Cigerxwîn: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Ahmet Turhan (mesaj | katkılar)
Msf (mesaj | katkılar)
k Kaynakça eklendi, Kendi yazdığı otobiyografisinden kaynaklı eklemeler yapılarak zenginleştirildi.
1. satır:
 
{{Yazar bilgi kutusu
| adı = Cigerxwîn
Satır 6 ⟶ 7:
| doğum_adı = Şehmuz
| doğum_tarihi = 1903
| doğum_yeri = [[Batman]]/[[Gercüş]], [[Türkiye]]
| ölüm_tarihi = 22 Ekim 1984
| ölüm_yeri = [[Stockholm]], [[İsveç]]
| meslek = [[Şair]], [[Yazar]], [[Tarihçi]], [[İmam]]
| köken = [[Kürt]]
| tür = [[Romantizm]]
| akım = [[Marksizm-LeninizmKürt Edebiyatı]]<ref>[https://wwwtr.evrenselwikipedia.netorg/haberwiki/82682/cigerxwin-ve-sanatiK%C3%BCrt_edebiyat%C4%B1 Cigerxwin20.Yüzyıl veKürt SanatıEdebiyatçısı], ''[[Evrensel (gazete)|Evrensel]], 20 Nisan 2014, Erişim tarihi: 22 Ekim 2016.</ref>
| dini = [[İslam]]
}}
'''Cigerxwîn''' ya da '''Cegerxwîn''' (d. 1903, [[Batman]] - ö. 22 Ekim 1984, [[Stockholm]]), [[Kürtler|Kürt]] [[Marksist]]Edebiyatçısı<ref name=Yekdes>Yekdeş, Ö. F. (2008). [http://www.thesis.bilkent.edu.tr/0006141.pdf Nâzım Hikmet ve Cegerxwîn’de Aşk Şiirinin İdeolojisi], Bilkent Üniversitesi Türk Edebiyatı Bölümü, Master Tezi, Eylül 2008, s. 2.</ref> [[şair]], [[yazar]] ve [[tarihçi]].
 
== Hayatı ==
Asıl adı Şehmuz olan<ref name=Academia>[http://www.academia.edu/5431943/Cigerxwin Kurtejiyana Cigerxwîn (1903-1984)], {{ku icon}} Erişim tarihi: 22 Ekim 2016.</ref> Cigerxwin 1903 yılında Mardin'in (şimdi Batman'a bağlı) Gercüş ilçesine bağlı Hisar Beldesi'nde (Hesarê) Şehmus Hasan olarak dünyaya geldi. 1914 yılında [[I. Dünya Savaşı]]'nın başlaması sonucu ailesi ile birlikte [[Suriye]]'de bulunan [[Amude]] şehrine göç etti.<ref name=Insanokur>[http://www.insanokur.org/?p=715 Emekçilerin şairi Cigerxwin (Ciğerhun / yüreği yaralı), Şeyhmus Hasan’ın Hayatı], Erişim tarihi: 23 Ekim 2016.</ref> Küçük yaşlarda çobanlık ve ırgatlık yaptı. 18 yaşında [[Diyarbakır]]'a gelen Cigerxwin buradaki medresede dini eğitim veren şeyhlerin yanında din eğitimi aldı. Bu dönemde Kürt kültürü ve edebiyat klasikleri ile tanıştı. 1925 yılında [[Şeyh Said İsyanı]]'na katıldı. İsyanın bastırılmasından sonra [[Şeyh Said]]'in büyük oğlu ve isyanın II. lideri olan Şeyh Ali Rıza Efendi'nin kadrosuylakadrosuna birliktekatılarak [[Revandiz |Rewanduz]]'a ve daha sonra [[Bağdat]]'a gittiler.<ref>Cegerxwin, Hayat Hikayem,[[Evrensel Basım Yayın]], İstanbul, 2003, s.183-184.</ref> Bu süre içerisinde Şeyh Ali Rıza'dan İslami dersler aldı.{{fact}} 1928Daha yılının sonundasonra [[Suriye]]'yenin Amûdê‎ şehrine yerleşti. Burada Seydayê Mele Ubeydullah ve Seydayê Mele Fethullah'ın yanında okudu ve ilmi icazet aldı.<ref>Cegerxwin, Hayat Hikayem,[[Evrensel Basım Yayın]], İstanbul, 2003, s.192-193.</ref>
 
1928 yılında [[Kürtçe]] şiirler yazmaya başladı, [[Hawar (dergi)|Hawar dergisinde]], Kürt halkının o dönem içinde bulunduğu durumun kendi üzerindeki etkisinden yola çıkarak<ref>Yekdes, s. 7</ref>, “Yüreği Kanlı” anlamına gelen Cigerxwin ismini kullanarak şiirler yayınladı. Daha sonraki yıllarda (1937) [[Hoybun]] örgütü içinde yer aldı.<ref name=Academia />
 
1946 yılında [[Kamışlı, Suriye|Kamışlı]]'ya geçen Cegerxwîn burada politik faaliyetlerine devam etti. Aynı yıl ''Civata Azadî û Yekîtiya Kurd (''Özgürlük Meclisi ve Kürt Birliği'')'' adlı siyasi yapılanmanın başına getirildi. 1948 yılında [[Suriye Komünist Partisi]]ne üye oldu. 1954 yılında Suriye Parlamentosu'na girebilmek için bu partiden mebus adaylığını ilan etti. Bu dönemde parti ile birlikte faaliyetler yürüterek 1957 yılına kadar Kamışlı'daki Cizîrê bölgesi içerisinde yer alan ''Cizîrê İçin Barış Komitesi'' adlı kuruluşun başkanlığını yaptı. Ardından 1957'de Suriye Komünist Partisi'nden ayrılarak daha önce kuruluşunda yer aldığı ''Azadi (''Özgürlük'')'' örgütündeki kişilerle birlikte yeni kurulan [[Suriye Kürdistan Demokrat Partisi]]'ne katıldı. Burada [[merkez komitesi]] üyesi olarak politik faaliyetler sürdürdü. 1963 yılında siyasi faaliyetleri nedeniyle [[Şam]]'da tutuklandı.<ref name=Academia /><ref>http://www.cafrande.org/?p=1118</ref>
 
1959 yılında Irak'a geçti. Bağdat Üniversitesi'nde Kurmanci şivesiyle Kürtçe ders veren ilk öğretmen oldu. Kürt dili için çalışmalar yaptı ve öğrenci yetiştirdi.<ref>Cegerxwin, Hayat Hikayem,[[Evrensel Basım Yayın]], İstanbul, 2003, s.346-360.</ref> 1963 yılında siyasi faaliyetleri nedeniyle [[Şam]]'da tutuklandı.<ref name=Academia /><ref>http://www.cafrande.org/?p=1118</ref>
 
1969 yılında [[Kuzey Irak]]'a giderek orada bulunan [[Mustafa Barzani]]'nin ayaklanmasına destek verdi.<ref>http://www.nucehaber.com/haber/wje/seyda-cigerxwin-kimdir-/1072.html</ref> 1973 yılında Suriye hükümetinde yer alan [[Baas Partisi]]'nin baskıları nedeniyle [[Lübnan]]'a geçti. Burada şiir derlemeleri olan ''Kîne Em?'''i (Türkçe: ''Biz kimiz?'') yayımladı.<ref name=Academia />
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Cigerxwîn" sayfasından alınmıştır