Halaf kültürü: Revizyonlar arasındaki fark

'''Halaf Kültürü''', Kuzey [[Mezopotamya]]'nın Çanak Çömlekli [[Neolitik Çağ]]'ında, [[Tell Halaf]]'da (Halaf Höyüğü) kesintisiz olarak gelişen bir [[tarihöncesi]] kültürdür. Tell Halaf yerleşimi, MÖ 6.000 civarı ile MÖ 5.400 arasında<ref>Yrd. Doç. Dr. Engin Akdeniz [http://www.iudergi.com/tr/index.php/anadolu/article/view/1249 ''Halaf ve Obeyd Kültürleri Üzerine Bazı Gözlemler ve Pirot Höyüğün Halaf-Obeyd Boyalı Çanak Çömleği''] Anadolu Araştırmaları Sayı 17/2 Sh.: 3</ref> '''Halaf Dönemi''' olarak adlandırılan bir dönem boyunca gelişmiştir. Halaf Kültürü'nü yine aynı bölgede [[Obeyd Kültürü]] izlemiştir. Halaf Kültürü adını, günümüzde Türkiye – Suriye sınırının hemen güneyinde yer alan ve [[Erken Kalkolitik Çağ]]'a tarihlenen [[Tell Halaf]] yerleşiminden almaktadır. Halaf Kültürü'nün [[Samarra Kültürü|Samarra]] ve [[Hassuna Kültürü|Hassuna]] kültürlerinden kaynaklanmadığı ama onlardan etkilendiği görüşü hakimdir.<ref name="SH11">Dr. Savaş Harmankaya, ''Türkiye Kalkolitik Araştırmaları Üzerine Bir Değerlendirme'' Sh.: 11</ref>

 

 

=== Mimari ===

Halaf Dönemi mimarisi, "''tolos''" adı verilen, dairesel planlı, taş temel üzerine [[kerpiç]] duvarlı, ahşap malzemeden kubbe tavanlı yapılarla özdeş tutulmaktadır. Bazı toloslarda, bitişik inşa edilmiş "''dromos''" adı verilen, yapıya eklenmiş dörtgen planlı yapılar görülmektedir. Anadolu'da bu tarz yapılar [[Yunus Höyük]], [[Turlu Höyük]] (Şehzade Höyük olarak da bilinir), [[Coba Höyük]], [[Girikihaciyan Höyüğü]], [[Kurban Höyük]], [[Çavi Tarlası]] ve [[Nevali Çori]]'de görülmektedir.<ref name="SH10"/> Tolosların çapları değişken olup 1,75 metre ile 7,75 metre arasında değişebilmektedir.<ref>Vildan Gürdil, Sh.: 33d</ref> Küçük çaplı tolosların, konut olarak kullanılmak için çok küçük olduğu gerekçesine dayanılarak zahire ambarı olarak kullanıldığı düşünülmektedir. Dörtgen planlı odaların da konut olduğu, bitişik tolosun da zahire ambarı olduğunu öne sürmek olasıdır.

 

=== Çanak çömlek ===

 

Çanak çömlekli Neolitik Çağ'da seramikler, henüz yaşken kazıma ya da baskı yöntemiyle bezenmekteydi. Bir Kalkolitik Çağ kültürü olan Halaf Kültürü'nde ise süsleme, boya kullanılarak yapılmaya başlanmıştır.<ref>Vildan Gürdil, Sh.: 3</ref>

 

 

=== Diğer buluntular ===

Yontma taş endüstrisinde hammadde olarak [[çakmaktaşı]] ve [[obsidiyen]] kullanılmıştır. Öte yandan Erken kaldolitik Çağ'da çakmaktaşı ve obsidiyen aletlerin kullanımının devam ettiği bilinmektedir. Obsidiyenin tümü Doğu Anadolu Bölgesi'nden gelen malzemedir. Bu bağlamda, Van ve Muş çevresindeki yerleşimlerde bulunan Halaf çanak çömleği, obsidiyenle takas edilmiş görünmektedir. Bu durum, uzak bölgelere kadar uzanan bir ticareti sağlayacak sosyal örgütlenmenin varlığına işaret etmektedir.<ref name="SH11"/>