Portekiz: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Teacher0691 (mesaj | katkılar) düzeltme AWB ile |
|||
122. satır:
[[1500]] yılında [[Brezilya]]'ya ayak basan [[Pedro Álvares Cabral]] burayı Portekiz topraklarına kattı. On yıl sonra [[Afonso de Albuquerque]], [[Hindistan]]’daki [[Goa]]’yı, Basra Körfezi’ndeki [[Hürmüz]]’ü ve günümüz [[Malezya]]’sındaki [[Malakka]]’yı işgal etti. Dolayısıyla Portekiz İmparatorluğu [[Hint Okyanusu]] ve [[Atlas Okyanusu|Güney Atlas Okyanusu’ndaki]] ticaret yollarının egemenliğini eline geçirdi.
1580 yılından 1640 yılına kadar Portekiz’in bağımsızlığı bir süre sekteye uğradı. [[Fas|Fas’taki]] Osmanlı Fas kuvvetleriyle yaptığı [[Vadisseyl Muharebesi|Vadi's seyl savaşı]] sırasında ölen Portekiz Kralı [[I. Sebastião]] ardında erkek vâris bırakmayınca İspanya Kralı [[II. Felipe]] taht üzerinde hak iddia etti ve Portekiz Kralı I. Filipe olarak tahta geçti.Bu savaş Portekiz'i büyük devletler sınıfından çıkardığı gibi Kuzey Afrika'ya ve Fas'a tehdidi ortadan kaldırmış,[[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]] devletini Kuzey Afrika'nın tartışmasız hakimi haline getirmiştir. Ancak bundan hoşnut kalmayan Portekiz soylularının desteğiyle ayaklanma başlatan [[IV. João]] [[1640]] yılında kral ilan edilerek [[Bragança hanedanı]]nı başlattı. Aynı dönemde [[Britanya]] ve [[Hollanda]], Portekiz İmparatorluğu’nun denizaşırı topraklarını ele geçirmek için saldırmaktaydı ve Portekiz özellikle [[1822]]’de [[Brezilya]]’nın bağımsızlığını kazanmasıyla birlikte, 20. yüzyıla kadar sürecek olan bir çöküş dönemine girdi.
[[5 Ekim]] [[1910]] tarihindeki cumhuriyetçi devrim Portekiz monarşisini ortadan kaldırdı. Ama devam eden kaos ortamı ve [[I. Dünya Savaşı]]’na askerî katılımın artırdığı önemli ekonomik problemler [[28 Mayıs]] [[1926]]'daki askerî darbeye neden oldu. Bu darbe sonucunda [[António de Oliveira Salazar]] ekonomik dengeyi ve toplumsal düzeni sağlayarak [[1933]] yılına kadar sürecek olan sağ eğilimli askerî diktatörlük tarafından başa getirildi. Gelenekçi otoriter bir rejim olan ve [[faşizm]]e yakınlığıyla tanınan '''Estado Novo''' (Yeni Devlet) yeni bir anayasanın kabulüyle Salazar tarafından kuruldu. [[II. Dünya Savaşı]]’nda [[İttifak Devletleri]]’ne yaptığı yardımlar nedeniyle bu rejim ayakta kalmaya devam etti. [[1961]] yılında [[Angola]]’da, [[1963]] yılında [[Portekiz Ginesi]]’nde ve [[1964]] yılında [[Mozambik]]’te başlayan bağımsızlık hareketleri [[Portekiz Sömürge Savaşları]]’na yol açarak yönetimdeki rejimi zayıflattı. [[1968]] yılında [[Salazar]] yönetimden ayrıldı ve yerine [[Marcelo Caetano]] geçti. [[25 Nisan]] [[1974]] tarihindeki kansız solcu askerî darbe Afrika sömürgelerine bağımsızlıklarını verdiği gibi günümüzün demokratik rejiminin kurulmasına da önayak oldu. [[Avrupa Birliği]]’ne tam üyeliğe [[1986]] yılında kabul edilen Portekiz [[1999]] yılında da [[Euro]] para birimini kullanmaya başladı.
| |||