Öter ardıç kuşu: Revizyonlar arasındaki fark

Öter ardıç kuşu 1831 yılında [[Almanlar|Alman]] [[ornitolog]] [[Christian Ludwig Brehm]] tarafından tanımlanmıştır ve o zamandan beri ilk verilen bilimsel adını korumaktadır: ''Turdus philomelos''.<ref name="Brehm">{{Cite book| last = Brehm | first = Christian | title = Handbuch der Naturgeschichte aller Vogel Deutschlands | year = 1831 | page = 382 | isbn =}}{{Alm}}</ref> Cins ismi olan ''Turdus'', ''ardıç kuşu''nun [[Latince]]sidir. Bilimsel adın ikinci bölümü ise [[Yunan mitolojisi]]nde dili kesildikten sonra şakıyan bir kuşa dönüşen Atinalı prenses [[Filomela]]'ya bir atıftır. Adı [[Grekçe]] ''Φιλο'' ''philo-'' (''seven''), ve ''μέλος'' ''melos'' (''şarkı'') kelimelerinden oluşmuştur.<ref name="BTO">{{Web kaynağı | başlık = Song Thrush ''Turdus philomelos'' [CL Brehm, 1831 ] | çalışma = BTO Birdfacts | url = http://blx1.bto.org/birdfacts/results/bob12000.htm | yayıncı = British Trust for Ornithology | erişimtarihi = 2008-01-25 | arşivengelli = evet}}{{İng}}</ref>

=== Sınıflandırma ===

Yakın zamanlarda yapılan moleküler bir araştırma sonucunda öter ardıç kuşunun en yakın akrabalarının, benzer renkte tüylere sahip olan [[ökse ardıç kuşu]] (''T. viscivorus'') ve [[Çin ardıç kuşu]] (''T. mupinensis'') olduğu ortaya çıkmıştır. Bu üç tür ''Turdus'' soyundan erken dönemlerde ayrılan bir dalına aittirler ve [[karatavuk]] (''T. merula'') gibi diğer Avrupa ardıç kuşları ile akrabalık bağları daha uzaktır.<ref name="Voelker et al 2007">{{Dergi kaynağı | author=Voelker G, Rohwer S, Bowie RCK, Outlaw DC | year=2007 | title=Molecular systematics of a speciose, cosmopolitan songbird genus: Defining the limits of, and relationships among, the ''Turdus'' thrushes | journal=Molecular Phylogenetics and Evolution | volume=42 | pages=422–434 | doi=10.1016/j.ympev.2006.07.016 | pmid=16971142 | issue=2}}{{İng}}</ref>

 

Öter ardıç kuşu 20 ila 23,5&nbsp;cm boyunda ve 50 ila 107 g ağırlığındadır. Erkek ile dişinin tüyleri birbirine benzer. Sırtları düz kahverengi, alt tüyleri ise "V" şeklinde kara benekli krem ya da sarı-ten rengidir ve karın tüyleri daha soluktur. [[Kuyruk]]ları kısadır. Kanat altları sıcak sarı renkli, gagaları sarımsı ve ayak ile bacakları da pembedir. Bu türün üst tüylerinin tonu [[İsveç]]'ten [[Sibirya]]'ya doğru donuklaşır. Yavru kuşlar da erişkin kuşlara benzer ama sırtlarında ve kanat üst tüylerinde ten rengi ve turuncu çizgiler bulunur.<ref name="Clement" />

 

Avrupa ardıç kuşları arasında öter ardıç kuşuna en çok benzeyen tür [[kızıl ardıç kuşu]]dur (''T. iliacus'') ama bu türün kalın ve beyaz bir göz bandı bulunur, yanları kızıldır ve uçarken kanat alt tüyleri kızıl renklidir. [[Ökse ardıç kuşu]] (''T. viscivorus'') daha büyüktür ve kuyruk köşeleri beyaz renklidir. [[Çin ardıç kuşu]]nun (''T. mupinensis'') tüy renkleri çok benzese de yüzünde kara izler bulunur ve aynı bölgede yaşamaz.<ref name="Clement" />

 

 

== Dağılımı ve yaşam alanları ==

Öter ardıç kuşu [[Avrupa]]'nın çoğu bölgesinde yaşar ancak [[İber Yarımadası]]'nın büyük bölümünde, [[İtalya]]'nın ovalarında ve [[Yunanistan]]'ın güneyinde bulunmaz. [[Ukrayna]] ve [[Rusya]]'da [[Baykal Gölü]]'ne kadar olan alanda da bulunur. [[Norveç]]'te 75° Kuzey enlemine, [[Sibirya]]'da ise yaklaşık 60° Kuzey enlemine kadar çıkar. [[İskandinavya]], [[Doğu Avrupa]] ve Rusya'da yaşayan kuşlar kışları [[Akdeniz]] çevresinde, Kuzey Afrika'da ve [[Orta Doğu]]'da geçirir. Üreme alanlarının daha yumuşak iklime sahip olduğu batı kısımlarında ise bazı kuşlar göçer.<ref name="Clement" />

 

 

== Davranış ==

[[Dosya:Song Thrush cracking a snail shell.ogv|thumb|[[Salyangoz]]un kabuğunu kırarken.]]

Öter ardıç kuşu genellikle sürü hâlinde yaşayan bir tür değildir ancak kışları birkaç kuş bir arada yuva yapabilir ve uygun beslenme alanlarında [[karatavuk]], [[tarla ardıç kuşu]], [[kızıl ardıç kuşu]] ve [[kara gerdanlı ardıç kuşu]] gibi diğer kuşlarla bir arada görülebilir.<ref name="Clement" /> Daha çok göçmen özellikleri taşıyan tarla ardıç kuşu ve kızıl ardıç kuşunun aksine öter ardıç kuşu kışları aynı bölgeye göçer.<ref name="BWP"/>

=== Üreme ve hayatta kalma ===

 

Dişi öter ardıç kuşu çalılıklarda, ağaçlarda ya da Hebridler alt türünde görüldüğü üzere yerde kase şeklinde, çamur ve kuru ot ile sıvanmış bir yuva yapar. Parlak mavi ve siyah ya da mor benekli dört ila beş yumurta yumurtlar.<ref name="Clement" /> Yumurtalar genellikle 2.0 ila 2.7&nbsp;cm büyüklüğünde ve 6 g ağırlığındadır ve ağırlığının %6'sı kabuktan oluşur.<ref name="BTO" /> Kuluçkaya dişi kuş tek başına 10 ila 17 gün boyunca yatar ve yavrular yumurtadan çıktıktan sonra yine 10 ila 17 gün arasında palazlanır. Yıl içinde iki ila üç kere yavrulama normaldir ancak yaşam bölgelerinin kuzeyinde yılda bir kere yavrulanır.<ref name="Clement" /> Britanya adalarında yavru kuşların yaşamda kalma yüzdesi %54.6 iken erişkin kuşlar için %62.2 dir. Tipik yaşam süresi üç yıldır ancak en uzun yaşam süresi olarak 10 yıl 8 ay kaydedilmiştir.<ref name="BTO" /> Öter ardıç kuşu yuvalarına [[bayağı guguk]] gibi [[gugukgiller]]den kuşlar yumurtalarını bırakırlar ancak kendi yumurtalarına benzemeyen bu yumurtalar öter ardıç kuşu tarafından tanındığı için bu durum çok sık görülmez.<ref name="BB95">{{Dergi kaynağı | last= Davies | first= N. B. | month=March | year=2002 | title= Cuckoo tricks with eggs and chicks | journal= British Birds | volume=95 | issue= 3 | pages=101–115}}</ref> Yine de [[karatavuk]]lar tarafından erişkin guguk kuşuna karşı gösterilen saldırgan tavır öter ardıç kuşu tarafından gösterilmez.<ref name="Grim">{{Dergi kaynağı | last=Grim | first= Tomáŝ | coauthors= Honza, Marcel | month= | year=2001 | title= Differences in behaviour of closely related thrushes (''Turdus philomelos'' and ''T. merula'') to experimental parasitism by the common cuckoo ''Cuculus canorus'' | format = PDF | journal= Biologia, Bratislava | volume=56 | issue=5 | pages= 549–556 | url=http://www.zoologie.upol.cz/osoby/Grim/Grim_&_Honza_Biologia_2001.pdf}}</ref> Yeni Zelanda'ya yerleştirilen kuşlar, burada guguk kuşu olmamasına rağmen, geçen 130 yıldan fazla sürede kendi yumurtalarına benzemeyen bu yumurtaları tanıma ve reddetme yetisini kaybetmemiştir.<ref name="JAB">{{Dergi kaynağı | last= Hale | first= Katrina | coauthors= Briskie, James V. | month=March | year=2007 | title=Response of introduced European birds in New Zealand to experimental brood parasitism | journal= Journal of Avian Biology | volume=38 | issue= 2 | pages=198–204 | doi =10.1111/j.0908-8857.2007.03734.x | url=http://www.blackwell-synergy.com/doi/abs/10.1111/j.0908-8857.2007.03734.x}}</ref>

 

 

== Korunma durumu ==

Öter ardıç kuşu yaklaşık 10 milyon kilometrekare olarak tahmin edilen geniş bir alana yayılmıştır ve yalnızca Avrupa'da 40 ila 71 milyon arası olan büyük bir populasyına sahiptir.<ref name="IUCN2012">{{IUCN2006|değer biçenler=BirdLife International.|yıl=2012|id=106006407/0|başlık=Turdus philomelos|alınma=5 Temmuz 2012}}</ref>