Demokrasi: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
anlam ayrımı sayfasına yönlenen bağlantı düzeltme AWB ile
düzeltme AWB ile
51. satır:
=== Orta çağ ===
 
[[Dosya:Magna Carta (British Library Cotton MS Augustus II.106).jpg|thumb|rightsağ|Magna Carta]]
Orta çağda demokrasinin gelişme süreci içindeki en büyük olay [[İngiltere]]'de kralın yetkilerini din adamları ve halk adına sınırlayan [[Magna Carta|Magna Carta Libertatum]]'un (Büyük sözleşme) imzalanmasıdır. Bu belge doğrultusunda ilk seçimler [[1265]] yılında yapılmıştı. Fakat bu seçimlere, yapılan kısıtlamalar sebebiyle halkın çok az bir bölümü katılabilmişti.
 
76. satır:
=== Klasik Demokrasi ===
 
[[Dosya:Pnyx.jpg|rightsağ|350px|thumb|Atinalı senatörlerin toplandığı yer: [[Pnyx]]]]
[[Eski Yunan]] şehir-devletlerine dayanır. En iyi uygulayıcısı ve o dönemde en güçlü şehir olan [[Atina]]’dan dolayı [[Atina demokrasisi]] olarak da adlandırılır. ’Belli başlı tüm kararlar, bütün vatandaşların üye olduğu meclis veya Eklesya tarafından alınıyordu. Bu meclis senede en az kırk defa toplanıyordu. Tam zamanlı çalışacak kamu görevlilerine ihtiyaç duyulduğunda, bütün vatandaşları temsil eden küçük bir örnek olmaları için kura usulü ile veya dönüşümlü olarak seçiliyorlardı ve mümkün olan en geniş katılımın sağlanması için görev süreleri kısa tutuluyorlardı. Meclisin yürütme komitesi olarak faaliyet gösteren ve beş yüz vatandaştan oluşan bir konseyi vardı ve elli kişilik bir komite de bu konseye teklifler hazırlardı. Komite başkanlığı görevi sadece bir günlüktü’<ref>Andrew Heywood, ''Siyaset'', Liberte yayınları, 2006, s:102</ref>. Bunun tek istisnası askeri konularla ilgili on generalin tekrar seçilebilme imkânıydı.
 
138. satır:
== Demokrasinin araçları ==
 
[[Dosya:Bundeshaus - Nationalratsratssaal - 001.jpg|250px|leftsol|thumb|[[Bern]] parlâmentosu]]
Demokrasinin oluşmasını sağlayan, demokrasinin gelişmesini amaçlayan kurum ve oluşumlar aslında birçok siyasi sistemde de mevcuttur. Her devletin bir [[anayasa]]ya sahip olması veya her ülkede siyasi parti bulunmasına rağmen yönetim şekilleri olarak isimleri değiştirilir. Çünkü önemli olan bu kurumlar arasındaki ilişkilerdir.
 
145. satır:
{{ana madde|Parlamento}}
 
Demokraside [[parlamento|meclis]], rekabet ve eşit oy ilkeleriyle halkın temsilcilerinin oluşturduğu bir kurumdur. Meclis sistemleri hem nitelik hem de nicelik olarak her ülkede farklı gelişmiştir. [[Dosya:ElezioneBrunate.jpg|leftsol|275px|thumb|Siyasi partilerin seçim listesi]] Tek meclisli sistem, çift meclisli sistem ve [[başkanlık sistemi]] olarak genellendirebiliriz. Yine görev olarak, güçler ayrılığı ilkesindeki yasamayı yapan kurum olarak genellendirebiliriz. Meclislerin işlevleri: yasama, temsil, denetleme ve meşruluktur.
 
=== Siyasi partiler ===
171. satır:
=== Kolluk kuvvetleri ===
 
[[Dosya:BKK24090603.jpg|thumb|rightsağ|275px|Tayland, 24 Eylül 2006 askeri darbesinden bir görüntü.]]
[[Ordu (askeriye)|Ordu]] ve [[polis]] güçlerinin demokraside ne kadar bulunduğu, ne kadar bulunması gerektiği her zaman tartışma konusu olmuştur. Dış tehlikelere karşı ordunun iç düzen içinde polisin silah tekellerinin bulunması onları demokrasi için gerekli kılmakla birlikte demokrasiyi kaldırma veya kesintiye uğratma güçleriyle de tartışma konusu yapmıştır.
 
191. satır:
=== Kadınlar ===
 
[[Dosya:Votingwomen.jpg|rightsağ|245px|thumb|[[Bangladeş]]li kadınlar]]
Demokraside siyasi eşitlik temel olsa bile kadınlar bu eşitliği ancak 20. yüzyılda kazanabilmişlerdir. Kadınların siyaset hayatına katılımını destekleyenler; bunun siyasi etiği geliştireceğini söylerken karşı çıkanlar aile yapısının bozulacağı düşüncesini dile getiriyorlardı.
 
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Demokrasi" sayfasından alınmıştır