Türkiye siyasi tarihi: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
düzeltme AWB ile
düzeltme AWB ile
13. satır:
[[Saltanatın kaldırılması]]nın ve [[Lozan Antlaşması]]'nın ardından [[Türkiye Büyük Millet Meclisi|TBMM]]'de en çok tartışılan konulardan biri olan yeni devletin niteliği sorunu [[Mustafa Kemal Atatürk|Mustafa Kemal Paşa]]'nın [[28 Ekim]] gecesi [[İsmet İnönü]]'yle, devletin niteliğinin cumhuriyet olduğunu saptayan bir yasa tasarısı hazırlaması ile son buldu. [[29 Ekim]] [[1923]] günü;
 
{{CquoteAlıntı|"Hakimiyet kayıtsız ve şartsız milletindir. İdare usulü halkın mukadderatını bizzat ve bilfiil idare etmesi esasına dayanır. Türkiye Devletinin hükümet şekli Cumhuriyettir"}}
 
esasına dayalı olarak Cumhuriyet ilan edildi ve yeni Türk Devleti'nin adı artık [[Türkiye Cumhuriyeti]] idi.<ref>[http://www.adk.boun.edu.tr/ataturk/kendi_kaleminden/nutuk/16.htm Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk]</ref>
71. satır:
Amerikalı general [[MacArthur]]’la [[1931]] senesinde yaptığı bir konuşmada [[Mustafa Kemal Atatürk]] şöyle demektedir;
 
{{CquoteAlıntı|[[Versay Antlaşması]], [[I. Dünya Savaşı]]’nı hazırlayan nedenlerin hiçbirini ortadan kaldırmamış, tersine dünün başlıca rakipleri arasındaki uçurumu daha da derinleştirmiştir. Galip devletler yenilenlere barış koşullarını zorla kabul ettirirken bu ülkelerin etnik, jeopolitik ve ekonomik özelliklerini dikkate almamışlar, yalnız düşmanlık duygularının üzerinde durmuşlardır. Böylelikle de bugün içinde yaşadığımız barış, ateşkesten öteye gidememiştir. Bence dün olduğu gibi yarın da Avrupa’nın kaderi Almanya’nın tutumuna bağlı kalacaktır.}}
 
[[20. yüzyıl]]ın iki topyekûn savaşından ikincisidir. Altı yıl boyunca, dünyanın çeşitli bölgelerinde süren kesintisiz savaşlarla süregiden [[II. Dünya Savaşı]], [[Almanlar|Alman]] ordularının [[Polonya]]'ya saldırdığı [[1 Eylül]] [[1939]]'da başlamış kabul edilir. Ne var ki, birbirinden kopuk görünseler de bu tarihten önceki çatışmalar ve [[I. Dünya Savaşı]] sonrası yapılan ancak mağlup devletleri memnun etmemiş olan antlaşmaların geçersiz kılınması, savaşta birincil rol oynayan tarafların stratejik hedefleri arasında yer aldığından, savaşın başlangıcı tarihsel olarak daha geriye gitmektedir.
129. satır:
 
Askeri en fazla rahatsız eden gelişmelerden biri DP’nin, 1932’de Atatürk tarafından çıkartılan [[Türkçe ezan|ezanın Türkçe okunması]] kanunu değiştirmesiyle ilintiliydi. Cumhurbaşkanı ile Başbakan arasında bile tartışmalara neden olan bu konu, Menderes’in istifaya yanaşma resti ile sona ermiş ve ezan uzun bir aradan sonra yeniden Arapça okutulmaya başlanmıştı. Bu değişiklik ve Menderes’in
{{CquoteAlıntı|Sizler isterseniz hilafeti bile getirirsiniz!}}
açıklaması genç subayların ve aydın kesimin tepkisini çeken uygulamalardan sadece biriydi.
 
210. satır:
 
Darbe ardından, siyasi cinayetlerin çok kısa sürede sona ermesi, güvenlik güçlerinin şiddet eylemlerini darbe öncesinde neden önlemediği / önleyemediği sorularını da beraberinde getirdi. [[Amerika Birleşik Devletleri]] yönetiminin darbeden haberdar olduğu ve darbe gecesi Başkan [[Jimmy Carter]]'a
{{CquoteAlıntı|bizim çocuklar işi bitirdi}}
anlamında bir mesajın, bir toplantının ortasında iletildiğinin anlaşılması, [[12 Eylül]]'de [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]]'nin rolü konusunu da tartışmalara açtı.