Papa: Revizyonlar arasındaki fark

İlk zamanlar tüm piskoposlara verilen papa unvanı, sonraları yalnız Roma Piskoposu için kullanılmaya başlandı. Katolik Kilisesi, kilise çerçevesinde Petrus ve haleflerinin temsil ettiği en yüce makam olan papalığın [[tanrı]]sal bir [[kurum]] olduğunu iddia eder: [[İsa]], papalık görevini Petrus'a vermiş ve Petrus da Uruc'dan itibaren bu görevi fiilen yapmıştır. Kilisede yerleşmiş bir geleneğe göre Petrus, Roma'da din kurbanı olarak ölmüştür, dolayısıyla deda en tabiîtabii halefleri Romalı [[piskopos]]lardır.

Papalık tarihi birçok bakımdan kilise tarihiyle birleşir; bununla birlikte bu tarihin bazı dönemleri Papalık kurumunun gelişmesi bakımından ayrı bir özellik taşır. İlk üç yüzyıl boyunca papalar, daha çok Roma Kilisesi'ne önem vermişlerdi; ama kısa bir süre sonra çeşitli ölçülerde başka kiliselere de karışmaya başladılar: örneğin papa [[I. Clemens]]'in ''Korinthoslulara Mektup'''u([[:en:First Epistle of Clement|en]]) ([[1. yüzyıl]] sonu); [[I. Victor|papa Victorios]]'un paskalyanın tarihi konusunda çıkan tartışmalara müdahalesi ([[2. yüzyıl]]ın sonu) vb. büyük kiliselerarası konsiller döneminde ([[4. yüzyıl|4.]] ve [[5. yüzyıl|5.]] yüzyıl) papanın önderlik etkisi daha da açıkça belirdi; [[451]]'deki [[Kadıköy Konsili]], "Petrus'un papa Leo'nun ağzında iradesini bildirdiğini" ileri sürdü. [[Bizans İmparatorluğu|Doğu]] Kilisesi'nin [[Batı Roma İmparatorluğu|Batı]] Kilisesi'nden ayrılması, Papalığın batıdaki etkisini büyük ölçüde arttırdı; buna karşılık Doğu, yavaş yavaş Papalıktan koptu ve [[I. Mihail Kirularios|Michael Kerularios]]'un ortaya attığı [[mezhep]] ayrılığıyla ([[1054]]) Papalığın yargılama yetkisini tanımaz oldu. Papalık tarihinin en buhranlı dönemi [[10. yüzyıl]]a ("Karanlık yüzyıl" adı verilen dönem) rastlar. Bu dönemde Papalık, Roma'da çeşitli hiziplerin elinde oyuncak oldu; Papalığın Roma'dan ayrılıp [[Avignon]]'a yerleştiği [[Avignon Papalığı]]'ndan itibaren, papalar özellikle Fransız siyasetinin etkisinde kaldılar; bir ara üç ayrı yerde (Roma, Avignon, [[Pisa]]) aynı anda üç ayrı papanın bulunduğu büyük ayrılık döneminden ([[1378]]-[[1417]]) itibaren de, Kiliselerarası konsilin papaya üstünlüğünü savunan "uzlaştırma" teorisi ağır basmaya başladı. Diğer buhramlı dönemler küçük sarsıntılarla atlatıldı. ([[Rönesans]]'ta din duygusunun zayıflaması, [[Protestan]] reformu, aydın zorbalık devri ve [[Napolyon Bonapart|Napolyon]] devri). Buna karşılık papalık, [[11. yüzyıl]]ın sonuyla 14. yüzyılın başı arasında VII. Gregorius'un (1073-1085) reformları ve Laterano konsillerinin (özellikle [[Papa III. Innocentius]] tarafından toplanan 4. Laterano konsili) aldığı disiplin kararları sayesinde çok parlak bir dönem yaşadı. Bugün, papalığın yalnız kilise içinde büyük etkisi vardır. IX. Pius, ''Sillabus'' (1864) adlı genelgesiyle liberal ve modern akılcı düşünceleri mahkûm ettikten sonra Leo XIII'ün ''Rerum Novarum'' (1891) adlı genelgesinden itibaren, Papalık, [[sosyal]] sorunları ele almak için geniş bir çaba gösterdi ve XXIII. Johannes'in papalığı sırasında çağdaş dünya meseleleriyle yakından ilgilendi.

* {{Kitap kaynağı|son=Norwich|ilk=John Julius |authorlink=John Julius Norwich |başlık=The Popes: A History |tarih=2011|yayımcı=Chatto & Windus|lyeryer=Londra|isbn=978-0-7011-8290-8|dil={{ing}}}}