Tartışma:Zazaca: Revizyonlar arasındaki fark
İçerik silindi İçerik eklendi
283. satır:
<p>Bu ifadelere bakınca karşılıklı anlaşılabilirliğin çok düşük seviyede olduğu anlaşılıyor. Zazaca ile Kürtçenin birbirine yakın olduğunu göstermeye çalışanlar olasılıkla birbirine en yakın ifadeleri seçip örnek olarak gösteriyorlar. Ancak sayılar konusunda olduğu gibi günlük konuşmalarda sıklıkla kullanılan ve temel sözcüklerden sayılabilecek gelmek, gitmek, bakmak, görmek eylemleri ve bu eylemlerin şimdiki zaman çekimleri birbirinden çok farklıdır. Zazaca ve Kürtçeye kıyasla birbirine çok daha yakın olan Türkişe ve Azerbaycan Türkçeleri Vikipedide ve bir çok yabancı dilbilimciye göre ayrı dil olarak kabul edilirken sadece bazı sözcük ve eklerin benzediği görülen Zazaca ve Kürtçenin tek bir dil olduğu (özellikle de Zazacanın Kürtçenin lehçesi olduğu konusu) pankürdist bir yaklaşım olmasın? Benzerlik varsa Kürtçe için Zazacanın lehçesidir de diyebilirdiniz ama nedense hep Zazaca Kürtçenin lehçesidir yönünde yorumlar yapılıyor. --[[Özel:Katkılar/88.238.162.76|88.238.162.76]] 11:11, 6 Nisan 2013 (UTC)
: Burada sadece yanlış aktarılan bazı bilgileri düzelttim, yeni bir şey eklemedim. Mesela sayı sistemi farklıdır denildi, halbuki aynıydı. Sizin yukarıda akatardıklarınızda da Kırmancca (zazaca) ve Kurmancca'nın aynı sentaks yapısına sahip olduğu zaten açık şekilde görülüyor. Kelime seçimlerinde ve yazımda ise hatalar var, bir kısmı ise yöreden yöreye değişebilir. Mesela:<br><br>'''Kurmancca-Kırmancca (zazaca)'''<br>Tu diçî ku? - Tı şinî kotî/ku?<br>Artêşno! Armanca meyê yekem deryayê/dengizê spî ye ! - Arrtêşêno! Amanca mayo yewin dengizê/deryayê spî yo!<br>Ew qise dike - O qisey keno<br>Wûn li kûva/ku ne ? - Şıma kuwa yê? [Örnek: "Bêwayîr verdawo '''ku wa'''?" (Mela Mehmedê Muradan'ın klasik bir şiirinden) <br>Kevçîya xwe pêgirt û çû mitbax - Kewçika xo pêgirewt û şi mitbax ("xwaringeh" uydurma bir sözcük) <br>Rengê te reş, çav û brûyê te jî reşin, dilê te jî şîn e - Renga to siya, çim û burîyê to zî reşin, zerrê to zî şîn o. (başka alternatif kelimeler de var)<br><br> Ayrıca anlaşılabilirlik subjektif bir durumdur, dilbilimde zaten sınıflandırmada bir kıstas ölçü değildir. Ve rastgele izole kelime karşılaştırmaları ile de olmaz. Bir bütün olarak bakılır. Dilbilim kıstaslarını iyice incelemnizi tavsiye ederim. En azından, fonoloji, nominal (isim, Zamir) ve verbal (fiil, zaman, biçem ve kip) morfoloji, sıfatlar, zarflar, edatlar ve takılar, sentaks (cümle türleri, sorular, sözcük dizim biçimleri, bileşik ve karmaşık cümleler), diskurs fenomenleri ve benzeri birçok konular gözönüne alınır. <br> "''Dil, birçok özelliğiyle kompleks bir dizgedir. Dilbiliminde lehçe ve dili ayıran ölçütler konusu çok tartışılmış olmakla birlikte bu konuda kesin ölçütler üzerinde anlaşılamamıştır. Daha ilginci, -genel olarak düşünülenin aksine- lehçe veya dil tespitinde, bunların dilsel yapısından ziyade sosyopolitik ya da siyasal faktörlerin belirleyici önemde olduğunu dilbilimciler de kabul ederler. Toplumdilbilim (sosyolengüistik), bu anlamda sosyal ve politik faktörleri göz önünde bulundurur.''" Kısa bir alıntı yaptığım [http://www.zazaki.net/haber/malmsanij-ile-guncel-bir-roportaj-742.htm bu roportajın tamamını] okumanızı tavsiye ederim. Bahsettiğiniz analşılabirlik meselesi üzeirne de güzel örneklemeler var. [[Kullanıcı:Neribij|Neribij]] ([[Kullanıcı mesaj:Neribij|mesaj]]) 13:31, 6 Nisan 2013 (UTC)
:Rastgele izole kelimeler mi? Sayılar ve gelmek, gitmek, bakmak, görmek gibi eylemler dilde sık kullanılan temel sözcüklerdendir. Bunlar aynı kökenden olup farklı birer dil olan ve konuşuldukları ülkeler arasında uzak bir mesafe bulunan İspanyolca ve İtalyancada bile ses değişmeleri olmakla birlikte neredeyse aynıdır. Türk lehçeleri değişik ülkelerde konuşulmalarına rağmen sayılarda sadece küçük ses değişmeleri söz konusu iken Zazaca ile Kürtçede çok daha fazla fark söz konusudur. Üstelik aynı şehirlerde ve aynı köylerde bir arada yaşadıkları halde böyle bir farklılık var. Forum sitesinden alıntı yaptığım cümleleri yazan kişinin Kürt olduğu anlaşılıyor; söylediğine göre her iki dili de bilen birisi. Siz onun örnek verdiği cümleler üzerinde oynama yaparak iki dilin aslında tek bir dil olduğunu söylüyorsunuz. Ana dili Kürtçe olan birisi sırf Zazaca ile Kürtçeyi ayrı dil olarak göstermek için xwaringeh diye bir sözcük uydurmuş olabilir mi? Nasıl oluyor da uydurma dediğiniz sözcük Google'da 60 bine yakın sonuç verebiliyor? Kürtler ve Zazalar farklı etnik kökenden, dilleri farklı diller olmalarına rağmen yaşadıkları bölgelerin birbirine yakın olması sonucunda bazı kelime alışverişleri ve birbirinden etkilenmeler de söz konusu olabilir. Bu bakımdan bir yörenin Zazacası başka bir yörenin Zazacasına göre Kürtçeye daha yakın veya daha uzak da olabilir. Yöreden yöreye değişen farklı Zazacalar ve Kürtçelerden birbirine en yakın olan ifadeleri bulup kıyaslamakla bir tür illüzyon yapmaya çalışanlar olabilir. Fakat dilbilgisi yönünden Zazacadaki -en- şimdiki zaman eki Kürtçede yok. Kürtçede zaman ekleri eylem kökünden önce gelirken Zazaca şimdiki zaman eki eylem kökünden sonra geliyor. Türk lehçelerinde zaman ekleri eylem kökünden sonra geliyor, var mı eylem kökünden önce zaman eki gelen bir Türk lehçesi? Temel sayılabilecek sözcüklerde de ortaklık çok az. Bir Özbek Türkü kelyepmen dediğinde bir Türkiye Türkü onun geliyorum demek istediğini sözün gelişinden kolaylıkla anlayabilir, en azından zamanı anlayamasa bile eylemi ve eylemi yapanın kim olduğunu anlayabilir. (Örneğin: men üyden kelyepmen - ben evden geliyorum). Ya ez yêna sözünü duyan bir Kürt anlatılmak istenen eylemin ne olduğunu anlayabiliyor mu? İki dili karşılaştırmak için swadesh listelerini aradım fakat sadece Kürtçeninkini bulabildim. Eğer Zazacanın da swadesh listesini bulabilirsek daha kolay karşılaştırmalar yapmamız mümkün olabilir. Türk lehçelerinin swadesh listelerine göre ortaklık oranları %85'in üzerindedir [http://neise.0rq.in/96-neden-turk-lehceleri-terimini-kullaniyoruz].Ayrı ayrı Zazacaların ve Kürtçelerin swadesh listelerini karşılaştırabilsek Kürtlerle iç içe yaşayan Zazaların Zazacası ile ayrı bölgelerde yaşayan Zazaların Zazacasındaki ortaklık oranlarını da tespit etmek mümkün olabilirdi. Benim swadesh listeleri olmadan çıkardığım sonuç yukarıda dediğim gibi iki dildeki temel sayılabilecek sözcüklerin bile çoğunlukla farklı olduğudur. --[[Özel:Katkılar/88.238.162.76|88.238.162.76]] 07:20, 7 Nisan 2013 (UTC)
==Ekecik==
| |||