Toussaint L'Ouverture: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
düzeltme AWB ile
düzeltme AWB ile
16. satır:
== Bağımsızlığa doğru ==
[[Dosya:Le général Toussaint Louverture reçevant un général anglais.jpg|200px|sağ|thumb|General Maitland ve Toussaint L'Ouverture ateşkes görüşmeleri sırasında]]
21 Ocak 1793 günü Fransa kralı [[XVI. Louis]]'nin idam edilmesinden sonra [[İngiltere]] ve [[İspanya]], [[Fransa]]'ya savaş ilan eder. Bu sırada adada hakimiyetini kurmak isteyen Toussaint Fransızlara karşı İspanyol ordusuyla işbirliği yapar. Ancak Eylül 1793'dete adaya çıkartma yapan İngiliz Ordusu tüm dengeleri altüst eder. Bu dönemde Toussaint, soyadı olarak L'Ouverture adını kullanmaya başlar.<ref>Adının Fransızcadan çevirisi ''yeniden dirilen tüm azizler'' anlamındadır.</ref> Artık hatırı sayılır bir askeri güce komuta eden L'Ouverture 1794 yılında adadaki Fransız komutan General Laveaux ile görüşerek saf değiştirir ve Şubat 1794'dete köleliği kaldıran Fransa Ulusal Meclisi saflarına geçtiğini belirtir. Adadaki İspanyollara saldırarak hakimiyetlerindeki kentleri ele geçirir, ilerleyen İngilizlere de saldırır. 1795 yılında başarılı komutanları [[Jean-Jacques Dessalines]] ve [[Henri Christophe]] ile adanın çoğunda hakimiyeti Fransa adına ele geçirir. Haziran 1795'e gelindiğinde İngilizler iç bölgelerden atılarak sahile sürülmüş, İspanyollar ise yenilgiyi kabul ederek adayı terk etmiştir. Adanın denetimini elinde tutan L'Ouverture Mayıs 1797'de adadaki Fransız Cumhuriyeti Ordusunun komutanı ilan edilir. General Thomas Maitland komutasındaki İngiliz Ordusu, L'Ouverture egemenliğini kırmak için son bir saldırı düzenlese de başarısız olacak ve adaya ait limanların uluslararası ticarete açık kalacağının garanti edilmesi üzerine adayı Ekim 1798'de terk edecektir. Bu dönemden sonra L'Ouverture adada kendi otoritesini benimsemeyen diğer siyahi kuvvetleri denetimi altına almakla uğraşır. 1801 yılına gelindiğinde Toussaint L'Ouverture adanın tartışmasız hakimidir. Kölelik kaldırılmış ve yeni anayasa ilan edilmiştir.
 
== İktidarda Napolyon'a karşı ==
22. satır:
 
== Sonu ==
Mağlup olan L'Ouverture Ennery'deki çiftliğinde ev hapside tutulur. Bir süre sonra General Leclerc L'Ouverture ve ailesini tutklayarak Fransa'ya yollar. 2 Temmuz 1802'de Fransa'ya varacak ve 25 Ağustos günü de hapse atılacaktır. Burada sürekli olarak sorgulanacak ve hapishanedeki kötü koşullar nedeniyle zatürreye yakalanacak ve 7 Nisan 1803'dete hayatını kaybedecektir.
 
== Geleneği ==
34. satır:
 
=== Popüler sanata ve hayata etkileri ===
* İngiliz şair [[William Wordsworth]] Ocak 1803'dete ''Toussaint L'Ouverture'e'' adlı bir [[sone]] yazar.
* Fransız yazar, şair ve devlet adamı [[Alphonse de Lamartine]] 1850 yılında onun adına bir oyun yazar.
* 1936 yılında Trinidadlı tarihçi C.L.R. James Siyah Jakobenler isimli bir oyun yazar. Aynı eser 1938 yılında kitap olarak da basılır.
* 1969 yılında çekilen ve başrolde [[Marlon Brando]]'nun yeraldığıyer aldığı [[İsyan (film, 1969)|İsyan]] adlı film [[Haiti Devrimi]] sürecini konu almaktadır. L'Ouverture rolünde oyuncu geçmişi olmayan Evaristo Marquez oynayacaktır.
* [[Santana (müzik grubu)|Santana]]'nın 1971 yılındaki [[Santana III]] adlı albümünde Tousaint L'Ouverture'e adanmış bir şarkı vardır.
* [[Wyclef Jean]], 2009 yılında çıkardığı ''From the Hut, To the Projects, To the Mansion'' albümünde Toussaint L'Ouverture'ün Haiti'deki hayata etkisini ele almıştır.