Marksizm: Revizyonlar arasındaki fark

| source = Kübalı devrimci ve [[Marksist-Leninist]] siyasetçi [[Fidel Castro]]<ref>Castro, s.100</ref>

''Sosyalist'' terimi günümüzde birbirinden farklı ideolojiler için kullanılmaktadır. Sosyal demokratlardan temelde farklı olmasalar da daha sol tarafta yeralan demokratik sosyalistlerle geleneksel marksist[[Marksist-leninistlerLeninist]]ler de bu şekilde çağrılabilmektedir. [[Marksist-leninistlerLeninist]]ler şimdiye kadar hep tek parti rejimi olarak gerçekleşmiş olan sosyalist devlet kurulmasını savunurken, demokratik sosyalistler sosyal reformlarla gelişmeyi savunur. Sovyetler Birliğinin dağılmasının ardından kendisini sosyalist olarak tanımlayan ülke sayısında düşüş gözlenmiştir, günümüzde [[Kuzey Kore]], [[Laos]], [[Vietnam]], [[Nepal]], [[Küba]] ve [[Çin Halk Cumhuriyeti]] iktidarda sosyalistlerin oldukları ülkelerdir.

[[Marksizm-leninizmLeninizm]], [[Leninizm]] olarak da adlandırılan, [[Lenin]] tarafından Marksizmin geliştirilmesine verilen isimdir. Siyasi alanda farklı hatta birbirinin karşıtı özneler marksist[[Marksist-leninistLeninist]] olduklarını öne sürebilirler. Genel olarak içeriğinde öne çıkan yanlar kapitalizmin bir devrim sonunda devrilmesi, proletarya diktatörlüğünün kurulması, öncü komünist parti önderliğinde sosyalizm yolunda ilerlenmesidir. Leninizm, kapitalizmin ancak devrimle devrilebileceğini öne sürerek evrimci reform çabalarını mahkûm eder. Leninizme bağlı bir öncü partinin temel amacı proletaryaya sınıfı bilincinin taşınmasıdır. Sınıf ve tarih bilincine sahip işçi sınıfı örgütlenecek ve siyasi iktidara el koyacaktır. Devrimin ardından iktidardaki işçi sınıfı kendi diktatörlüğünü kurarak sosyalizmi kurmaya girişecektir.

Troçkizm, [[Troçki]] tarafından Marksizmden esinlenerek geliştirilen bir ideolojidir. Troçki kendisini ''Bolşevik-Leninist'' olarak tanımlar, geleneksel Marksist olarak görür. {{kaynak belirt}} Siyasi alanda Troçki'nin fikirleri özellikle [[Stalin]]'den tamamen ayrılır. Troçkizmin öne çıkan farkı [[sürekli devrim]]e olan vurgudur. Troçki, burjuva demokratik devrimlerini tamamlanmamış ülkelerde gerçekleşecek proletarya devrimlerinin kapitalist ülkelerle çevrili bir durumda ayakta kalamayacağını, ayakta kalabilmesi için özellikle gelişkin işçi sınıfına sahip sanayileşmiş ülkelerde sosyalist devrimlerin gerçekleşmesi gerektiğini savunur.<ref>Bu bağlamda Troçki, [[Sovyetler Birliği]]nde iktidarın işçi sınıfında değil dejenere bir bürokraside olduğunu iddia eder</ref>

[[Maoizm]], [[Çin Komünist Partisi]] lideri [[Mao Zedong]] tarafından Marksizm-Leninizmi geliştirdiği öne sürülen öğretilerdir. Çin Komünist Partisi tarafından Maoizm tanımlamasının yerine ''Mao Zedong Düşüncesi'' tercih edilmelidir. AncakBununla birlilte maoizmi benimseyen siyasi partiler genelde ''marksistMarksist-leninistLeninist'' tanımlamasını tercih eder. [[Çin Halk Cumhuriyeti]]nde ''Mao Zedong Düşüncesi'' resmî doktrin olarak benimsenmektedir. Mao, marksizm[[Marksizm-leninizmLeninizm]] kapsamında devrimin öncü güç kaynağı olarak tanımlanan sanayi proletaryasının dışında köylülüğün ihmal edildiğine vurgu yapar. Komünist partinin öncülüğünde kırsal alanda verilen önce halk savaşı teorisi bu şekilde geliştirilir. Mao, özellikle ülkenin çoğunluğunu köylülerin oluşturduğu durumlarda sosyalizmin ilk evrelerinde bu stratejinin geçerli olduğunu savunmuştur. Diğer marksist ideolojilerin tersine maoizm, askeri doktrini de içerecek şekildedir.

Avrokomünizm veya [[Avrupa komünizmi]], 1970'li yıllarda [[İtalyan Komünist Partisi]] ve [[İspanyol Komünist Partisi]] başta olmak üzere bazı Batı Avrupa komünist partilerinde ortaya çıkan bir anlayıştır. Sovyet geleneğinden farklı bir hat izlemek isteyen [[Santiago Carrillo]] tarafından formüle edilmiştir. İtalya'da ise teorik olarak [[Antonio Gramsci]]'ye dayandırılmak istenmiştir. Buna göre proletarya diktatörlüğü fikri reddedilmiş, geleneksel [[Marksist-Leninist]] esaslardan vazgeçilmiştir. Özellikle [[Arnavutluk Emek Partisi]] lideri [[Enver Hoca]] tarafından eleştirilen siyasetin temeli [[Nikita Kruşçev]]'in [[barış içinde bir arada yaşama]] siyasetine dayandırılır.<ref>Enver Hoca, ''Eurocommunism is anti-communism'' 8 Nentori Publishing House, Tiran 1980 s.252</ref>

[[Marksist-LeninistlerLeninist]]ler arasında özellikle Kruşçev politikalarını kabul etmeyen siyasi partiler de bulunmaktadır.<ref>Sovyetler Birliği Dışişleri Bakanlığı yapmış olan [[Vyaçeslav Molotov]] Kruşçev tarafındna tasfiye edildikten sonra izlenen siyasi politikayı şiddetle eleştirmiştir</ref> Bu politikalar revizyon olarak adlandırıldığı için bu siyasetin karşıtlığı da revizyonizm karşıtlığı olarak değerlendirilmektedir. Çin Halk Cumhuriyeti ile birlikte Sovyetler Birliğini revizyonist olarak tanımlayan Arnavutluk ise [[Üç Dünya Teorisi]]nin üzerine Maoizmden uzaklaşmıştır.

Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesinden ve sonrasında ülkeden atılan Troçki, iktidardaki yönetimi dejenere bürokratik bir kast olarak tanımladıktan sonra alaşağı edilmesini savunur duruma gelecektir. Aynı bakış açısı marksist[[Marksist-leninistLeninist]] yönelimli sosyalist yönetimlerin iktidarda oldukları ülkelere karşı da geliştirilmiştir.