Vikipedi

Türkiye'de çok partili dönem: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Aybeg (mesaj | katkılar)
Devriyeler
47.701 değişiklik
Değişiklik özeti yok
44. satır:
1973 seçimlerinde seçmen ilk defa ortanın solunda bir partiyi; CHP'yi birinci parti yapmıştır.
 
== [[Sağ-Solsol Çatışması]]çatışması ==
{{ana madde|Sağ-sol çatışması}}
1970'li yılların başından itibaren bir sol-sağ çatışması ve bu çatışmanın yarattığı terör başta üniversiteler olmak üzere tüm Türkiye'yi pençesine almıştı. 12 Eylül öncesinde günlük ortalama kurban sayısı 30'a kadar çıkmıştı. Ülke en değerli evlatlarını siyasal teröre kurban veriyordu.
 
Satır 51 ⟶ 52:
1973'ten sonra giderek anarşi tırmandı. Sağ-sol çatışması büyüdü. Şehirlerde kurtarılmış bölgeler ortaya çıktı. Her kademede eğitim gittikçe zorlaşıp imkânsız hale geliyordu. Yüksek bir enflasyon büyük bir ekonomik krizin haberciliğini yapıyordu.
 
[[Milliyetçi Cephe Hükümetlerihükûmetleri|Milliyetçi Cephe hükümetleri]]nin ardından seçmen, sosyal demokratlara tarihin en büyük desteğini vererek CHP'yi [[1977 Türkiye Cumhuriyeti genel seçimleri|1977 seçimlerinde]] birinci parti yaptı. Tek başına hükümeti kuracak çoğunluğa erişemeyen Ecevit bir takım transferlerle, bağımsız on bir milletvekilinin desteğini alarak hükümet kurdu ama bu hükümetin büyük başarısızlığı hem sosyal demokrasinin hem de sivil siyasetin sonunu getirdi.
 
Ne birinci ne de ikinci [[MC Hükümetleri]]hükümetleri ne de Ecevit'in bağımsızlarla kurduğu hükümet bu gidişi durduramadılar. Ecevit'in başarısızlıkla sonuçlanan hükümet denemesinden sonra azınlık hükümeti olarak Demirel iktidara gelmiştir.
 
1980'de Genel Kurmay Başkanı ve dört Kuvvet Komutanı Cumhurbaşkanı'na tırmanan anarşiden endişe ettiklerini ve buna mutlaka bir çare bulunmasının gerektiğini ifade eden bir mektup verdiler. Mektubu yılbaşından önce alan Cumhurbaşkanı 2 Ocak günü Başbakan Demirel'e vermiştir.
Satır 100 ⟶ 101:
1995 genel seçimlerinde [[Refah Partisi]] %21 oy oranı ile 1. parti olmuş ve [[Tansu Çiller]] genel başkanlığındaki [[DYP]] ile koalisyon Hükümeti kurmuştur.
 
=== 28 Şubat Sürecisüreci ===
[[12 Eylül Darbesi]] sonucu ortaya çıkan siyasetin etkisiyle 1980 ve 1990'larda radikal sağcı grupların güçlenmiş ve bunun sonucu olarak [[Refah Partisi]] 1995'teki genel seçimlerinde siyasette güçlü duruma gelmiştir. 1996 yılında, seçimlerinin ardından kurulan DYP-[[ANAP]] hükümetinin kısa sürede dağılmıştır. Bunun üzerine [[Türkiye Büyük Millet Meclisi|TBMM]]'de birinci parti durumunda olan [[Refah Partisi|RP]] ile DYP arasında kurulan 54. hükümet, 8 Temmuz 1996'da [[Türkiye Büyük Millet Meclisi|TBMM]]'de yapılan oylamada güvenoyu almayı başarmıştır.
 
Satır 109 ⟶ 110:
24 Aralık 1995 tarihindeki seçimlerde oy oranını artırarak solun en büyük partisi haline gelen [[Demokratik Sol Parti|DSP]], ANAP ve [[Demokrat Türkiye Partisi|DTP]]'yle birlikte kurulan Anasol-D hükümetinde yer almış ve Bülent Ecevit Başbakan yardımcısı olmuştur. Daha sonra da DYP ve ANAP'ın desteğiyle DSP bir azınlık hükümeti kurmuştur.
 
=== Susurluk Skandalıskandalı ===
'''Susurluk Skandalı'''skandalı veya '''Susurluk Kazası'''kazası, 3 Kasım 1996'da saat 19.25 sularında [[Balıkesir]]-[[Bursa]] karayolunda [[Susurluk]] ilçesi Çatalceviz mevkiinde meydana gelen trafik kazası sonucu, yasadışı [[polis]]-[[mafya]]-[[aşiret]] ilişkilerinin ortaya çıkması ile patlak veren skandal. Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en önemli skandallarındandır.
 
Kazanın ardından kamuoyu, "devlet, siyaset, mafya" üçgeninde yasadışı ilişkilerin ortaya çıkartılmasını talep etti. "[[Aydınlık İçin Bir Dakika Karanlık]]" ismi verilen sivil toplum eylemleriyle ve medyanın desteği ile üstü örtülen ilişkilerin ve faaliyetlerin açıklanmasını talep etti.
 
== Bakınız ==
* [[Türkiye Siyasal Sözlüğü]]
 
{{Türkiye konuları}}
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Türkiye%27de_çok_partili_dönem" sayfasından alınmıştır