Batı Çerkesleri: Revizyonlar arasındaki fark

|grup=AdıgelerAdigeler<br />Адыгэхэр<br />

|resim=[[Dosya:Flag of Adygea.svg|300px]]<br />[[AdıgeAdige bayrağı]]

|bölge1= [[Rusya Federasyonu]] ([[AdıgeAdige Cumhuriyeti]], [[Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti]], [[Kabardino-Balkar]], [[Krasnodar Kray]]), [[Türkiye]], [[Ürdün]], [[Irak]], [[Suriye]], [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]], [[Kanada]], [[İsrail]]

|diller=[[AdıgeceAdigece]], [[Rusça]], [[Türkçe]], [[Arapça]]

'''AdıgelerAdigeler''' diğer adı ile Çerkes olarak da anılan Kuzeybatı Kafkasya'nın yerli halkıdır. '''Batı Çerkezleri''' ve '''Doğu Çerkezleri''' olarak iki ana lehçe ve kabileler grubuna ayrılır ([[Adigece]]: Адыгэхэр). Günümüzde AdıgelerinAdigelerin çoğunluğu, [[Rusya]] Federasyonu (RF) içinde bulunan [[AdıgeyAdige Cumhuriyeti]] (AC), Karaçay Çerkes Cumhuriyeti, Kabardey-Balkar Cumhuriyeti ile [[Krasnodar Kray]]'daki yerli halkı oluşturmaktadır. AdıgelerAdigeler, AC'nin 447.109 (2002) olan toplam nüfusunun % 24.2'sini oluşturur.

* AdıgeyAdigey (batı) AdıgelerindenAdigelerinden ayrı olarak, 2002'de 439.470 olan [[Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti]] nüfusunun % 11.3'ü de AdıgeAdige (Kabardey ve Besleney) asıllıdır ve Karaçay-Çerkesya'daki Adigelere, Rus resmi literatüründe [[Çerkes]] denilmektedir.Ayrıca,2002'de 901.494 olan [[Kabardey-Balkar Cumhuriyeti]] nüfusunun % 55.3'ünü oluşturan "Kabardey"ler de Adigeler'dir.

* AdıgelerinAdigelerin Şapsığ ya da Rus yazılışıyla Şapsug topluluğunun bir bölümü adına 23 Eylül 1924'te Tuapse merkezli olarak [[Karadeniz]] kıyısında [[Şapsığ Ulusal Rayonu]] kurulmuş, ama Krasnodar krayına bağlı olan bu rayon 24 Mayıs 1945’te kaldırılmış, toprakları da şimdiki Soçi (Saçe) metropolitan alanı ile Tuapse rayonu içine alınmıştır. Buraya "Karadeniz kıyısı Şapsığyası" (Хы1ушъо Шапсыгъэ) özel adı verilmekte olup buradaki AdıgelereAdigelere de,1999'dan beri RF'de resmen [[Şapsığ]] denilmektedir.

AdıgeceninAdigecenin Şapsığ-Hak'uç lehçesinde günde 24 saat yayın yapan "Nafna" adlı bir internet radyosu İsrail'in Kfar-Kama beldesinde bulunmaktadır.

* Siyasal anlamda Batı AdıgelerindenAdigelerinden olan,[[Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti]]'nde (2 köy:Vak'ojıle/Вак1ожылэ ve Besleney) ve Krasnodar krayında (2 köy:Kurğoko ve Beçmızey) yaşayan Besleneyler, AdıgeceninAdigecenin doğu kolu olan Kabardeycanın bir lehçesinde konuşurlar (Besleneyıbze ya da Besneyıbze).

* Öte yandan Adıge ya da yanlış okunuşuyla Adige terimi, pek çok dilde [[Çerkesler]] olarak bilinen AdıgeAdige halkının kendi kendisine verdiği özgün addır. Çerkes terimi,özellikle Türkiye ve ABD'de Kuzey [[Kafkas halkları]]nı toptan adlandırmak için de kullanılır. AdıgelerAdigeler, [[Adigece]] (Адыгабзэ) olarak adlandırılan, [[Kuzeybatı Kafkas dilleri]]nden birini konuşurlar (bk.Jineps Gazetesi, Ekim ve Kasım sayıları,"Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti" ve "Şapsığya (Khıuşö Şapsığe/Хы1ушъо Шапсыгъэ)" yazıları,İstanbul,2006).

* AdıgelerAdigeler, RF dışında, çoğu [[Türkiye]]'de (1 milyondan çok) olmak üzere [[Irak 72.000]],[[Suriye 225.000]],[[Ürdün 124.000]],İsrail (11.000),[[Mısır 643.000]],[[Sudan 35.000]], [[Libya 6.500]] (Mısrat'a yakınında "Kabilet-üs Sirakes"),[[Kıbrıs 9.600]],[[Bulgaristan 22.500]] (1.300;Varna yakınında 4 köy), [[Kosova 1.400]],[[Avrupa Birliği|AB]] ülkeleri ([[Almanya 200.000]],[[Hollanda 40.000]],[[Belçika 17.000]],[[Fransa 28.000]],[[Avusturya 17.000]],vb),[[İsviçre 8.600]],[[Amerika Birleşik Devletleri|ABD 90.000]] (NewYork,New Jersey, California), [[Kanada 20.000]], [[Avustralya 6.000]] ve 40 kadar değişik ülkede yaşarlar. Bunlar AdıgeAdige Diasporasınıdiasporasını oluştururlar.{{fact}}

* 2002'de,12 bin dolayındaki Şapsığ nüfusu dışında,RF'deki AdıgelerinAdigelerin toplam sayısı 131.769 olup,bunun 108.115'i de AC'nde idi.Adıge Adige (131.769),Çerkes (60.517) ve Kabardey (519.958) adlarını taşıyan bütün AdıgelerinAdigelerin (Çerkeslerin) RF'deki toplam sayısı 2002'de 712.244.{{fact}}