Sümerler: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
düzeltme AWB ile
düzeltme AWB ile
59. satır:
 
[[Sümer]] şehri, Sümerlerden önce yaşamış ve Sümerce konuşmayan ve [[Sami]] olmayan bir halk tarafından, MÖ 4000 - 2350 yılları arasında kurulmuştur. Bu halka günümüzde [[Proto-Fırat]]lılar ya da [[Ubaid]]liler denmektedir. [[Ubaid]] ismi Al-Ubaid şehrindeki kazı alanından gelir. Ubaidliler Sümer şehrinde kurulmuş ilk medeniyettir. Bataklıkları tarım için kurutmuşlar, ticaret, dokumacılık, dericilik, demircilik, taş oymacılığı ve çanak-çömlekçilik gibi işlerle uğraşmışlardır. Ubaidlilerin bölgeye yerleşmesinden sonra çeşitli [[Sami]] halklar da aynı bölgeye yerleşmiş, kültürlerini Ubaidlilerinki ile karıştırarak Sümerler öncesi yüksek bir medeniyet kurmuşlardır.<ref name=SUMER/>
[[Dosya:Mesopotamia.PNG|thumb|200px|rightsağ|Antik Mezopotamya]]
 
=== Tarihçe===
Sümer medeniyetini kurmuş olan topluluğun nereden gelmiş olduğu hususu tartışmalıdır. [[Cevat Şakir Kabaağaçlı]], eserlerinde Sümerlerin Mezopotamya bölgesine Orta Asya'dan göç ettiklerini belirtir. Sümer medeniyeti ile Orta Asyalılar arasındaki benzerlikler{{factKaynak belirt}} ortaya atılarak bu tez ispatlanmaya çalışılmıştır.<ref>Halikarnas Balıkçısı (Altınçı Kıta Akdeniz)</ref> Orta Asya ve Sümer kültüründe dağların doruklarının kutsal sayılması ve dağların doruklarında yaşayan çeşitli tanrılara inanılması gibi benzerlikler iki bölge arasında köken birliği ya da kültür etkileşimi olduğunun kanıtı olarak öne sürülmüştür.<ref>Meydan, Sinan (Son Truvalılar, syf.96)</ref><br /> [[Samuel Noah Kramer]], "Tarih Sümer'de Başlar" kitabında; İran'dan gelen göçebeler ve Samiler'in karışımı olan bir köy kültürü ile Sümer tarihinin başladığını yazıyor. Bu iki halkın ve kültürlerinin karışması zamanla Güney Mezopotamya'daki ilk şehir devletini oluşturuyor. Zamanla bölgeye hakim olmak için mücadele eden şehir devletlerine dönüşüyorlar. Genelde Samilerin üstün çıktığı bu mücadelelerde, Mezopotamyalılar diğer bölgelere genişlemeye başlıyorlar ve yakın doğuda ilk imparatorluğu kuruyorlar.<br />Bu imparatorluk zamanla [[Elam]] olarak da bilinen bölge dahil olmak üzere, İran'ın batı düzlüklerine kadar yayılıyor. Bu Mezopotamya imparatorluğu, [[Hazar Denizi]] ya da Kafkaslardan geldiği tahmin edilen, ilkel ve göçebe Sümerler ile karşılaşıyor. Mezopotamya ile ilkel kabileler arasında tampon görevi yapan Sümerliler ne pahasına olursa olsun direniyorlar. İlk karşılaşmalarda kendilerinden teknolojik ve kültürel anlamda gelişmiş olan Mezopotamyalılar üstün geliyor. Zamanla esir ya da paralı asker olarak Mezopotamya kültürünü yakından tanıyan Sümerler, kendilerine gerekli olan askeri teknolojiyi öğreniyor ve kendi kültürlerine uyguluyorlar. Zamanla gerilemeye başlayan Mezopotamya devletine üstün gelmeyi ve önce batı İran topraklarını sonra Kuzey Mezopotamya' yı almayı başarıyorlar. Fethettikleri bu bölgede ilk Sümer devletini kuruyorlar.<ref>Tarih Sümer' de Başlar - Samuel Noah Kramer (syf:185-186)</ref>
Sümerler denen, dili bölgede uzun süre yaşayan halkın, MÖ 3300 yıllarından MÖ 3000' e gelindiğinde bölgede en az 12 [[şehir devleti]] vardı.<ref name=SUMER/>
100. satır:
 
==== Edebiyat ====
Sümerlerin en önemli edebiyat eserleri; [[Gılgamış Destanı]], [[Yaratılış Destanı]] ve [[Tufan]] Hikâyesi'dir. Sümerler kendi ülkelerine Kengir, konuştukları dile Emegir ve kendilerine Sag-giga derlerdi.{{factKaynak belirt}}
 
=== Din ve mitoloji ===
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Sümerler" sayfasından alınmıştır