Rebetiko: Revizyonlar arasındaki fark

{{Türk müziğikaynaksız}}

'''Rebetiko''', '''rebetika''', '''rembetika''' veya '''rembetiko''', Kökenikökeni hakkında değişik varsayımlar mevcuttur. En yakın ihtimal olarak, [[Yunanistan]]'da otoriteye karşı gelen ve esrar tekkelerinde yaşayan topluluklara verilen ad olan "rembet" terimi görülmektedir. [[Yunanca|Modern]] ve [[Grekçe|arkaik Yunanca']]da "remvastikos" (düşüncelere sevk eden) terimi ve "geziyorum" anlamına gelen "remvo" veya "remvazo" fiil çekimlerinden türevinin deforme bir hali olduğu da kuvvetle muhtemeldir. [[Sırpça']]da "isyancı" anlamındaki "rebenòk" teriminden geldiği de düşünülmektedir. "rebetRebet" teriminden de kaynaklanabilir; "rebet" terimi Türklerin düzensiz ordularına verdikleri "rebet asker" tamlamasında görülebilir. Dolayısıyla otoriteye boyun eğmeyen anlamı taşımaktadır. "Rebet" teriminin bir anlamının da "safaya düşkün, yarınını dert etmeyen" olduğu da göz önünde bulundurularak, kökeninin olasılıkla ''rağbet'' sözcüğünden geldiği de söylenmiştir . Bu açıdan rembetiko'nun Osmanlıca[[Osmanlı Türkçesi]] olduğu varsayımı da mevcuttur. [[Farsça]] ve [[Arapça']]da, "ruba'at" veya "arba'at" şeklindeki çoğul hali dörtlü anlamına gelen , "reb", "rab" terimlerinden türediği de başka bir bakıştır. "rab", Farsça ve Arapça yanında, [[İbranice']]de de aynı zamanda Tanrı anlamına gelmektedir.

[[1922]] yılı rebetikonun gelişmesinde ve yayılmasında dönüm noktasıdır. Bu tarih [[Yunanistan]]'da ''[[Küçük Asya Felaketi'']] diye anılacaktır, [[Türkiye]]'de ise [[Türk|Kurtuluş Savaşı|Kurtuluş Savaşı]]'nın zaferi. Genellikle Yunanistan’ın büyük kent merkezlerine kitleler halinde gelen büyük sığınmacı dalgası, ülkenin toplumsal ve kültürel gerçekliğinde önemli değişiklikler meydana getirdi. Yaşadığı çevreden ayrılmış Rumlar, yoksulluk ve işsizlikle karşı karşıya kaldılar ve rebetlerle aynı toplumsal yaşamı paylaştılar.

Çok sayıda sığınmacı kendi enstrüman ve müzikleriyle rebetlere katıldılar. Sığınmacı işadamları rebet müziğinin çalındığı kendi '''Kafe Aman''''larını açtılar. Böylece, hapishane ve tekkelerin dar sınırlarından kurtulan rebet müziği daha geniş toplumsal çevrelerinin duygularını dile getirmeye başladı. Bu sırada, tarım toplumunun müziği olan [[Yunan Halkhalk Müziğimüziği]] doyum noktasına ulaştı ve ülkenin kentsel gelişiminden sonra artık insanlarda bir duygu uyandırmadı. Bir boşluk vardı ve bu boşluk sığınmacılar ve rebetlerle dolduruldu.

:Yazar E. PetrapoulosPetrapulos rebetikonun 3 gelişme dönemi olduğunu söyler.

# İzmir Dönemidönemi ([[1922]]-[[1932]]): İzmir usulü Kafe Aman'ların hüküm sürdüğü dönem.

YunanlılarınYunanların ''alt tabaka'' müziği olarak da bilinen Rebetikorebetiko, rebetisler tarafından çalınıp söylenen müziktir. ''Rebetis'' terimi ayrı bir yaşam mantalitesi, davranışı, bakışı ve tarzı olan karakteristik bir erkek tipini tanımlıyor (''rebetis'': asi, kural tanımayan). Karakteristik rebetis, toplum dışıdır, kurumsal güçlere meydan okur. Fakat onlara karşı militanca eylemlerde bulunmaz. Toplumsal geleneklerin dışında olduğu izlenimini verir, bununla birlikte yasadışı olmaktan kaçınır, yer altı dünyasıyla kendini özdeşleştirmez. [[Argo]] bir dil konuşur, her zaman silah taşır. Bir rebetis yoksul ve sıradandır. Egemen güçler onu ''outsider'' olarak tanımlar.

Rebetikonun gelişmesinin ilk on yılında "İzmir" stili" hakimdir. [[Kafe Aman]] müziği ilk on yıl boyunca egemen durumdadır. Karakteristikleri; belli bir makamda uzun, feryat eden enstrümantal ve vokal doğaçlamalar, şehvet uyandırıcı kadın sesi, Türk göbek dansına benzer 4/4’lük ölçüyle çalınan ve cinsel olarak tahrik edici çiftetelli tarzı hareketli bir danstır. Solo enstrüman melodisine oktav olarak çalan ikinci bir enstrüman eşlik eder. Kafe Aman'ların müzikal atmosferi apaçık Arap ve Türk etkisiyle güçlü bir oryantal havaya sahiptir. Çalgılar [[keman]], [[lut]], [[ud]], [[santur]] idi.

* Hoşnutsuz olanların ve [[Protestprotesto|protestlerin]] mutsuz şarkıları

* [[Rita AbatziAbacı]]

* [[YiorgosYorgo Batis]]

* [[Soteria BelouBelu]]

* [[Yorgos Dalaras|GiorgiosYorgo Dalaras]]

* [[LoukasLukas Daralas]]

* [[MikhalisMihalis GenitsarisYeniçaris]]

* [[AgathonasAgatonas IakovidesYakovidis]]

* [[Apostolos KhatzikhristosHacıhristos]]

* [[Manolis KhiotisHiotis]]

* [[Manolis KhrisafakisHrisafakis]]

* [[Anna KhrisafiHrisafi]]

* [[Marika NinouNinu]]

* [[Yiannis PapaioannouPapayoannu]]

* [[Vangelis PapazoglouPapazoğlu]]

* [[Stratos PayoumbtzisPayumcis]]

* [[Stelios Kazancidis|Stelios Kazantzidis]]

* [[AchillesAhillis Polonos]]

* [[Kostas RoukounasRukunas]]

* [[IovanYovan TsaousÇavuş]]

* [[Prodromos TsaoutsakisÇavuşakis]]

* [[VassilisVasilis TsitsanisÇiçanis]]

* [http://bodabas.tripod.com/muzikkulturudersnotu.htm Türk Halk Müziği] (kısalttı)