Bizans imparatorları listesi: Revizyonlar arasındaki fark

olarak ifade edilmeye başlandı. ''Basileus'' sözcüğü eskiden ''kral'', ''hükümdar'' anlamına gelmekteydi, ama bu tarihten sonra ''İmparator'' anlamını aldı. Bundan sonra eski Yunanca'daYunancada diğer krallar için Regas (Lat. "Rex" sözcüğünden geliştirilmiş Gr. Ρήγας) veya Archon (Gr. Άρχων, "hükümdar") sözcüğü kullanılmaya başlanmıştır. Bizans İmparatorları için çok kullanılan diğer unvanlar [[Otokrat]] (Gr. Αυτοκράτωρ) ve daha aşırı olarak ''Dünya hakimi'' ''Kosmokrator'' (Gr. Κοσμοκράτωρ) ve ''Zaman hakimi'' "Kronokrator" (Gr. Χρονοκράτωρ) olmuştur. Diğer taraftan yüzyıllar sonra kendilerini hâla ''Roma İmparatoru'' olarak invan taşıyan Bizans İmparatorları, Katolik batı Avrupa Hıristiyanları tarafından ''Yunanların İmparatoru'' olarak isimlendirilmeye başlanmıştır.

|align="center"| [[Dosya:JulianusII-antioch(360-363)-CNG.jpg|100px]] ||align="center"|''' [[Julianus]]''' '''Apostatata - Dönme''' <br /> (''Flavius Claudius Iulianus'') ||align="center"| '''''Konstantius Chlorus''''un torunu;''<br />'' '''II.Constantius''''un kuzeni.'' ||align="center"| Mayıs 332 ||align="center" | 5 Ekim [[361]] <br /> ''Galya'da ordusu tarafından imparator ilan edilmiştir; '''II. Konstantius''''un âni ölümü ile meşru imparator olmuştur.'' ||align="center" colspan="2"| 28 Haziran [[363]]<br />''Savaş sırasında aldığı yaralardan ölmüştür.'' ||align="left"|*'''I. Konstantin''''in oğlu olan [[Julius Konstantius]]'un babası-değişik-annesi-bir erkek kardeşi. Annesinin doğum sırasında ölümü ve babasının '''I. Konstantin''''in oğulları tarafından öldürülmesi ile yetim kalmış ve '''II. Konstantius''' tarafından evlatlık olarak yetiştirilmiştir. <br />*Sezar unvanı ile Galya'ya gönderilmiş; bu eyaleti iç isyan ve dış hücumlardan koruyarak iyi idare etmiştir. <br />*Sonunda '''II. Konstantius''' aleyhine başkaldırmış; ordusu tarafından ''Augustus'' olarak ilan edilmiş ve İtalya'ninnın kontrolünü eline geçirmiştir.<br />* '''II. Konstantius''''un bir seferde iken beklenmedik bir hastalıktan ölümü üzerine tüm İmıparatorluk idaresi eline geçmiştir.<br />* İranlı Sasanilerine karşı bir savaşta aldığı yaralar nedeniyle ölmüştür. <br />* Hıristiyanlığı bırakıp tekrar Roma putperestliğini ve tanrılarını kabul etmesi dolayısıyla Hıristiyanlar tarafından '''Dönme Julianus''' adı verilmiş ve Avrupa tarih eserlerinde yerilmiştir.

|align="center" |[[Dosya:Solidus-Heraclius-sb0764.jpg|100 px]]||align="center"| '''[[Herakleios]]''' <br /> (Ηράκλειος, ''Hērakleios'') '''Herakleios''' (''Flavius Heraclius'')||align="center"| ''Kartaca [[Afrika Eksarhlığı]] valisi olan [[Herakleios (yaşlı)|Yaşlı Herakleios]] ile '''Phocas'''{{'}}ı tahttan indirmiştir. ''||align="center"| y.575 ||align="center"|5 Ekim [[610]] <br />'' '''Phocas''' aleyhinde bir isyan sonucu imparatorluğu eline geçirmiştir.''||align="center" colspan=2| 11 Şubat [[641]] ||align="left"|*İmparatorluğa '''Phocas'''{{'}}a karşı hazırladığı başarılı isyandan sonra geçmiştir.<br />*Sasani'ler ve Avar'larla yaptığı uzun savaşlardan rakiplerini çok zayıflatarak galip olarak çıkmıştır.<br />*Ama imparatorluk döneminin sonunda Suriye, Filistin ve Mısır'ın yeni ortaya çıkan [[Halifeler listesi|İslam Halifeleri]] tarafından zaptedilmelerini önleyememiştir.<br />*İmparatorluk arazisini korumak için '''[[thema]]''' adı verilen yöresel idare sistemini organize eden imparatordur.<br />*İmparatorluğun resmi dili olan Latince'ninLatincenin bırakılıp [[Eski Yunanca]]'nın imparatorluk resmi dili olması kabul edilmesi de onun saltanatına rastlar. <br />*İmparatorluğun ortak imparator olarak iki oğlu olan '''III. Konstantin''' ve '''Heraklonas''' tarafından idare edilmesini vesayet etmiştir.

|align="center"| [[Dosya:Solidus-Leo III and Constantine V-sb1504.jpg|100px]] ||align="center"| '''[[V. Konstantin]]''' ||align="center"| '' '''III. Leon'''{{'}}nun oğlu '' ||align="center"| Temmuz, 718 ||align="center"| 720''de ortak imparator''<br />; 741''de kidemli İmparator.'' ||align="center" colspan=2| 14 Eylül, [[775]] ||* İkinci '''Putkırıcı [[İkonoklazm|İkonoklast]] İmparator'''dur. <br />* Tahta geçer geçmez kayın-biraderi olan '''[[Artabasdos]]''' imparatorluğa göz diken isyanı ile karşılaşmış ve 741-743 arası bir iç savaş ile geçmiştir. Sonunda '''V. Konstantin''' galip gelmiştir. <br />* Azizlerden andaç kalıntılara tapmanın ve sırf [[azizler]] anısına söylenen duaların dinsizlik olduğunu ilan etmiştir.<br />* [[Bizans ordusu]]nu tekrar düzenlemiş ve ordunun [[tegma]] adını verdiği birliklerle bir profesyonel çekirdek subay ve erat grubu etrafında kurulmasını uygulamıştır.<br />* Emevi Halifeliğinin [[II. Mervan]]'ın hükümdarlığı sırasında zayıfladığını görmüş onlar aleyhine Bizans sınırlarını genişletme politikası uygulamaya başlamıştır. İlk [[Abbâsîler|Abbasi]] halifesi olan [[Seffah (Abbasi)|Seffah]]'a karşı da ayniaynı stratejiyi uygulamaya devam etmiştir. <br />* Araplara karşı olan bu seferleri ile birçok eskiden Arap idaresinde bulunan Hristiyanları Balkanlara göç ettirmiştir.<br />* [[Birinci Bulgar Devleti]]'ne karşı çok saldırgan askerî seferler düzenlenleyerek sınırlarını genişletmeye hedeflenmiştir.<br />* '''V. Konstanin'''{{'}}in imparatorluk dönemi, Bizans askerî stratejisinin savunucu faaliyetlerden saldırıcı harekatlara yönelmesi ile tanımlanabilir.

|align="center"| [[Dosya:Solidus-Nicephorus I and Staraucius-sb1604.jpg|100px]] ||align="center"| '''[[I. Nikeforos]]''' ||align="center"| ''Bizans saray bürokratı, maliye işler için saray nazırı '' ||align="center"| ''Bilinmiyor.'' ||align="center"| 31 Ekim, [[802]] ||align="center" colspan=2| 26 Temmuz [[811]] ||* Asiller ve hadım saray bürokratları ile birlikte bir komplo ile İmporatoriçe '''İrene''''i tahttan indirmiştir.<br />* Balkanlarda yeni themalar kurarak Anadolu'dan getirilen muhacirleri bu yeni themalara yerleştirmiştir.<br />* [[Şarlman]] ile bir barış antlaşması, [[Pax Nicephori]], imzalamıştır; ama bununla [[Venetia]] bölgesinin kime bağlı olacağı sorunu üzerindeki anlaşmazlıklar çözülememiştir. <br />* İmparatoriçe '''İrene''' donemindedöneminde yapılan bir anlaşmaya göre Bizans'ın [[Harun Reşit]]'e vermesi gereken yıllık haracı, önceden ödemeyi reddetmiştir; fakat oraya çıkan savaşta askerî yenilgilere uğrayınca daha büyük bir meblağı yıllık haraç olarak ödemek zorunda kalmıştır.<br />* Bulgar Hanı [[Krum]] üzerine bir askeri sefere çıkmış; Bulgarlar ile yapılan [[Pliska Muharebesi]]'ni kaybederek ordusunun büyük bir kismı ile birlikte bu savaşta öldürülmüştür. Bulgar Hanı '''Krum''' '''I. Nikeforos''''un kafatasından bir içki kadehi yaptırmıştır.

|align="center"| [[Dosya:Basilios II.jpg|100px]] ||align="center"| '''[[II. Basileios|II. Basileios Bulgar-Kıran]]'''<br /> ''(Βασίλειος Β' ο Βουλγαροκτόνος)'' ||align="center"| '''''II. Romanos Porphyrogennetos'''{{'}}un oğlu'' ||align="center"| [[958]] ||align="center"| 10 Ocak [[976]] ||align="center" colspan=2| 15 Aralık 1025 ||* 65 yıl imparatorluk unvanı taşıması ve tam yetkilerle 49 yıl süren hükümdarlık dönemi bin yıllık Bizans tarihinde en uzun imparatorluk dönemidir.<br />* İleri görüşlü, dikkat çekici siyasetçi ve idare adamı.<br />* Bulgarlarla 30 yıl süren savaşta ilk yenilgisinden sonra devamlı savaşarak Bulgar Krallığı'nı ortadan kaldirdikaldırdı. <br />* Suriye'de Halep emiri ve Fatimilere karşı savaşıldı.<br />* Kafkasya'da yaptığı savaş sonunda Güneydoğu Anadolu'dan başlayıp kuzeybatıya bir yay gibi uzanan 7 yeni Bizans theması kurdurdu.<br />* Hazarlara karşı savaşıp Kırım'ı ele geçirdi. <br />* Güney İtalya'da Alman ve Arap hücumlarına karşı çıkıp Lombard isyanını bastırıp Güney İtalya'da Bizans bölgesini koruyup güçlendirdi. <br />* İçişlerinde Anadolu'daki büyük toprak sahiplerinin güçlerini kırmak için reformlara girişti.

|align="center"|[[Dosya:67-manasses-chronicle.jpg|100px]] ||align="center"| '''[[IV. Mihail|IV. Mihail Paflagonyalı]]'''<br /> ''(Μιχαήλ Δ' ο Παφλαγών)'' ||align="center"| '''''Zoi''''nin ikinci kocası'' ||align="center"| 1010 ||align="center"| 11 Nisan 1034 ||align="center" colspan=2| 10 Aralık 1041 ||* [[Zoi (imparatoriçe)|Zoi]] ile [[III. Romanos|III. Romanos Argyros]] aleyhinde komplo kurup onu öldürtmüş ve [[Zoi (imparatoriçe)|Zoi]] ile evlenip imparatorluk tahtına geçmiştir. <br />* Yüksek saray memuru olan ağabeyi hadım [[İoannis Orfanotrofos]]'e büyük yetkiler vermiş ve bu kişi de devletin maliyesini ve ordusunu yeniden düzene koymuştur. <br />* Bu reformlar zenginlere vergilerin artmasına, onların hoşnutsuzluğuna ve hepsi de bastırılan bir sıra komplo düzenlemelerine neden olmuştur. <br />* Doğuda [[Edessa]] tekrar alınmıştir.<br />* Sicilya'nın Araplardan geri alınmasına çalışılmıştır ama başarı elde edilmemiştir.<br />* 1040 Sırplar başarı ile isyan etmişlerdir.<br />* Ayniaynı yıl isyan eden ve Bulgar devletini yeniden kurmak isteyen Bulgarlar sonununda bastırılmıştır. <br />* 1041'de varissiz ölmüştür.

|align="center"| [[Dosya:Histamenon nomisma-Micael V-sb1776.jpg|100px]] ||align="center"| '''[[V. Mihail|V. Mikhail Kalafatcı]]'''<br />''(Μιχαήλ Ε' ο Καλαφάτης)'' ||align="center"| '''''IV. Mihail'''{{'}}in yeğeni'' ||align="center"| 1015 ||align="center"| 10 Aralık 1041||align="center"| 20 Nisan 1042 ||align="center"| 24 Ağustos 1042 ||* Amcası IV. Mihail ciddi hasta olduğunda yaşlı İmparatoriçe [[Zoi (imparatoriçe)|Zoi]] tarafından manevi evlat ve veliaht seçilmiştir. IV. Mihail olunceölünce İmparatoriceİmparatoriçe Zoi ile ortak imparatorluk tacı giymiştir.<br />* IV. Mihail Paflagonyalı hükümdarlığında devleti idare eden yüksek saray memuru ve kendinin de amcası olan [[İoannis Orfanotrofos]]'u işinden uzaklaştırmıştır.<br />* Georgios Maniakes'i Normanları durdurmak için güney İtalya'ya göndermiştir. <br />* Nisan 1042'de İmparatoriçe Zoi'yi hükümdarlıktan elimine edip onu manastıra yollamıştır. Ama iki günlük tek başına idareden sonra İmparatoriçe Zoi'yi tekrar hükümdar yapmak için büyük bir halk isyanı çıkmış; Konstantinopolis büyük zarar görmüş ve isyancılar tarafından tahttan indirilmiş ve saraydan Studios Manastırı'na kaçmıştır. İsyancılar tarafıindan gözlerine mil çekilmiş ve hadım edilmiştir.

|align="center"| [[Dosya:Manuel II Paleologus.jpg|100px]]||align="center"| '''[[II. Manuil]]'''<br />''Μανουήλ Β' (Παλαιολόγος)'' ||align="center"| '''''V. İoannis''''in oğlu''<br /> '''''VI. İoannis''''in torunu''<br /> '''''IV. Andronikos''''un erkek kardeşi''||align="center"| 27 Haziran, 1350||align="center"| ''1373'dete ortak imparator;''<br /> ''16 Şubat, 1391'de kıdemli İmparator.''||align="center" colspan=2| 21 Temmuz, 1425 ||align="left"|* '''V. İoannis''' ve Helena Kantakuzen'in ikinci oğlu. Erkek kardeşinin 1373de başarısız isyanından sonra ortak imparator seçilmiştir. <br />* Bu görevinden 1376-1379 arası '''IV. Andronikos''' tarafından ve 1390'da ise '''VII. İoannis''' tarafından alınmıştır. <br />* '''VII. İoannis'''in tahttan indirilmesinde başrolü oynamıştır.<br />* İmparatorluk dönemi içinde 1394'ten 1402'ye kadar Konstantinopolis [[I. Bayezid|Yıldırım Bayezid]] tarafından kuşatılmıştır. Bu kuşatma ancak Yıldırım Bayezid'in [[Timur]] istilasını önlemek için Anadolu'ya geçmesi nedeni ile sona ermiştir.<br />* [[Ankara Savaşı]]'nda Yıldırım Beyazıd'in yenilgisi ile Osmanlı Devleti için 10 yıl süren bir [[Fetret Devri]] başlamış ve bu dönemde Bayezid'in erkek çocukları aynı zamanda Osmanlı tahtına hak talep etmeleri dolayısıyla Osmanlı ülkesi büyük bir siyasi ve sosyal karışıklık içinde kalmıştır. <br />* '''II. Manuil''' 1399-1403 arasında Avrupa'da geniş bir seyahat yaparak Batı Avrupalıları Osmanlı Devleti aleyhine askeri yardım ve destek göstermeye inandırmaya çalışmıştır.<br />* Aynı zamanda bu dönemde [[Mora Despotluğu]]'nu geliştirmeye çalışmıştır.<br />* Osmanlı Fetret Devri sırasında Osmanlı tahtına rakip olan kardeşlerden [[Emir Süleyman]] Bizans'a birçok taviz vermiştir; [[Musa Çelebi]] Konstantinopolis'i kuşatmıştır; ama sonunda [[I. Mehmed]] Çelebi Bizans yardımı ile Osmanlı sultanlığını emniyet altına alıp bu dönemi kapatmıştır. <br />* '''II. Manuil''' '''I. Mehmed''' Çelebi'nin hükümdarlığı sırasında Osmanlı Devleti ile dostça ilişkilere sağlamaya çalışmıştır.<br />* Ancak 1421'de [[II. Murad]] aleyhine isyancı [[Düzmece Mustafa]]'ya destek vermiştir.<br />* '''II. Manuil'''{{'}}in son saltanat yıllarında ortak İmparator olan oğlu '''VIII. İoannis''' idareyi ele almıştır.<br />* Bizans'ın [[Düzmece Mustafa]]'ya verdiği destek nedeniyle [[1422]]'de [[II. Murad]] Konstantinopolis'i ve Selanik'i kuşatmıştır. '''II. Murad'''ın Konstantinopolis kuşatması sonuçsuz kalmıştır. <br />* Kuşatma altında bulunan Selanik ise Venedik'e devir edilmiştir.<br />* '''II. Manuil''' [[1423]]'te bir beyin kanaması geçirmiş; felç olmuş yatalak kalmış; ancak [[1425]]'te ölmüştür.

|align="center"| [[Dosya:Palaiologos-Dynasty-Eagle.svg|100px]] ||align="center"| '''[[V. Andronikos]]'''||align="center"| '''''VII. İoannis'''''{{'}}in oğlu || align="center"| y.1400||align="center"| ''y.1403'dete ortak imparator.''||align="center"| y.1407||align="center"| y.1407||align="left"|* Selanik sarayında babası ile birlikte ortak imparator.<br />* Babasından önce ölmüştür.