Cumhuriyetçi Güven Partisi: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
→‎Tarih: düzeltme AWB ile
düzeltme AWB ile
1. satır:
{{Siyasi parti bilgi kutusu
| isim = {{PAGENAME}}Cumhuriyetçi Güven Partisi
| kısaltma = CGP
| colorcode = #FF4500
| amblem = [[Dosya:Cgpamblem.jpg|200px]]
| genel başkanı = [[Turhan Feyzioğlu]]
| genel sekreteri =
18. satır:
| pozisyon = [[Merkez]]
}}
'''Cumhuriyetçi Güven Partisi''' ('''CGP'''), [[Milli Güven Partisi]] (MGP) ile [[Cumhuriyetçi Parti (Türkiye)|Cumhuriyetçi Parti]]'nin birleşmesinden doğan ([[Mart]] [[1973]]) ve [[12 Eylül Darbesi]]'ne ([[1980]]) kadar faaliyetini sürdürmüş siyasi parti.
 
== Tarih ==
[[Cumhuriyet Halk Partisi (1935)|Cumhuriyet Halk Partisi]] (CHP) içinde 1965 başlarında Genel Sekreter [[Bülent Ecevit]]'in öncülük ettiği ve Genel Başkan [[İsmet İnönü]]'nün de desteklediği [[ortanın solu]] hareketi, parti yönetiminde anlaşmazlıklara yol açtı. [[Turhan Feyzioğlu]]'nun ve Av. Turgut Turhan Arun'un başını çektiği bir grup, [[1965 Türkiye genel seçimleri|1965 genel seçimleri]] sonrasındaki tartışmalar sırasında, yeni parti yönetimine ve politikasına açıkça karşı çıktı. CHP Parti Meclisi'nde sekiz üyeyle temsil edildiğinden ''Sekizler'' olarak anılan muhalefet, parlamentoda 63 üyeden destek görüyordu. Bu mücadele, partinin [[28 Nisan]] [[1967]]'de toplanan IV. Olağanüstü Kurultayı'nın gündemini oluşturdu.
 
Kurultay'da Sekizler'in azınlıkta kalması üzerine 47 milletvekili ve senatörden oluşan bir grup [[30 Nisan]] [[1967]]'de CHP'den ayrılarak 12 Mayıs 1967'de [[Güven Partisi]]'ni kurdu. Parti genel başkanlığına Feyzioğlu getirildi; Parti başkanı [[Turhan Feyzioğlu]]; yöneticileri A.Turgut Turhan Arun, [[Ferit Melen]], [[Yılmaz Adıgüzel]], [[Orhan Öztrak]], [[Cüneyt Yaşar]], [[Alper Akarca]], [[Deniz Hızal]], [[Emin Paksüt]], [[Hayri Başar]], [[Vefa Tanır]], [[Şevket Raşit Hatipoğlu]], [[Hilmi İncesulu]], [[Coşkun Kırca]], [[Kemal Demir]], [[Ali İhsan Göğüş]], [[Nermin Neftçi]] idi.
 
Parti bildirisinde "''Yolumuz Atatürk'ün gösterdiği yoldur''" deniyordu. Partinin 19. yy [[Liberalizm]]i ve [[sosyalizm]]e karşı olunduğunu belirten programında; devletin, ülkesi ve milletiyle bütünlüğünün ve bağımsızlığının korunacağı, sosyal adalet ve sosyal güvenliğin gerçekleştirileceği, Türkiye'nin [[totaliter]] rejimlerin ve [[Atatürkçülük|Atatürkçülüğe]] aykırı akımları tehdidinden kurtarılacağı gibi ilkeler benimsenmişti.
 
Güven Partisi, [[1969 Türkiye Cumhuriyeti genel seçimleri|1969 genel seçimlerinde]] oyların yüzde 6.58'ini aldı; 15 milletvekili çıkararak üçüncü büyük parti oldu ve [[Türkiye Büyük Millet Meclisi|TBMM]]'de grup oluşturdu. Daha sonra [[Millet Partisi (1962)|Millet Partisi]] ve [[Yeni Türkiye Partisi (1961)|Yeni Türkiye Partisi]] gibi gücünü yitiren partilerden milletvekillerinin toplu katılmalarıyla daha da güçlendi, partinin adı [[29 Ocak]] [[1971]]'de Milli Güven Partisi olarak değiştirildi. [[12 Mart Muhtırası|12 Mart döneminde]] (1971-73) kurulan [[33. Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti|I.]] ve II. [[Nihat Erim]] hükümetlerinde MGP genel başkan yardımcısı [[Ferit Melen]] milli savunma bakanı olarak görev aldı. [[16 Mayıs]] [[1972]]'de de başbakanlığa atanarak yeni hükümeti kurdu (22 Mayıs 1972).
 
[[Bülent Ecevit]]'in 14 Mayıs 1972'de CHP genel başkanı seçilmesinden sonra, [[Kemal Satır]] önderliğinde 58 milletvekili ve senatörden oluşan bir grup (''Bağımsız Halkçılar''), CHP'den ayrılarak 4 Eylül 1972'de [[Cumhuriyetçi Parti (Türkiye)|Cumhuriyetçi Parti]]'yi (CP) kurdu. Partinin genel başkanlığına Kemal Satır getirildi. Kısa süre sonra MGP ile CP, Cumhuriyetçi Güven Partisi adı altında birleşti (3 Mart 1973). Feyzioğlu partinin genel başkanlığına seçilirken, Kemal Satır da genel başkan yardımcısı oldu. 15 Nisan 1973'te kurulan [[Naim Talu]] hükümetine altı bakan vererek katılan CGP, 12 Mart döneminin olağanüstü koşulları altında kurulan ''partiler-üstü hükümet'' formülü ile meclisteki üye sayısıyla kıyaslanamayacak siyasi bir ağırlık kazandı.
35. satır:
[[1977 Türkiye genel seçimleri|5 Haziran 1977'de yapılan erken genel seçimlerde]] büyük bir oy kaybına uğradı ve aldığı yüzde 1.9 oranındaki oyla ancak üç milletvekili çıkarabildi. Aynı yıl [[Ağrı (il)|Ağrı]] milletvekili [[Mikail Aydemir]]'in partiden istifa edip AP'ye katılması üzerine [[Türkiye Büyük Millet Meclisi|TBMM]]'deki üye sayısı ikiye düştü. CGP, Demirel'in II. Milliyetçi cephe hükümetine katılmadı.
 
CGP 5 Ocak 1978'de [[Ecevit]] başkanlığında kurulan koalisyon hükümetine katıldı. Turhan Feyzioğlu başbakan yardımcısı, [[Salih Yıldız]] da devlet bakanı oldu. Feyzioğlu Eylül 1978'de hükümetten çekildi. 1970'lerin sonlarına gelindiğinde toplumsal tabanını tümüyle kaybetmiş olan CGP, 10 Ekim 1979 milletvekili ara ve senato üçte bir yenileme seçimlerinde hiçbir varlık gösteremedi. 19 Kasım 1979'da kurulan Demirel başkanlığındaki azınlık hükümetini dışarıdan destekledi. CGP, [[1980]]'de "Atatürkçülüğe Çağrı" olağanüstü kongresini topladı.
 
[[12 Eylül Darbesi]]nden sonra öteki siyasi partilerle birlikte CGP'nin de faaliyetleri durduruldu, 16 Ekim 1981'de de, yine öteki siyasi partilerle birlikte, [[Milli Güvenlik Konseyi]]'nin kararıyla feshedildi.