Ebülmeyamin Mustafa Efendi: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Esc2003 (mesaj | katkılar)
düzeltme AWB ile
33. satır:
 
'''Ebülmeyamin Mustafa Efendi''' (d. [[1552]] [[İstanbul]] - [[23 Kasım]] [[1606]], İstanbul) [[Türk]], Osmanlı müderris, kadı, kazasker ve [[şeyhülislam]]. [[III. Mehmet]] ve [[I. Ahmet]] saltanatlarında [[7 Şubat]][[1603]] - [[8 Haziran]] [[1604]] ile [[26 Temmuz]] [[1606]] - [[23 Kasım]], [[1606]]
dönemlerinde iki kez şeyhülislamlık yapmıştır. Halk arasında "Kaba Mustafa Efendi" olarak anılırdı.<ref name="uzunçarsılı">Uzunçarsılı, İsmail Hakkı, (1954) Osmanlı Tarihi III. Cilt, 2. Kısım , XVI. Yüzyıl Ortalarından XVII. Yüzyıl Sonuna kadar), Ankara: Türk Tarih Kurumu (Altıncı Baskı 2011 ISBN: 978-975-16-0010) say.460-461 </ref>
 
==Hayatı==
 
Ali Efendi'nin oğlu olup [[1546]]'da İstanbul'da doğdu. İstanbul medreselerinde ilmiye eğitimi yaptı. Şangezzâde'ye damad oldu. Şubat 1598'de Valide [[Safiye Sultan]]'ın yaptırdığı medreseye ilk müderris oldu. <ref name="sicilliosmani">Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), ''Sicill-i Osmani'', İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN: 975-333-0383 C.IV say.382 </ref>
 
Ocak 1600'da [[Edirne]] kadısı oldu. Ağustos 1601'de İstanbul kadısı görevine getirildi. Bu görevde halkla ilişkilerinde gösterdiği ciddiyet ve doğruluğu ile isim yaptı. Narh işlerinde gösterdiği idareci yetenekleri ile ortaya çıkan zahire yokluğunda halkı sıkıntıya çektirmemekle tanindı. Bu nedenle kendisine "ebülmeyamin" lakabı verildi. 5 Ocak l603'de ise Anadolu kazaskeri görevine terfi ettirildi. <ref name="uzunçarsılı"/>
 
7 Şubat 1603'da ilk kez [[Yemişçi Hasan Paşa]]'ya karşı kapıkulu askerlerinin isyanı olayı dolayısiyla [[Cafer Mustafa Sunullah Efendi|Sunullah Efendi]] yerine şeyhülislâm oldu. Bu görevde iken sdarazam olan Yemişçi Hasan Paşa'nın aleyhtarkları ile işbirliği yapmıştır. Sultan III. Mehmed'in yaptığı bir soruşturma sırasında padişaha sadrazamın yaptığı zulümler hakkında bilgi verdi. Bunun üzerine III. Mehmed 23 Eylül 1603'de Yemişçi Hasan Paşa'yı sadrazamlıktan azletti; tutuklattırdı ve 4 Ekim 1603'de idam ettirdi.<ref name="uzunçarsılı"/>
 
III. Mehmed yerine tahta çıkan I. Ahmet 4 Ocak 1604'deki Eyüp türbesindeki kılıç kuşanma töreninde Muhammed'in kılıcını şeyhülislam Ebülmeyamin Mustafa Efendi elinden kuşandı.<ref name="uzunçarsılı"/>
 
Ebülmeyamin Mustafa Efendi'nin I. Ahmed'in lalası olan "Mustafa Efendi" ile arası açıktı ve sadrazam kaymakamı olan Kasım Paşa sadrazam olmak için entrikalar döndürmekte idi ve onlarla uyuşamaktaydı. 8 Haziran 1604'de şeyhülislamlıktan azledilip rakibi olduğu kabul edilen [[Cafer Mustafa Sunullah Efendi|Sunullah Efendi]] yeniden şeyhülişlâm oldu. <ref name="uzunçarsılı"/>
 
[[26 Temmuz]] [[1606]]'de ikinci kez şeyhülislam oldu. Aynı yıl [[23 Kasım]], [[1606]]'da "kulunç" hastalığından vefat etti. Fatih'de evine defnedildi.<ref name="sicilliosmani"/>
 
Tütün içme İstanbul'a 16. yüzyılın ortasında başlamıştı ve Ebülmeyamin Mustafa Efendi İstanbul'un tanınmış tütün tiryakilerinden biri olarak tanınmıştı. <ref name="sicilliosmani"/>