yaşamını yitirdi|yayımcı=[[BBC Türkçe]]|ilk=İrem|son=Köker|tarih=21 Aralık 2016|erişimtarihi=2 Ocak 2017}}</ref>