Kütle spektrometrisi: Revizyonlar arasındaki fark

{{DetailsDetaylar|Sektör kütle spektrometresi}}Bir sektör alan kütle analizörü [[Elektrik yükü|yüklü parçacıkların]] [[hız]]ını ve/veya yolunu etkilemek amacı ile bir statik elektrik ve/veya manyetik alan kullanır. Yukarıda gösterildiği üzere, [[sektör aleti]] iyonlar kütle analizöründen geçerken onların rotalarını değiştirir. Bu işlemi m/z oranına göre yapar, daha çok yüklü ,hızlı ve hafif parçacıklar daha çok sapma gösterir. Bu analizör daha inçe menzil seçimleri için kullanılabilir veya bir aralığın içinde bulunan bütün ''m/z''' leri tarayarak ortamda bulunan iyonların kataloğunu çıkartmak için kullanabilir.<ref>{{Cite journal|year=1986|title=Extending the Mass Range of a Sector Mass Spectrometer|vauthors=Cottrell JS, Greathead RJ|journal=Mass Spectrometry Reviews|volume=5|pages=215–247|doi=10.1002/mas.1280050302|issue=3|bibcode=1986MSRv....5..215C}}</ref>

{{DetailsDetaylar|uçuş süresi kütle spektrometri}}Uçuş süresi (time-of-flight/TOF) analizörü aynı potansiyel ile iyonları bir [[Elektrik Alan|elekrik alan]] kullanarak hızlandırır ve iyonların detektöre varma sürelerini ölçer. Eğer bütün parçalar aynı [[Elektrik yükü|yüke]] sahip ise, [[kinetik enerji]]<nowiki/>leri de aynı olma eğilimindedir ve bu durumda yionların [[hız]]ları [[kütle]]lerine bağıl olarak değişir.<ref>In the event that the ions do not start at identical kinetic energies, some ions may lag behind higher kinetic energy ions decreasing resolution. Reflectron geometries are commonly employed to correct this problem. {{Cite journal|doi=10.1002/mas.1280120202|title=Time-of-flight mass analyzers|year=1993|author=Wollnik, H.|journal=Mass Spectrometry Reviews|volume=12|pages=89–114|issue=2|bibcode=1993MSRv...12...89W}}</ref> Ancak aynı m/z' ye sahip olanlar parçalar bile detektöre farklı zamanlarda varabilirler çünkü farklı ilk hızlara sahiptirlerdir. İyonun ilk hızı kütleye bağıl değildir, yani ilk hız kütleden bağımsızdır, bu da TOF-MS(TOF- kütle spektrometri) tekniğinin problemli noktasıdır. İlk hızlar arasındaki fark kendini son hızlarda da gösterir, ilk hızlardaki fark son hızlardaki farka dönüşür. Böylece, aynı m/z değerine sahip iyonlar detektöre farklı zamanlarda varmış olur. Bu problemin üzerinden gelebilmek için zaman-gecikmesi odaklı/ertelenmiş ekstraksiyon TOF-MS ile birleştirilir.<ref>{{Cite journal|last=Guilhaus|first=Michae|date=|title=Principles and Instrumentation in Time-of-flight Mass Spectrometry|url=https://pdfs.semanticscholar.org/f8b2/3adb80b33deadb9a1e521409e84b9fdae04d.pdf|journal=JOURNAL OF MASS SPECTROMETRY|volume=30|pages=1519È1532|via=Google Scholar}}</ref>

{{DetailsDetaylar|Kuadrupol kütle filtresi}}[[Kuadrupol kütle analizör]]<nowiki/>leri, [[Radyo frekansı|radyo frekansı(RF)]] [[kuadrupol]] alanının (kuadrupol alanı 4 paralel çubuk ile oluşturur) içinden geçen iyonların rotalarını titreşen elektrik alan kullanarak seçici olarak stabilize ve destabilize eder. alandan sadece belirli bir m/z aralığının içinde kalan parçalar girer ama çubuklardaki potansiyelin değiştirilmesiylem/z değerleri geniş bir aralığa hızlıca kaydırılabilir. Bu kaydırma işlemi tek bir hamlede kesiksiz veya kesikli (birden fazla hamlede) gerçekleştirilebilir. Bir kuadrupol kütle analizörü bir kütle seçici filtre gibi davranır ve [[kuadrupol iyon tuzağı]], iyon tuzağı tuzaklanması hedeflenen parçaları değil de hedeflenmeyen parçaları tuzaklamak için tasarlanmış olması dışında özellikle de lineer kuadrupol iyon tuzağı, ile yakından ilişkilidir. Bu özelliğinden dolayı bu yapılar geçiş kuadrupolleri olarak da bilinirler. Manyetik olarak güçlendirilmiş kuadrupol kütle analizörleri ek bir magnetik alan içerirler, bu ek alan eksen veya en boyunca uygulanabilir. Yeni tip bu alet çözünürlük ve/veya hassaslık açısından ek bir perfromans sağladı. Çözünürlük ve hassaslık uygulanan magnetik alanın yön ve büyüklüğüne göre değişir.<ref>{{cite journal|vauthors=Syed SU, Maher S, Taylor S|title=Quadrupole mass filter operation under the influence of magnetic field|journal=Journal of Mass Spectrometry|volume=48|issue=12|pages=1325–39|date=December 2013|pmid=24338888|doi=10.1002/jms.3293|bibcode=2013JMSp...48.1325S}}</ref><ref>{{cite journal|vauthors=Maher S, Syed SU, Hughes DM, Gibson JR, Taylor S|title=Mapping the stability diagram of a quadrupole mass spectrometer with a static transverse magnetic field applied|journal=Journal of the American Society for Mass Spectrometry|volume=24|issue=8|pages=1307–14|date=August 2013|pmid=23720050|doi=10.1007/s13361-013-0654-5|bibcode=2013JASMS..24.1307M}}</ref> Geçiş kuadrupolünün yaygın bir çeşidi olarak üçlü kuadrupol kütle spektrometreleri mevcuttur. "Üçlü kuad" birbirini izleyen üç adet kuadrupol basamağına sahiptir. Bu basamaklardan ilki ikinci kuadrupole gitmesi gereken belirli iyonların geçişini sağlar ve bu amaçla bir kütle filtresi gibi davranır. İkinci kuadrupole bir çarpışma çemberidir, çemberinde için iyonlar parçalara ayrılabilir. Üçüncü kuadrupol de bir kütle filtresi gibi işlev görür, belirli iyonların iyon detektörüne geçişini sağlar. Eğer bir kuadrupolüne bazı kütle filtresi ayarları aralığı ani ve tekrar ederek döngüler oluşturulursa, tüm spektra rapor edilebilir. Benzeri şekilde, bir üçlü kuad ile [[ardışık kütle spektrometrisi]] karakteri tipi taramalar yapılabilir.

{{DetailsDetaylar|Kuadrupol iyon tuzağı}}[[Kuadrupol iyon tuzağı]] kuadrupol kütle analizörü ile aynı fiziksel presipleri paylaşır fakat iyonları yakalaması ve sonra düzenekten çıkartması özelliği yönünden farklı bir konuma sahiptir. İyonlar başlıca kuadrupol RF (Kuadrupol RF alanı,genellikle DC vya yardımcı AC potansiyellerine bağlı ,iki tane sonbaşlık elektrotunun arasındaki bir çember elektrotun içersinde kalan alanı ifade eder) alanında tutulurlar. Numune dahili olarak (bir elektron veya lazer hüzmesi ile) veya harici olarak(bir sonbaşlık elektrotundaki bir açıklıktan alete giriş sağlanarak) iyonize edilir.

{{DetailsDetaylar|Yörünge tuzağı}}[[Yörünge tuzağı]] aleti [[Fourier transform iyon siklotron rezonansı]] kütle spektrometresine (aşağıdakıdaki metine bkz.) benzerdir. İyonlar dingil şekilli bir elektrotu merkez alarak çevresinde [[elektrostatik]] olarak tuzaklanıp bir yörüngeye otururlar. Elektrot iyonları hapseder böylece ikisi birden(elektrot ve iyonlar) merkez elektrot çevresinde yörüngeye oturur. ve merkez elektrotun uzun olan eksenince bir ileri bir geri titreşirler. Titreşimler aletin üzerine kayıt yaptığı detektör tabağının üzerinde bir [[resim akımı]] oluşturur. Resim akımının frekansı iyonların m/z oranlarında bağlıdır. Kütle spektrumu kaydedilmiş resim akımının [[Fourier transformasyonu]] ile elde edilir.<ref>

{{DetailsDetaylar|Fourier transform iyon siklotron rezonans}}[[Fourier transform iyon siklotron rezonans]] (Fourier transform mass spectrometry-FTMS),veya tam adıyla Fourier transform iyon siklotron rezonans MS, kütleyi iyonların [[siklotronlama]]sı ile üretilen [[resim akımı]]<nowiki/>nı belirleyerek ölçer. Bir detektör([[elektron çoklayıcısı]]) ile iyonların sapmalarını ölçmek yerine iyonlar bir [[Penning tuzağı]]<nowiki/>na(bir statik elektrik/manyetik [[Iyon tuzağı|iyon tuzağı]]) doldurulur. Penning tuzağında iyonlar etkin bir biçimde bir düzeneğin parçası haline gelir. Boşlukta sabitlenmiş pozisyondaki detektörler, kendilerine yakın noktalardan geçen iyonların elektrik sinyalini ölçer ve periyodik sinyaller üretir. İyonların döndürülmesinin frekansı m/z oranı tarafından belirlendiğinden, [[Fourier transfromu]] sinyaller üzerinde kullanılarak m/z oranı belirlenebilir. [[Fourier transform kütle spektrometri]]<nowiki/>si (Fourier transform mass spectrometry-FTMS) yüksek hassaslık (bir iyon birden fazla kere "hesap" edildiğinden), ve daha yüksek [[Çözünürlük (spektrometri)|çözünürlüğe]] (daha ince ölçümler sağlar) sahip olmasından avantajlı konumdadır.<ref>