Kuark: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Nanahuatl (mesaj | katkılar)
k düzeltme
düzeltme AWB ile
81. satır:
[[SLAC Ulusal Hızlandırıcı Laboratuvarı|Stanford Doğrusal Hızlandırıcı Merkezi]]nde (SLAC) 1968 yılında yapılan [[derin inelastik saçılma]] deneyleri, protonun daha küçük, [[Nokta parçacık|nokta benzeri parçacıklardan]] oluştuğunu ve böylece bir temel parçacık olmadığını gösterdi.<ref name="Bloom">{{Dergi kaynağı |ilk=E. D. |son=Bloom |başlık=High-Energy Inelastic ''e''–''p'' Scattering at 6° and 10° |dergi=Physical Review Letters |cilt=23 |sayı=16 |sayfalar=930-934 |yıl=1969 |dil=İngilizce |doi=10.1103/PhysRevLett.23.930}}</ref><ref name="Breidenbach">{{Dergi kaynağı |ilk=M. |son=Breidenbach |başlık=Observed Behavior of Highly Inelastic Electron–Proton Scattering |dergi=Physical Review Letters |cilt=23 |sayı=16 |sayfalar=935-939 |yıl=1969 |dil=İngilizce |doi=10.1103/PhysRevLett.23.935}}</ref> O dönemde fizikçiler bu nesneleri kuarklar ile ilişkilendirmek konusunda tereddütlü olduklarından parçacıklar, [[Richard Feynman]] tarafından türetilen "[[parton (fizik)|parton]]" olarak adlandırdı.<ref>{{Dergi kaynağı |ilk=Richard |son=Feynman |yazarlink=Richard Feynman |başlık=Very High-Energy Collisions of Hadrons |dergi=Physical Review Letters |cilt=23 |basım=24 |sayfalar=1415-1417 |yıl=1969 |dil=İngilizce |doi=10.1103/PhysRevLett.23.1415}}</ref><ref>{{Dergi kaynağı |yazar=Kretzer; S. ''et al.'' |başlık=CTEQ6 Parton Distributions with Heavy Quark Mass Effects |dergi=Physical Review D |cilt=69 |basım=11 |sayfa=114005 |yıl=2004 |dil=İngilizce |id={{arXiv|hep-ph/0307022}} |doi=10.1103/PhysRevD.69.114005}}</ref>{{kdş|Griffiths|2008|p=42}} Bu deneyler sırasında gözlemlenen cisimler, diğer çeşnilerin de keşfedilmesiyle daha sonra yukarı ve aşağı kuark olarak tanımlanacaktı.{{kdş|Peskin|Schroeder|1995|p=556}} Buna rağmen parton, hadronların bileşenlerini (kuarklar, antikuarklar ve gluonlar) tanımlayan ortak bir terim olarak kullanımda kaldı.
 
Garip kuarkın varlığı SLAC'deki saçılma deneyleri ile dolaylı olarak doğrulandı. Bu, Gell-Mann ve Zweig'ın üç kuark modelinin gerekli bileşeni olmasının yanı sıra, 1947'de kozmik ışınlarda keşfedilen [[kaon]] (K) ve [[pion]] (π) hadronları için de açıklama getirmekteydi.<ref>{{Kitap kaynağı |ilk=V. V. |son=Ezhela |yıl=1996 |başlık=Particle Physics |sayfa=2 |yayımcı=Springer |isbn=1563966425 |dil=İngilizce}}</ref> 1970'dekiteki bir araştırmada Glashow, [[Yannis İliopulos]] ve [[Luciano Maiani]]; [[çeşni değiştiren yüksüz akım]]ları açıklayan [[GIM mekanizması]]nı ortaya attı. Bu teorik model, henüz keşfedilmemiş tılsım kuarkın varlığına dair yeni kanıtlar oluşturmaktaydı.<ref>{{Dergi kaynağı |ilk1=S. L. |son1=Glashow |ilk2=Y. |son2=İliopulos |ilk3=L. |son3=Maiani |başlık=Weak Interactions with Lepton–Hadron Symmetry |dergi=Physical Review D |cilt=2 |sayı=7 |sayfalar=1285-1292 |yıl=1970 |dil=İngilizce |doi=10.1103/PhysRevD.2.1285}}</ref>{{kdş|Griffiths|2008|p=44}} Var olması gerektiği düşünülen kuark çeşnisi sayısı 1973 yılında, [[Makoto Kobayashi]] ve [[Toshihide Maskawa]] başka bir kuark çifti olmasının, [[CP ihlali]]nin deneysel gözlemiyle açıklanabileceğini ifade etmesiyle altıya yükseldi.<ref name="KM">{{Dergi kaynağı |ilk1=M. |son1=Kobayashi |ilk2=T. |son2=Maskawa |başlık=CP-Violation in the Renormalizable Theory of Weak Interaction |url=http://ptp.ipap.jp/link?PTP/49/652/pdf |dergi=[[Progress of Theoretical Physics]] |cilt=49 |basım=2 |sayfalar=652-65 |yıl=1973 |doi=10.1143/PTP.49.652 |dil=İngilizce}}</ref>
 
Tılsım kuarklar Kasım 1974'te, [[Burton Richter]] önderliğindeki ekip tarafından SLAC'ta ve [[Samuel C. C. Ting]] önderliğindeki ekip tarafından [[Brookhaven Ulusal Laboratuvarı]]'nda gerçekleştirilen farklı ve bağımsız deneylerde ilk kez tespit edildi. Tılsım kuarklar; mezonlarda, tılsım antikuarklara [[Bağlı durum|bağlı]] bir şekilde gözlemlendi. Keşfedilen meon için Ting'in ''J'', Richter'ın ise ''ψ'' (''psi'') sembolünü kullanması nedeniyle mezonun resmî adı [[J/psi mezonu]] oldu. Bu keşifle birlikte kuark modelinin geçerliliği kabul görüldü.{{kdş|Griffiths|2008|p=42}}
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Kuark" sayfasından alınmıştır