Kendi kaderini tayin hakkı: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Ahmet Turhan (mesaj | katkılar)
k Bu kavram marksist leninist literatürde de bir ilke olarak bulunmaktadır, dolayısıyla milliyetçilik ile paralel değildir, daha geniş bir konudur.
Ahmet Turhan (mesaj | katkılar)
B
1. satır:
'''Self determinasyon''', yâni '''kendiKendi kaderini tâyin hakkı''' ya da [[TDK]] (Türk Dil Kurumu) tarafından tavsiye edilen biçimiyle '''Öz belirtim''' ([[İngilizce]]: ''Self Determination''; [[Rusça]]: ''Право на самоопределение''), klasik anlamda ulusların kendi geleceklerini belirlemesi kavramıdır. Bir ulus ya da yabancı bir güce bağımlı olmadan ayrı bir devlet halinde örgütlenebilmesi anlaşılmaktadır. Kökü bakımından [[Fransız ihtilali]] sırasında 1795 tarihinde yayınlanan insan ve vatandaş hakları demecine denk gitmektedir.
 
Kavramın oluşumu, [[ulus devlet]] kavramının şekillenmeye başladığı 18. yy.'a götürülebilirse de, ilk olarak 1[[I. Dünya Savaşı]] neticesinde Amerikan[[ABD]] Başkanı [[Thomas Woodrow Wilson|Wilson]]'un sunduğu "[[Wilson Prensipleri]]"nde ifade edilmiştir.
Genel olarak, milletlerin kendi siyasal durumlarını, ekonomik, sosyal ve kültürel manada izleyecekleri yolu kendi iradeleriyle belirlemeleri şeklinde tarif edilir.
 
[[Birinci Dünya Savaşı]]'ndan sonra eski önemini yitirmiştir. Resmi belgelerde ise adı ilk kez [[Wilson İlkeleri]] adı verilen belgede bulundu. O dönemde bu ilkeyi en çok ilgilendiren iseülkeler, birçok ulusu içinde barındıran [[Osmanlı Devleti]] ve [[Çarlık Rusyası]]'dirdır. Bu prensiplerdevletlerde sayesindeyaşayıp, Osmanlıbu Devleti'ninilkeyi Anadolu'yuamaç korumasınaedinen olanakbir sağlasaçok bilehalk, birçok toprağınıkendi kaybetmesibağımsızlık anlamınamücadelesine geliyordugirişmişlerdir. ÇoğuBununla güçlübirlikte dieğr yandan birçok [[emperyalist]] ülke bu oluşacak bağımsız devletlerden yararlanmak için bu sefer manda ve himaye sistemini kullanmaya başlamışlardır.Günümüz modern devlet düzeninin yaşandığı bugün bile self determinasyon ilkesi amacına tam anlamıyla ulaşamamış bulunmaktadır.
 
Self determinasyon ilkesini günümüzde [[NATO]] ve [[Birleşmiş Milletler]] gibi kuruluşlar korumaya almıştır.