Nestûrîlik: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
→‎Kaynakça: düzeltme AWB ile
Esc2003 (mesaj | katkılar)
k clean up AWB ile
1. satır:
{{Hristiyanlık}}
[[Asya]]'nın çeşitli ülkelerinde mensupları olan bir [[HıristiyanHristiyanlık]] mezhebi. Nasturiler kendilerine '''Nasturi''' (İngilizce: ''Nestorian'') yerine '''Asuri''' (İngilizce: ''Assyrian'') veya '''Doğu Kilisesi''' (İngilizce: ''Church of the East'') veya '''Doğu Asurileri''' (İngilizce: ''Eastern Assyrian'') adını vermeyi tercih ederler. Tarihi merkezleri Kuzey Irak'ın [[Musul]] ve İran'ın [[Urmiye]] kentlerinde bulunan mezhebin günümüzde en büyük cemaati Güney Hindistan'daki [[Kerala]] eyaletindedir. Türkiye'de 1915-24 yıllarına dek Nusaybin, Siirt ve Hakkâri yöresinde önemli bir Nasturi topluluğu vardı.<ref>Levent Ayabakan, ''Kürt-Nasturi İlişkileri ve Ağa Petros’un “Özerk Asuri Devleti Projesi” (1919-1923)'',Sakarya Üniversitesi, Sosyal ve Kültürel Araştırmalar Dergisi, C.1, S.1, s.49-76</ref>
 
Kuzey Mezopotamya Asuri toplumunun büyük bir bölümü 16. yüzyılda Papa'nın üstünlüğünü kabul ederek Katolik kilisesi ile birleşmiştir. Katolik sayılan bu Asuriler '''[[Keldani]]''' (İngilizce: Chaldean) adıyla tanınır.
7. satır:
Mezhep, adını 428-431 yılları arasında İstanbul Patriği olan [[Nestorius]]'tan alır. Hocası olan Mopsuestia'lı Theodoros'un öğretisini izleyen Nestorius, İsa'ya 30 yaşındayken Kelam'ın indiğini, ancak o zamandan sonra İnsan ve Tanrı karakterlerini taşıdığını, [[Meryem]]'in, Tanrı olan İsa'nın değil, insan olan İsa'nın annesi olduğunu söylemiş ve dolayısıyla da, Meryem'e "Tanrı'nın annesi" (Theotokos) denmesine karşı çıkmış ve Tanrı'nın doğrulamayacağını, doğurulmadığını belirtmiştir. Nestorius'a göre İsa'nın insani kimliği ile tanrısal kimliği birbirinden ayrıdır; bu nedenle Nestorius öğretisi bazı kaynaklarda '''diofizit''' ("iki tabiatçı") olarak adlandırılır. Bu görüşe göre çarmıha gerilirken tanrısal tabiat İsa'dan ayrılmış, sadece insan olan İsa acı çekmiş, çektiği acılar Tanrı olan İsa'ya dokunmamıştır.
 
Nestorius'un görüşleri Batı ve Doğu Roma kiliselerinde yoğun tartışmalar doğurmuş ve nihayet 431 yılında [[Efes]]'te toplanan 3. Genel Konsil Nestorius'u sapkın ilan ederek aforoz etmiştir. Bu olayı izleyen yıllarda Nestorius taraftarları özellikle Anadolu ve Suriye'de yoğun takibata uğramıştır. 457 yılında ünlü Urfa Akademisi'nden kovulan Nestorius'çuların önderi olan Rabban '''Barsawma''' İran'a sığınmış ve Şah Fîrôz'u (457-484) ikna ederek, o tarihte İran sınırları içinde bulunan [[Nusaybin]]'de (Nisibin, Nisibis) etkisini yüzyıllarca sürdürecek olan bir akademi (medrese) kurmuştur. Nusaybin Akademisi bundan böyle ateşperest (Zerdüştçü) İran'da en önemli HıristiyanHristiyan düşünce merkezi olurken, Nasturi kilisesi de İran'ın yarı-resmi azınlık mezhebi olarak tescil edilmiştir.
 
[[Dosya:Museum für Indische Kunst Dahlem Berlin Mai 2006 061.jpg|thumb|right|Nasturi inanları törende, Bezeklik mağaları duvar resmi]]
İran Nasturileri Asya ülkelerine yönelik yoğun bir misyonerlik faaliyetine girişmişlerdir. Moğolistan ve Çin'de ilk HıristiyanHristiyan cemaatleri [[630]] yılı dolayında Nasturiler tarafından kurulmuştur. 9. yüzyılda [[Uygur]] Türklerinin büyük bir bölümü Nasturi mezhebini kabul etmişlerdir. (Uygur Türkçesiyle yazılmış Nasturi dini metinleri Türkçenin en eski yapıtları arasında yer alırlar.) Güney Hindistan'daki '''Malabar''' sahilindeki HıristiyanHristiyan cemaatinin de 9. yüzyılda Nusaybin'li '''Mar Thoma''' tarafından kurulduğu rivayet edilir.
 
İslamiyetin doğumundan sonra Nusaybin Akademisi etkinliğini kaybederken, Bağdat ve Musul'daki Asuri topluluklarının siyasi ve kültürel önem taşımaya devam ettikleri, bilhassa antik Yunanca tıp, felsefe ve mantık metinlerini Arapça'ya çevirmekte baş rolü oynadıkları görülür.
30. satır:
[[Kategori:Nasturiler| ]]
[[Kategori:Hindistan'da din]]
[[Kategori:Orta Doğu'da HıristiyanlıkHristiyanlık]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Nestûrîlik" sayfasından alınmıştır