Smyrne Cassaba & Prolongements: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
→‎Dış bağlantılar: clean up, değiştirildi: {{Anadolu Demiryolları}} → {{Türkiye'deki demiryolu hatları}} AWB ile
Bluetime93 (mesaj | katkılar)
Güncelleme
2. satır:
| ad = Smyrne Cassaba & Prolongements (SCP)<br/>İzmir-Kasaba (Turgutlu) Demiryolu
| logo =
| işlem_kodu =
| tip = [[Demiryolu şirketi]]
| tür =
| şirket_sloganı =
| kader =
| önceli =
| ardılı = [[İzmir-Bandırma-Afyonkarahisar Demiryolu]], [[Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları|TCDD]]
| kuruluş = {{Açılış tarihi ve yaşı|1863}}
| kurucu =
| feshedilme = {{Açılış tarihi ve yaşı|1934}}
| iflas =
| şehir =
| ülke = {{bayraksimge|Osmanlı İmparatorluğu}} [[Osmanlı İmparatorluğu]]
| konum = [[İzmir]]
| hizmet_bölgesi = [[İzmir]]-[[Manisa]]-[[Soma, Manisa|Soma]]-[[Balıkesir]]-[[Bandırma]]<br/>[[İzmir]]-[[Manisa]]-[[Turgutlu]]-[[Alaşehir]]-[[Uşak]]-[[Afyonkarahisar]]
| önemli_kişiler =
| alan =
| ürün =
| hizmetleri = [[Demiryolu|Demiryolu taşımacılığıulaşımı]]
| gelir =
| işletme_gelir =
| net_gelir =
| yönetilen_varlıklar =
| toplam_varlıklar =
| özkaynak =
| sahibi = '''İlk Sahibi''': The Smyrna Cassaba Railway ('''SCR''')<br />'''İkinci Sahibi''':Société Ottomane du Chemin de fer de Smyrne-Cassaba et Prolongements ('''SCP''')
| çalışan_sayısı =
| kaynak =
| bölgeler =
| yan_kuruluş =
| web_sitesi =
| dipnotlar =
| intl =
}}
[[Dosya:Akalan 68@hotmail.com - panoramio - akalan68.jpg|250px|sol|küçükresim|Hattın Başlangıcıbaşlangıç noktası [[Basmane Garı]]]]
'''Smyrne Cassaba & Prolongements (SCP)''', (''İzmir ([[Basmane Garı|Basmane]])-Kasaba ([[Turgutlu]]) Demiryolu ve Uzantıları'' ya da kısaca ''İzmir-Kasaba (Turgutlu) Demiryolu)'', [[Batı Anadolu]]'da [[1863]]'ten [[1934]] yılında [[Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları|TCDD]] tarafından satın alınıncaya kadar işletilen demiryolu hattıdır.
 
Hattın toplam uzunluğu 695&nbsp;km'dir ve [[Demiryolu hat genişliği|normal hat genişliğinde]] ('''1.435mm (4 feet 8½ inç)''') olarak inşa edilmiştir. Demiryolu hattı [[1863]]'ten [[1893]]'e kadar '''"The Smyrna Cassaba Railway (SCR)"''' şirketi tarafından, [[1893]]'ten [[1934]]'te [[Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları|TCDD]] tarafından satın alınıncaya kadar ise '''"Société Ottomane du Chemin de fer de Smyrne-Cassaba et Prolongements (SCP)"''' şirketi tarafından işletilmiştir. Hat günümüzde [[İzmir-Bandırma-Afyonkarahisar Demiryolu]] adıyla bilinmektedir. Demiryolu hattının sahibi [[Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları|TCDD]], sorumlusu [[TCDD 3. Bölge|TCDD 3.]] ve [[TCDD 7. Bölge|7. Bölge]] Müdürlükleri ve işleticisi ise [[TCDD Taşımacılık|TCDD Taşımacılık A.Ş.]]'dir.
[[Dosya:Chemin de fer de Smyrne–Cassaba et Prolongements.png|250px|sağ|küçükresim|SCR&SCP Hat Haritası]]
== Tarih ==
Osmanlı Hükümeti, [[4 Temmuz]] [[1863]] tarihinde [[İzmir]]'den [[Turgutlu|Kasaba (Turgutlu)]]'ya bir demiryolu inşa etmek için bir imtiyaz verdi. İmtiyazı bir İngiliz şirketi olan '''"The Smyrna Cassaba Railway (SCR)"''' şirketi kazandı. Şirket demiryolunun başlangıcı için [[İzmir]] şehir merkezinin oldukça yakınındaki [[Basmane]] bölgesini seçti ve inşaat [[1864]] yılında başladı. Demiryolu 10 Ekim 1865 tarihinde [[Manisa]]'ya, [[10 Ocak]] [[1866]]'da ise [[Turgutlu|Kasaba]]'ya ulaştı.
 
== TarihTarihçe ==
Ayrıca ana hat üzerindeki [[Halkapınar Tren İstasyonu|Halkapınar (Mersinli)]]'dan [[Bornova]]'ya bir şube hattı inşa edildi ve [[25 Ekim]] [[1866]]'da açıldı. Bu hattın açıldığı gün [[Basmane Garı]] da hizmete girdi.
Osmanlı Hükûmeti tarafından [[4 Temmuz]] [[1863]] tarihinde [[İzmir]]'den eski adı Kasaba olan [[Turgutlu]]'ya bir demiryolu hattı inşa edilmesi için İngiliz '''"The Smyrna Cassaba Railway (SCR)" Şirketi''''ne demiryolu inşa etme ve işletme imtiyazı verilmiştir. Şirket demiryolu hattının başlangıç noktası olarak [[İzmir]] şehir merkezine oldukça yakın olan [[Basmane]] semtinini seçmiştir.[[Smyrne Cassaba & Prolongements|İzmir (Basmane)-Turgutlu (Kasaba) Demiryolu]] hattının inşası [[1864]] yılında başlamıştır. Demiryolu hattı, [[10 Ekim]] [[1865]] tarihinde [[Manisa]]'ya, [[10 Ocak]] [[1866]] tarihinde ise '''Turgutlu''''ya ulaşarak hizmete girmiştir. Ayrıca ana hat üzerindeki [[Halkapınar Aktarma Merkezi|Halkapınar (Mersinli)]]'dan [[Bornova]]'ya bir şube hattı inşa edilmiş ve şube hattı da [[25 Ekim]] [[1866]]'da açılmıştır. Şube hattının açıldığı gün [[Basmane Garı]] da hizmete girmiştir.
 
1866 yılında yaşanan borsa krizinde SCR Şirketi iflas etmiş ancak Osmanlı Hükûmeti tarafından iflastan kurtarılmıştır. Daha sonrasında şirkete yeni imtiyazlar verilerek hattın uzatılmasına devam edilmiştir. 1875 yılında demiryolu hattını doğuda '''Manisa''''dan [[Alaşehir]]'e, 1890 yılında da kuzeyde Manisa'dan [[Soma, Manisa|Soma]]'ya uzatılmıştır. Ancak bu hatlar Osmanlı Hükûmeti'nin finansmanı ile inşa edilmiştir. Sonrasında Osmanlı hükûmeti, demiryolu hattını '''rasyonalize etme''' kararı alarak tamamen satın almış (rachat hakkı) ve imtiyazı sonlandırmıştır. Ancak demiryolu hattı Osmanlı hükûmeti tarafından [[17 Şubat]] [[1893]]'te [[International Sleeping Car Company|Uluslararası Yataklı Vagon Şirketi]]'nin sahibi olan [[Georges Nagelmackers]]'a satılmıştır. [[16 Temmuz]] [[1893]] tarihinde ise demiryolu hattının inşa ve işletim imtiyazı Fransız '''"Société Ottomane du Chemin de fer de Smyrne-Cassaba et Prolongements (SCP)" Şirketi''''ne verilmiştir.
SCR 1866'da demiryolu hattını genişletmeyi planladığı sıralarda borsa çöktü ve şirket iflas etti. SCR iflastan kurtarıldıktan sonra [[Alaşehir]] hattı için ikinci bir imtiyaz verildi. Hat [[1875]]'te açıldı, inşaat Osmanlı Hükümeti tarafından finanse edildi.
 
'''SCP Şirketi''''ne, mevcut demiryolu hattını doğuda [[Alaşehir]]'den [[Afyonkarahisar]]'a uzatmak için yeni bir imtiyaz verilmiştir. Ancak Afyonkarahisar bölgesindeki demiryolları ve [[Ali Çetinkaya Garı|Afyonkarahisar Garı]]'nı inşa etme ve işletme hakkı [[Chemins de Fer Ottomans d'Anatolie|Anadolu Demiryolları (CFOA)]] Şirketi'ne ait olduğu için, CFOA Şirketi ile SCP Şirketi arasında bir anlaşma imzalanmış ve Alaşehir-Afyonkarahisar hattı 1899 yılında hizmete girmiştir.
[[Manisa]]-[[Soma, Manisa|Soma]] hattı için verilen üçüncü imtiyazı da SCR kazandı. İnşaat 1887'de başladı. [[1890]]'da yine Osmanlı Hükümeti'nin finanse etmesiyle tamamlandı.
SCPŞirket mevcut hattın kuzeyde [[Soma, Manisa|Soma]]'dan [[Bandırma]]'ya uzatılmasını ise [[1912]]'de tamamladıtamamlamıştır. Böylece [[Bandırma]]'daki feribot bağlantısı ile [[İzmir]]-[[İstanbul]] arasındaki '''en kısa yol''' olduoluşturulmuştur.
 
[[1914]] yılında [[I. Dünya Savaşı]]'nın başlaması üzerine demiryolu çalışmaları durdudurmuştur. [[1923]] yılında [[Türkiye|Türkiye Cumhuriyeti]] kuruldukurulmuştur. Yeni Türk hükümetihükûmeti '''demiryollarını millileştirme''' kararı aldıalmış ve hatdemiryolu hattını [[1934]] yılında satın alarak fesetmiş ve daha sonrasında [[Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları|TCDD]]'ye tarafından satın alındıbağlamıştır.
Osmanlı Hükümeti, her zaman finanse edilme ihtiyacı olan bu hattı '''rasyonalize etme''' kararı aldı. Ve '''hattı tamamen satın aldı.''' Ancak 17 Şubat 1893'te [[International Sleeping Car Company|Uluslararası Yataklı Vagon Şirketi]]'nin sahibi [[Georges Nagelmackers]]'a sattı. [[16 Temmuz]] [[1893]]'te hattın işletim hakkı, bir Fransız şirketi olan '''"Société Ottomane du Chemin de fer de Smyrne-Cassaba et Prolongements (SCP)"''''ye geçti.
 
'''SCP''', mevcut hattı doğuda [[Alaşehir]]'den [[Afyonkarahisar]]'a uzatmak için yeni bir imtiyaz kazandı. Ardından [[Chemins de Fer Ottomans d'Anatolie|Anadolu Demiryolları (CFOA)]] şirketi ile '''İzmir-Kasaba Demiryolu ve Uzantıları''' hattı ile [[Chemins de Fer Ottomans d'Anatolie|Anadolu Demiryolları]] hattının [[Afyonkarahisar]]'da birbirine bağlanmasını sağlamak amacıyla bir anlaşma imzalandı. Hat [[1899]]'da tamamlanarak hizmete girdi.
 
SCP mevcut hattın kuzeyde [[Soma, Manisa|Soma]]'dan [[Bandırma]]'ya uzatılmasını ise [[1912]]'de tamamladı. Böylece [[Bandırma]]'daki feribot bağlantısı [[İzmir]]-[[İstanbul]] arasındaki '''en kısa yol''' oldu.
 
[[I. Dünya Savaşı]]'nın başlaması üzerine demiryolu çalışmaları durdu. [[1923]] yılında [[Türkiye]] kuruldu. Yeni Türk hükümeti '''demiryollarını millileştirme''' kararı aldı ve hat [[1934]] yılında [[Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları|TCDD]] tarafından satın alındı.
 
== Dış bağlantılar ==